Afbeelding
© ANPBlije Grieken, nadat de partij Syriza heeft gewonnen in de verkiezingen

Commentaar: Dit artikel werd vlak voor de verkiezingen in Griekenland gepend, maar aangezien het duidelijk uiteenzet waarom de Grieken voor Syriza zouden kiezen, wilden we het alsnog plaatsen.


Het zou niet meer dan logisch zijn als de Grieken vandaag massaal Syriza gaan stemmen. De Grieken zijn de wanhoop nabij. Na 6 jaar drastisch bezuinigen staat het land er slechter voor dan ooit. 2,5 miljoen Grieken leven onder de armoedegrens. 3,8 miljoen anderen zitten op het randje. Meer dan een derde van de Griekse bevolking leeft in armoede. Een gastauteur die er zelf woont, beschreef onlangs op LLE de uitzichtloze situatie in Griekenland.

De staatsschuld is alleen maar opgelopen. Die is nu 177 procent van het BNP, dat is 57 procent meer dan in 2009. Het land verpaupert en gaat langzaam dood. De linkse partij Syriza belooft een einde te maken aan het draconische bezuinigingsbeleid. Een belangrijke eis is een kwijtschelding van een groot deel van de schulden. Syriza geeft hoop. Na een overwinning zal de partij als eerste de humanitaire crisis gaan bestrijden.


Commentaar: Rovende EU banken stinkend rijk door schulden Griekenland ten koste van de Grieken


Er zijn mensen die nu geen toegang hebben tot voedsel en totaal afhankelijk zijn van de solidariteit van anderen. Mensen die geen huur of elektriciteit kunnen betalen. Al die mensen zullen een minimum aan elektriciteit krijgen, voedselbonnen en een gratis kaart voor het ov. Syriza zal de verkiezingen met klinkende cijfers gaan winnen. Dat kan toch niet anders?

Bang gemaakt door rechts

De huidige Griekse regering zet alle propagandamiddelen in die het maar kan bedenken om een overwinning van Syriza te voorkomen.
"Als de communisten aan de macht komen zullen ze de huizen van de mensen in beslag nemen", zo vertelde de uiterst rechtse minister van Gezondheid Adonis Georgiadis onlangs.
Een regelrechte leugen. Syriza heeft juist in haar programma een uitgebreid plan voor nieuwe sociale huisvesting uitgewerkt.

Ook Europese politici en beleidsmakers doen er alles aan om de Griekse kiezer de stuipen op het lijf te jagen. Vooraanstaand ECB econoom Peter Praet waarschuwt voor 'de opgang van het populisme'.Hij deed dat in de Duitse financiële krant Börsen-Zeitung: "Populistische partijen", zo vertelde Praet, "beloven snelle oplossingen. Maar ze bieden enkel recepten aan voor rampen.

Ook Juncker vond het tijd om de Grieken bevoogdend toe te spreken. Hij waarschuwde de Grieken voor een ,verkeerde uitslag". Het kwam hem op felle kritiek te staan. Sinds wanneer geeft Brussel stemadvies?

Aan de Oostenrijkse televisie ORF liet hij vorige week weten bij de Griekse verkiezingen de voorkeur te geven "aan bekende gezichten" boven "extreme krachten". Jarenlang werden wij doodgegooid met de clichés dat de Grieken massaal geen belasting hadden betaald en dat dat een voorname reden was dat Griekenland in de problemen gekomen was. Eigen schuld dus. Maar de belastingontduikers blijken geen loodgieters, onderwijzers, verpleegsters of bouwvakkers te zijn, maar grote internationale corporaties.

Toen het International Consortium of Investigative Journalists onlangs het LuxLeaks-schandaal aan de oppervlakte bracht, bleek dat er zeker negen grote bedrijven met Griekse belangen betrokken waren. Onder verantwoordelijkheid van Juncker hebben Griekse multinationals jarenlang hun winsten weg kunnen sluizen naar Luxemburg, waardoor de Griekse schatkist miljoenen en misschien wel miljarden mis is gelopen. Diezelfde Juncker vindt het vandaag nodig om de Grieken de les te lezen.

Ook Merkel deed mee met angst zaaien. "Als Alexis Tsipras de verkiezingen wint en wanneer hij de schulden van het land niet langer zou betalen, dan is een Grexit onvermijdelijk", zei ze in Der Spiegel. Maar Merkel weet ondertussen dat twee derde van de Grieken geen voorstander zijn van een Grexit, en dat ook Syriza zelf duidelijk stelt dat de partij de Eurozone niet wil verlaten. Een Grexit pakt voor de Grieken waarschijnlijk nog erger uit dan bezuinigen.


Commentaar: Meer informatie vindt u hier: Als Griekenland vertrekt uit EU, dan wacht Rusland met open armen


Teleurgesteld in links

Maar de rechtse intimidatiepogingen zijn niet de enige bedreiging die een overwinning van Syriza in de weg staat. Veel mensen zijn in het verleden teleurgesteld geraakt in de linkse politiek die verbetering beloofde, maar eenmaal aan de macht gekomen niet in staat bleek om te breken met een totaal corrupt politiek systeem.
Embittered by the failures of leftist governments in the past to change a corrupt and dysfunctional political system, few people are expecting big things from Syriza. The feeling of popular cynicism and fatalism is palpable. How different will Syriza be?
De Grieken zijn cynisch en fatalistisch geworden. Syriza belooft van alles, maar kan de partij het straks wel waarmaken?

Voor de Griekse activist en schrijver van het boek Humanizing the Economy: Co-operatives in the Age of Capital (2010), John Restakis is het een serieuze vraag. Hij schreef een artikel voor de website CommonsTransition Civil Power and the Path Forward for Greece, (Burgerkracht en de weg vooruit voor Griekenland). Zal Syriza, als de partij eenmaal aan de macht gekomen is, neigen naar de traditionele staatsbemoeienis van links -een 'command and control' overheid- òf zal het bereid zijn de macht te delen met de bevolking?

Social economy

In Griekenland zijn net zoals in veel andere landen op de puinhopen van een failliete economie allerlei alternatieven ontstaan waarbij de burger weer de baas wordt over vraag en aanbod.

Tegenlicht wijdde er in september 2013 een speciale uitzending aan: Het antwoord op de crisis komt uit Griekenland. Een voorbeeld dat in deze Tegenlicht aan de orde kwam, was de aardappelbeweging, waar producenten direct aardappelen leveren aan consumenten. Tussenpersonen die waarde afromen, worden uitgeschakeld. Zo betaalt de consument niet teveel en krijgt de producent toch een eerlijke prijs.

Dit soort initiatieven hebben zich als een olievlek over Griekenland verspreid. Als de overheid het laat afweten, proberen mensen zo goed en zo kwaad als dat kan zichzelf en elkaar te helpen. Veel projecten zijn opmerkelijk succesvol en kunnen een inspiratie zijn voor anderen.

Restakis noemt dit de 'social economy'. Een overheid die het beste voor heeft met de burgers, zou in moeten zien dat het deze initiatieven de ruimte en de vrijheid moet geven die ze nodig hebben.
Understanding that the primary role of government in a non-paternalistic and non-clientelistic paradigm is the empowerment and support of civil society for the production of social value - the creation of goods and services that place social needs ahead of private profit.
Niet paternalistisch dit soort projecten gaan sturen, niet bevoogdend controleren, niet proberen in te kapselen, maar juist steunen, stimuleren en de mensen kracht geven ('empoweren') om de 'social economy' verder uit te bouwen.
[To] understand and utilize the social and economic principles of co-operation, of mutuality and common good, as central to the re-building of the economy and the society.
Zal Syriza begrijpen dat de sociale en economische principes van samenwerking, van wederkerigheid en gemeenschappelijk belang essentieel zijn voor het opnieuw opbouwen van de economie?

Daarvoor zullen wetten en financieringsstromen aangepast moeten worden. Sociale doelen moeten voorrang krijgen boven big business. Dit wordt een ware testcase voor Syriza als de partij vandaag aan de macht komt.