© John Pitre
Hieronder volgt een overzicht van de recente gebeurtenissen en de huidige stand van zaken in de Oekraïense oorlog tussen de NAVO en Rusland. We zien beweging in de richting van het einde van het conflict in zijn huidige vorm en tegelijkertijd in twee nieuwe richtingen - een race naar de definitieve oplossing van de NAVO-Russische kwestie. De ene richting betreft vredesonderhandelingen. De andere richting leidt tot escalatie in een openlijke, rechtstreekse oorlog tussen de NAVO en Rusland, die zich waarschijnlijk zal uitbreiden tot over de grenzen van Oekraïne en verre westelijke regio's van Rusland. De race naar een oplossing is begonnen en niemand weet of het tot vrede of tot een grotere oorlog zal leiden.
Rusland stelt diplomatie voor... wederom
Op 14 juni stelde de Russische president Vladimir Poetin tijdens een toespraak bij het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken een routekaart voor om een einde te maken aan de Oekraïense oorlog tussen de NAVO en Rusland. Hij noemde de "Oekraïense crisis" "een tragedie voor ons allemaal" en niet het resultaat van een Russisch-Oekraïens conflict op zich, maar van "het agressieve, arrogante en absoluut avontuurlijke beleid dat het westen voerde en blijft voeren." Hij stelde wat hij noemde "een daadwerkelijk vredesvoorstel" voor om een definitief einde te maken aan het conflict en de oorlog in Oekraïne in plaats van een staakt-het-vuren. Poetin baseerde zijn voorstel op beginselen die hij geregeld heeft herhaald en waarvan de meeste door Kiev en Moskou in maart-april 2022 in Istanboel werden overeengekomen; een proces dat door Washington, Londen en Brussel in de kiem werd gesmoord. In het bijzonder heeft hij nu "eenvoudige" voorwaarden aangeboden voor het "op gang brengen van besprekingen." Deze voorwaarden bestaan onder andere uit: de volledige terugtrekking van alle Oekraïense troepen uit de oblasten Donetsk, Luhansk, Kherson en Zaporozhia zoals die bestonden vanaf 1991 - dat wil zeggen dat Rusland alle gebieden van de oblasten zou krijgen, niet alleen die welke momenteel door Russische troepen worden gecontroleerd. Onmiddellijk na het akkoord gaan met deze voorwaarde en een tweede, die vereist dat Kiev elke vorm van NAVO-lidmaatschap verwerpt (Oekraïne's "neutrale, non-blok, non-nucleaire status"), zal er van Russische zijde "onmiddellijk, letterlijk dezelfde minuut, een bevel volgen om het vuren te staken en onderhandelingen te beginnen" en Moskou "zal de ongehinderde en veilige terugtrekking van Oekraïense eenheden garanderen." Hij uitte echter "grote twijfels" of het westen zal toestaan dat Kiev hiermee akkoord gaat. Als zijn aanbod wordt afgewezen, benadrukte Poetin dat al het toekomstige bloedvergieten in Oekraïne onder de "politieke en morele verantwoordelijkheid" van het westen en Kiev zou vallen en dat de onderhandelingspositie van Kiev alleen maar zou verslechteren met het positioneren van zijn troepen aan het front.
Poetins aanbod werd zeker niet gedaan met de illusie dat er binnen enkele maanden op zou worden ingegaan en bestond ongetwijfeld uit een nieuwe poging om de schuld voor het conflict bij Washington, Brussel en misschien in mindere mate Kiev te leggen. Desalniettemin vormt Poetins openbare aanbod ten overstaan van het personeel van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken een zeer gezaghebbende en officiële verklaring van een specifiek Russisch voorstel; een voorstel dat wegen bevat naar zowel een staakt-het-vuren als definitieve vrede, mochten Washington en/of Kiev ervoor kiezen deze wegen te bewandelen nu Oekraïne dit jaar aan het front, op politiek en op economisch gebied blijft verzwakken. De druk van het westerse en Oekraïense publiek om met Moskou te onderhandelen, zal blijven toenemen tot aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen naarmate Oekraïne's situatie verslechtert en het risico van een directe, rechtstreekse, grootschalige oorlog tussen de NAVO en Rusland toeneemt. Het is mogelijk dat als de Amerikaanse inlichtingendienst concludeert en aan het Witte Huis rapporteert dat het Oekraïense front en/of leger en/of regime zal instorten vóórdat de verkiezingen in november plaatsvinden, de regering Biden in beweging komt om gesprekken aan te gaan of de Oekraïners daartoe zal dwingen.
Poetins territoriale eisen zullen waarschijnlijk niet onveranderd blijven, omdat de territoriale situatie ter plaatse snel verandert. Rusland neemt meer gebieden in buiten de vier oblasten en de Krim, terwijl het onderhandelingsalgoritme verandert. De inbeslagname van gebieden in Sumy en Kharkiv zou dus niet alleen een poging kunnen inhouden om een brede 'bufferzone' te creëren teneinde meer Oekraïense artillerie en drones buiten bereik te brengen. Sumy, Kharkiv en gebieden in de buurt rond bijvoorbeeld Nikolajev en Odessa in het zuiden kunnen dienen als ruilkaarten om in te stemmen met besprekingen zolang Rusland geen aanspraken maakt op die gebieden. Met andere woorden, de Oekraïners hadden kunnen concluderen en werden misschien verondersteld te concluderen dat ze een verzoek tot onmiddellijke terugtrekking van Russische troepen uit Sumy en Kharkiv konden eisen, gelijktijdig met de terugtrekking van Oekraïense troepen uit de vier Novorossia-regio's door Kiev. De invallen in Sumy en Kharkiv in mei duidden wellicht al op de voorbereiding van Poetins officiële herhaling van het vredesvoorstel in juni. Poetins oproep tot Oekraïense terugtrekking uit de vier genoemde 'Novorossia-regio's' impliceert de 'teruggave' van alle andere gebieden die door Russische troepen worden bezet. De voortdurende weigering om met Moskou te praten en verdere Russische terreinwinst, geven Poetin flexibiliteit om Washington, Brussel en/of Kiev naar de onderhandelingstafel te lokken of te drijven. Weiger gesprekken en verlies niet-Novorossia-land; accepteer gesprekken en Kiev krijgt ze terug.
Bovendien ondermijnde het voorstel zowel in subjectieve zin (met Poetins bedoeling) als in objectieve zin (zonder Poetins bedoeling) de 'vredestop zonder naam' van de Oekraïense president Volodomyr Zelensky in Zwitserland, die niets anders voorstelde dan een exercitie in het werven van steun onder de aanhangers van het belegerde Maidan-regime. In verband met deze kwestie beweerde de Russische president in zijn toespraak dat zowel Zelensky als het Maidan-regime onwettig zijn. Poetin verzandde hier echter in een aantal tegenstrijdigheden. Zijn bewering dat het Maidan-regime onwettig is, omdat het aan de macht kwam door een illegale "gewapende putch" - een absoluut correcte bewering - is in tegenspraak met zijn andere bewering dat alleen het Oekraïense parlement, of de Opperste Rada, nu als legitieme autoriteit en vertegenwoordiger van het Oekraïense volk geldt. Volgens Poetin is Zelensky niet de legitieme autoriteit van Oekraïne volgens de Oekraïense grondwet, terwijl de Rada dat wel is, omdat Zelensky's eerste termijn van vijf jaar afliep zonder dat hij werd herkozen. Dit is een plausibele doch betwistbare conclusie met betrekking tot een inmiddels uiterst gecompliceerde juridische kwestie. Het belangrijkste punt hier is dat als het Maidan-regime, dat in februari 2014 door middel van een illegale staatsgreep aan de macht kwam, onwettig is, dan zijn de onder dat regime gekozen machtsorganen net zo onwettig, nog afgezien van de kwestie van sluipende legitimering door de tijd (nog te vroeg) en internationale erkenning. Het was inderdaad een beslissing van de Rada op 21 februari 2014 om de reeds omvergeworpen (in alle opzichten) president Viktor Janoekovitsj zogenaamd af te zetten, zonder quorum bovendien, die een quasi-wettig laagje legitimiteit gaf aan de Maidan-coup, zoals Poetin zelf opmerkt in zijn toespraak in juni.
Er moet echter worden opgemerkt dat het feit dat Poetin deze kwestie aan de orde stelt waarschijnlijk niet zozeer te maken heeft met juridische kwesties als wel met politieke overwegingen. Poetin probeert misschien een wig te drijven tussen het parlement en het kabinet van de president om een coup d'etat, die achter de schermen wordt gepland door mensen als de voormalige president Petro Porosjenko en de voormalige chef van de generale staf Valeriy Zaluzhniy, kracht bij te zetten. Volgens Poetins interpretatie van de "unieke juridische situatie" van Oekraïne, alsmede die van sommige Oekraïners, zijn Porosjenko of Zaluzjni niet minder en zelfs meer gerechtigd om te regeren dan Zelensky.
Het lijkt erop dat de steeds zwakkere positie van Zelensky in eigen land, die ik elders al vaak heb besproken, de afnemende steun voor Oekraïne in het buitenland en vooral in de VS, de penibele situatie van de Oekraïense troepen aan het front en in de achterhoede (gebrek aan manschappen en wapens om te vechten), de dreiging van een Russisch zomeroffensief (zie hieronder) en de voorstellen van Poetin in juni hun effect hebben gehad. Toen Zelensky aan de vooravond van de NAVO-top in Washington DC in Brussel arriveerde, bevestigde een reeks gebeurtenissen de waarschijnlijkheid dat de toespraak van Poetin een weerspiegeling vormde van ontwikkelingen van geheime Amerikaans-Russische besprekingen, waarop Zelensky plotseling voorstelde dat Kiev zich zou moeten voorbereiden. In de voorafgaande dagen belde de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin met de Russische minister van Defensie Andrei Belousov en besprak zogenaamd maatregelen om een Amerikaans-Russische confrontatie te voorkomen die tot een oorlog zou kunnen leiden, waarschijnlijk ingegeven door de aanval met ATACM's op de Krim waarbij zo'n tien strandgangers, waaronder kinderen, omkwamen en veertig mensen gewond raakten. Het lijkt vrijwel zeker dat er enige discussie over onderhandelingen over oorlog en vrede heeft plaatsgevonden. Dit werd gevolgd door geruchten dat er op 25 juni een Russisch vliegtuig was vertrokken naar Washington DC. Nu, slechts enkele dagen later, zei Zelensky in Brussel dat Kiev "binnen enkele maanden een plan voor een regeling op tafel moet leggen." Dit volgde op een verklaring weken eerder van de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Kuleba en het kabinet van de president Andriy Yermak, dat de volgende Oekraïense vredestop, na het mislukken van de sessie van begin juni, tot een vredesakkoord zou moeten leiden waarbij Rusland voor het eerst direct of indirect bij de besprekingen betrokken zou moeten worden. Dit bevestigt mijn gevoel dat de Oekraïense oorlog dit jaar op de een of andere manier zal eindigen, tenzij de NAVO direct ingrijpt met troepen op de grond.
De militaire plannen van Moskou: Weiger gesprekken en er komt oorlog
De militaire plannen van Moskou voor de rest van het jaar kunnen worden samengevat als continuïteit in Oekraïne en voorbereidingen voor oorlog buiten Oekraïne tegen het westen. Zo zal Rusland in Oekraïne zijn meer offensieve strategie van 'uitputting en opmars' voortzetten, een intensivering van wat Alexander Mercouris 'agressieve uitputting' noemt. Bij uitputting en opmars leggen de Russische strijdkrachten nog steeds de nadruk op vernietiging van de Oekraïense strijdkrachten in plaats van op het innemen en vasthouden van nieuw grondgebied. De uitputtingsslag van een grootschalige, gecombineerde lucht-, artillerie-, raket- en droneoorlog vervangt binnen deze strategie de opmars op de grond door pantsers en infanterie. De territoriale opmars verloopt dus langzaam, maar er zijn minder verliezen onder het personeel. De Russen hebben Kharkiv niet op het oog en proberen misschien niet eens een bufferzone aan de grens te creëren. Het belangrijkste militair-strategische doel van het Kharkiv-, nu Kharkiv-Sumy-offensief, bestaat vermoedelijk uit het oprekken van de frontlinies en dus van de middelen van de Oekraïense strijdkrachten. Het opbouwen van een bufferzone is secundair en hangt samen met de militair-politieke strategie van uitputting, opmars en Kiev tot praten aanzetten. Kijk in de zomer of herfst naar het zuiden voor offensieven of zeer verhoogde activiteit in Kherson en/of, misschien, Zaporozhia. Het doel hiervan zal zijn om de lengte van het hele oorlogsfront verder uit te breiden dan de aanvallen op de oblasten Kharkiv en Sumy. De Russische strategie op dit hogere niveau is erop gericht om de reeds uitgeputte personele, wapens en materiële middelen van de Oekraïense strijdkrachten op te rekken en uit te dunnen in de hoop dat een gat kan worden geslagen op een bepaald overbelast punt diep binnen de Oekraïense linies en achterhoede, waardoor een grote, misschien zelfs 'grote pijlvormige' doorbraak mogelijk wordt die zich richt op een belangrijk Oekraïens bolwerk of een omsingeling van een groot aantal Oekraïense troepen.
Ondanks de oproepen van sommige Russische haviken zal Poetin Oekraïne nooit bombarderen, laat staan Kiev 'tot een parkeerplaats' of naar 'het stenen tijdperk' bombarderen. Voor Russen zijn Oekraïners een broederlijk Oost-Slavisch volk, dat van oudsher banden met Rusland onderhoudt. De meeste Russische families hebben familieleden of vrienden uit of in Oekraïne. Kiev is 'de moeder van alle Russische steden' en ondanks het feit dat Rusland in het bezit is van nauwkeurige slimme wapens, is het risico op de vernietiging van orthodoxe heilige plaatsen en andere historische monumenten in Kiev te groot. De overweldigende kracht van Rusland op het gebied van wapens en mankracht, ondanks de westerse inbreng onder Oekraïense strijdkrachten, zou ervoor kunnen zorgen dat de Russische opmars vele jaren aanhoudt - meer dan nodig zal zijn om onderhandelingen af te dwingen of een groot deel van Oekraïne in te nemen.
De Russische kikker koken - Escalatie onder een andere naam
Er is veel te doen geweest over het feit dat de VS herhaaldelijk de Russische rode lijnen hebben overschreden. De meest recente keer betreft de toestemming van Washington en Brussel (NAVO) aan Kiev om het eigenlijke Russische grondgebied (1991) te bestoken met wapens van westerse makelij. Het westen zelf heeft veel rode lijnen getrokken die een directe oorlog met Rusland zouden kunnen ontketenen en die daarom niet overschreden mogen worden: offensieve wapens, artillerie, tanks, vliegtuigen, verschillende soorten raketten, clustermunitie, enz. enz. Onlangs overschreed Washington kort na elkaar twee rode lijnen door Kiev toestemming te geven om Amerikaanse raketten, zoals ATACM's, in te zetten op Russisch grondgebied aan de andere kant van de grens in Charkov en vermoedelijk Sumy, waar Russische troepen een nieuwe inval hebben gedaan om een bufferzone te creëren zodat Oekraïne geen burgers kan aanvallen zoals het eerder in steden in Belgorod deed, alsook het over de grens van Rusland sturen van Oekraïense en door Russen bemande pro-Oekraïense eenheden om op die manier Russisch grondgebied te bestoken vanuit het noordoosten van Oekraïne. Vervolgens werd de goedkeuring uitgebreid naar het gebruik van dergelijke raketten op elk Russisch grondgebied van waaruit aanvallen in Oekraïne worden ondersteund. Dagen later vuurde Oekraïne 5 ATACM's (4 werden onderschept) af op Sevastopol die strandgangers ver van enig militair doel troffen, waarbij 46 gewonden en 3 doden vielen, waaronder 2 kinderen. De potentiële escalatie van de algehele oorlog als gevolg van dit Oekraïense treffen werd verergerd toen op dezelfde dag jihadistische terroristen de oude moslimstad Derbent in Dagestan aanvielen, lange tijd een broeinest van wereldwijd jihadistisch terrorisme in Rusland. De terroristen, waarschijnlijk afkomstig uit Centraal-Azië of de aan ISIS gelieerde Islamitische Staat van Khorosan in Afghanistan, vielen een orthodoxe kerk en een joodse synagoge aan, doodden verschillende burgers, 15 politieagenten en sneden de keel van een orthodoxe priester door. Deze aanval zal waarschijnlijk worden verward met de aanval in Sevastopol. Vergeet de jihadistische aanslag op de concertzaal van Moskou, Crocus City Hall, niet, waarvan de Russische autoriteiten onmiddellijk betrokkenheid van Oekraïners vermoedden.
De Russische president Vladimir Poetin heeft zelf weinig of geen duidelijke rode lijnen getrokken, maar er werden er wel verschillende geïmpliceerd. De voorzichtige en terughoudende Poetin heeft nooit expliciet een bepaalde reactie beloofd op het overschrijden van een rode lijn. In plaats daarvan beriep hij zich op het grote militaire potentieel van Rusland, waaronder kernwapens, als voldoende reden voor rationele leiders om te stoppen en op te houden. De veronderstelling - zowel van Poetin als van waarnemers - is dat dit een spontane, geleidelijke escalatie betreft die gedreven wordt door paniek over de verslechterende militaire, politieke en economische situatie van Kiev terwijl Rusland oprukt en het oorlogsfront uitbreidt. De kans is groot dat dit geen spontane reactie is op de omstandigheden aan het oorlogsfront, maar eerder een berekend beleid van 'de kikker koken,' en de 'kikker' betreft evenzeer het westerse publiek als de Russische politieke en militaire planners. Het maakt de Russische militaire planners immers minder uit waarom de NAVO de Oekraïense oorlog tussen de NAVO en Rusland escaleert, dan het feit dat de NAVO voor escalatie zorgt en rode lijnen overschrijdt. Voor het westerse publiek moet de naderende oorlog echter onopgemerkt blijven tot het te laat is. Koste wat het kost, of het nu gaat om een operatie onder valse vlag of een uitgelokte Russische overtrokken reactie, de westerse NAVO-leiders lijken vastberaden om de oorlog uit te breiden tot over de grenzen van Oekraïne en dat vereist steun van het westerse publiek en dus een vacuüm in de publieke discussie over NAVO-acties en nationale belangen. Zelfs als de voortdurende escalatie 'gewoon' een spelletje angsthazen is, waarbij de inzet wordt verhoogd om te zien of Poetin met zijn ogen knippert of dat de oorlog kan worden uitgesteld tot na de Amerikaanse verkiezingen in november, staan velen binnen de Amerikaanse inlichtingengemeenschap en andere departementen te popelen om een oorlog tegen Rusland en zij kunnen deze laten escaleren of Kiev in staat stellen om dat te doen, opzettelijk of niet, zodat er een wordt uitgelokt. Er is sprake van onopzettelijkheid, omdat Kiev de NAVO, of in ieder geval NAVO-lidstaten, heeft willen dwingen tot directe betrokkenheid bij de oorlog. Oekraïne heeft daarbij enig succes geboekt, maar tot nu toe is die westerse betrokkenheid in eerste instantie beperkt gebleven tot geheime injecties van westerse troepen en huurlingen, en daarna tot openlijke adviserende rollen. De zomer en het najaar van 2024 zullen een gevaarlijke periode zijn, waarin een vonk de grotere oorlog waarmee deze gestoorde mannen en vrouwen aan het spelen zijn, kan doen ontploffen .
Commentaar: Alexander Mecouris merkte al op dat de parallellen met de Amerikaanse strategie in Vietnam verontrustend te noemen zijn.
Voor zover het westen vasthoudt aan escalatie van de Oekraïense oorlog tussen de NAVO en Rusland, zal Moskou overgaan tot asymmetrische escalatie die gericht is tegen westerse troepen buiten Europa en zich voorbereiden op een mogelijke volledige oorlog met de NAVO of NAVO-leden in en buiten Oekraïne. Poetin merkte onlangs op dat asymmetrische escalatie de keuze van Moskou zou zijn als het westen zou blijven escaleren tegen de Russen in Oekraïne. Veel commentatoren hebben opgemerkt wat dergelijke opties kunnen inhouden: het bewapenen van de Houthi's met raketten of luchtverdediging, het steunen van Hezbollah en/of Hamas tegen Israël, het bewapenen van terroristische groeperingen in het Midden-Oosten om Amerikaanse bases aan te vallen, bijvoorbeeld in Syrië, Irak of elders. Gezien de duizenden Amerikaanse bases over de hele wereld, zijn Amerikaanse en andere westerse strijdkrachten uiterst kwetsbaar. Moskou heeft alleen de wil en de netwerken nodig om zijn ruime middelen in de gewenste banen te leiden. Moskou heeft de wil. Het bouwt netwerken.
Naar een Euraziatisch veiligheidspact: Voorbereiding op een rechtstreekse oorlog met de NAVO
Nu een oorlog met de NAVO tot de mogelijkheden behoort, is het Kremlin druk bezig met militaire en militair-politieke voorbereidingen. De afwijzing van Poetins volgende vredesvoorstel was waarschijnlijk de druppel die de emmer deed overlopen voor de volgende fase in het diplomatieke offensief van Rusland, samen met China, om de Rest tegen het westen te mobiliseren. Deze nieuwe fase zal zich richten op het ontwikkelen van militaire partnerschappen en allianties. Dit kwam duidelijk naar voren in dezelfde toespraak van 14 juni waarin Poetin zijn vredesaanbod deed, waarmee hij het verband duidelijk maakte tussen dit aanbod, de afwijzing door het westen en Oekraïne en Ruslands eerste diplomatieke stap in deze richting inzake veiligheid.
Al jaren, vooral na de Maidan-staatsgreep, houdt Poetin zich bezig met Russische diplomatie die gericht is op de schepping van een groot Euraziatisch en mondiaal alternatief voor de westerse 'op regels gebaseerde wereldorde.' Hij wil een nieuw, alternatief internationaal systeem van politieke, economische, financiële en monetaire instellingen baseren op verschillende regels die door alle grootmachten worden opgesteld - de 'Rest' - in plaats van alleen het westen. Deze 'democratisering' of een zekere 'ont-hiërarchisering' of 'nivellering' van het internationale systeem moet worden georganiseerd op basis van de beginselen van multipolariteit en diversiteit voor de belangrijkste beschavingen in de wereld. Poetins model is in veel opzichten een afspiegeling geworden van de ideeën van wijlen de Russische neo-Eurasianist Aleksandr Panarin. Het heeft jaren geduurd voordat Poetin vastberaden uitkwam bij de idee van een onderling verbonden groot Eurazië als kern van een wereldwijde gemeenschap van beschavingen, bij voorkeur 'traditionele' (d.w.z. niet-postmoderne westerse), als een soort 'Russisch idee.'
In zijn jaarlijkse toespraak tot beide huizen van de Russische Federale Vergadering op 29 februari introduceerde Poetin echter de idee om een Euraziatisch veiligheidssysteem op te zetten. Hij herhaalde zijn idee om "het hele systeem van internationale betrekkingen te democratiseren," waarmee hij doelt op ontmanteling van de westerse hegemonie of 'op regels gebaseerde wereldorde.' Hij stelde echter ook voor om het te vervangen door een "systeem van ongedeelde veiligheid," waarbij "de veiligheid van sommigen niet kan worden gewaarborgd ten koste van de veiligheid van anderen," en gaf de Russische diplomatieke dienst en andere departementen de opdracht om te komen tot wat in feite zou uitmonden in een groot Euraziatische veiligheids-'architectuur' of pact.
Op 14 juni verklaarde Poetin de dood, de "ineenstorting van het Euro-Atlantische veiligheidssysteem" en herhaalde zijn oproep om de internationale veiligheidsarchitectuur "opnieuw vorm te geven." Hij droeg de regering en het ministerie van Buitenlandse Zaken op om "samen met partners, met alle geïnteresseerde landen... hun versie van het garanderen van de veiligheid in Eurazië uit te werken en deze vervolgens voor te stellen voor een brede internationale discussie." Hij onthulde dat hij dit tijdens zijn bezoek aan China in mei had besproken met de voorzitter van de Volksrepubliek China, Xi Jinping, en zij "merkten op dat het Russische voorstel niet in tegenspraak is met, maar juist een aanvulling vormt op en volledig in overeenstemming is met de basisprincipes van het Chinese initiatief op het gebied van mondiale veiligheid." De Oekraïense president Volodomyr Zelensky's reactie op de top bestond uit kritiek aan het adres van China; China zou een instrument van Poetin zijn, hetgeen verder bijdraagt aan de anti-diplomatieke dynamiek en het isolement van het westen ten opzichte van de Rest. China reageerde door zijn geopolitieke militaire solidariteit met Rusland te verklaren. Desondanks verklaarde Poetin in zijn toespraak van juni dat de "toekomstige veiligheidsarchitectuur van Rusland openstaat voor alle Euraziatische landen," inclusief "Europese en NAVO-landen." Dit veiligheidspact voor groot Eurazië vertegenwoordigt dus ook een mechanisme om de NAVO, en met name Europa, los te koppelen van de VS. Dit moet worden bereikt door te netwerken en te lobbyen bij alle internationale organisaties die Rusland al tientallen jaren in Eurazië aan het opbouwen is: de Russisch-Wit-Russische Unie, BRICS+, SCO, EES, CSTO en het GOS - al deze bij dit project betrokken organisaties werden specifiek genoemd door Poetin in zijn toespraak - evenals "invloedrijke internationale organisaties in Zuidoost-Azië en het Midden-Oosten." Volgens Poetin moeten "de staten en regionale structuren van Eurazië concrete terreinen van samenwerking op het gebied van gezamenlijke veiligheid bepalen. Hieruit vloeit voort dat ze zelf een systeem van functionerende instellingen, mechanismen en overeenkomsten moeten opbouwen dat daadwerkelijk bijdraagt aan het bereiken van de gemeenschappelijke doelen van stabiliteit en ontwikkeling." In dit verband steunde hij het voorstel van Wit-Rusland "om een programmatisch document uit te werken: een handvest van multipolariteit en diversiteit in de 21e eeuw." Het Wit-Russische voorstel werd gedaan door de minister van Buitenlandse Zaken van Minsk tijdens zijn toespraak van 23 oktober 2023 en beoogde hetgeen door Poetin op 14 juni werd besproken, maar omvatte ook de OVSE als potentiële deelnemer.
Waarschijnlijk is het geen toeval dat Poetin de idee van Wit-Rusland voor een dergelijk handvest openlijk steunde tien dagen voordat Wit-Rusland, met Russische steun, op 25 juni lid zou worden van de Shanghai-samenwerkingsorganisatie (SCO). Het lidmaatschap van Wit-Rusland van de grotendeels Aziatische organisatie die door Moskou en Beijing werd opgericht, plaatst de vlag van de SCO verder naar het westen dan ooit tevoren. Dit gebeurt enkele dagen na het bezoek van Poetin aan Noord-Korea en de overeenkomst om een de facto Russisch-Noord-Koreaanse alliantie op te richten. Het groeiende netwerk van de door Rusland en China georganiseerde internationale netwerken, dat in Eurazië is gevestigd maar zich via BRICS+5 wereldwijd tot elk continent uitstrekt, groeit dus gestaag en omvat nu ook een krachtige veiligheidscomponent.
Poetin suggereerde in zijn toespraak op 14 juni dat het opbouwen van een "ongedeeld systeem van Euraziatische veiligheid," en in feite een wereldwijde veiligheidsarchitectuur, een speerpunt zou worden na de oorlog in Oekraïne. Maar de verwerping van het westerse wereldbeeld door de Rest lijkt voorlopig een feit en met het gevaar van escalatie in Oekraïne, Israël en elders in het verschiet, lijkt het meer waarschijnlijk dat het nieuwe Euraziatisch-Zuidblok een alternatief zal bieden voor, en mogelijk een vijand van, de 'op regels gebaseerde wereldorde' van het westen in plaats van een partner.
Conclusie
Nogmaals, de NAVO-Rusland-Oekraïense Oorlog - de huidige oorlog met militaire gevechten die zich grotendeels beperken tot Oekraïens en ver westelijk Russisch grondgebied - zal dit jaar of begin volgend jaar eindigen. Er kan echter een nieuwe, bredere oorlog voor in de plaats komen als vrede mislukt of nooit wordt overeengekomen. Zo'n bredere oorlog zou zich kunnen beperken tot de territoriale parameters van de huidige oorlog in Oekraïne, maar zich ook kunnen uitbreiden tot een wereldwijde proxy-oorlog onder leiding van Rusland en zijn directe of indirecte bondgenoten tegen buitenlandse bases in het westen en/of zich kunnen uitbreiden naar West-Oekraïne als gevolg van een militaire interventie van de NAVO aan de overkant van de rechteroever van de Dnjepr. En NAVO-gevechtsvliegtuigen, zoals F-16's, die buiten Oekraïne gestationeerd zijn, zouden ertoe kunnen leiden dat Roemeense of Poolse luchtmachtbases of andere faciliteiten doelwitten worden van Russische raketten en drones. Een soort vliegverbod voor de NAVO of Rusland zou kunnen leiden tot luchtgevechten tussen de NAVO en Rusland. Het neerhalen door Rusland van de Amerikaanse inlichtingendrone Global Hawk zou de aanleiding voor dergelijke spanningen in de lucht kunnen vormen.
We mogen hopen dat de gemoederen bedaard zullen worden, maar de VS verkeren in een diepe en potentieel explosieve politieke crisis waarin bureaucratische politiek zeer cryptisch, samenzweerderig, chaotisch en irrationeel kan worden en nieuwe, gevaarlijkere conflicten kan uitlokken. Op dezelfde manier zou in Kiev een ineenstorting van het Maidan-regime op handen kunnen zijn en dit zal waarschijnlijk onverwachts gebeuren. Dat zou kunnen leiden tot hetzelfde soort ineenstorting van bureaucratie, staatsdiscipline en de rechtsstaat - iets wat in Oekraïne veel zwakker is dan in de 'VS - en leiden tot clandestiene wanhoopsavonturen, zoals een valse vlag op een nucleair platform in Energodar in Oekraïne of elders, of een 'alles-of-niets' operatie gericht op een Russisch nucleair of ander strategisch object, wat een Russische overreactie en een grootschalige NAVO-Russische oorlog zou ontketenen. Erger nog, een ineenstorting van de staatsorganisatie (in tegenstelling tot een territoriale ineenstorting) in Oekraïne zou kunnen leiden tot een volledige politieke, economische en sociale ineenstorting van de staat, met tegengestelde Oekraïense partizanenlegers, krijgsheren en ultranationalistische/neofascistische formaties die onderling vechten en guerrilla- en terroristische oorlogsvoering uitvoeren tegen Russische en zelfs westerse bezetters. Dat Zelensky nu vredesbesprekingen probeert aan te knopen met Poetin vormt een weerspiegeling van de mogelijkheden en gevaren die in het verschiet liggen.
Zie: https://gordonhahn.com/2024/06/28/war-or-peace-towards-a-ukrainian-peace-or-a-direct-nato-russian-war/
Reacties van Lezers
voor onze Nieuwsbrief