Lithiumveld
© euronews.comLithiumvelden
Om sommige mondiale gebeurtenissen beter te begrijpen, moet de geopolitiek van zeldzame aard- en edelmetalen voortdurend gemonitord worden.

Waarom lithium zoveel aandacht trekt

Er zijn momenten in de geschiedenis die worden gekenmerkt door een sterke economische component, die dermate overheersend is dat men zegt dat we voor een revolutie staan en dat we het altijd dramatisch aanwezige moment van oorlog doormaken. De wereld was sinds het einde van de 19e eeuw getuige van oorlogen om olie, maar nu zijn we al enkele jaren verwikkeld in oorlogen om zeldzame aardmetalen, waarin onder andere lithium, een mineraal dat onmisbaar is voor smartphones en vooral elektrische auto's, een bevoorrechte rol speelt.

Documenten van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken, onderzocht door een Britse historicus en journalist, onthullen dat Groot-Brittannië de omverwerping van president Evo Morales van onder tot boven op touw heeft gezet om beslag te kunnen leggen op de lithiumvoorraden van Bolivia. Niets nieuws onder de zon: de as VS - Groot-Brittannië speelt al eeuwen smerige spelletjes en dit is niet de eerste georganiseerde ondermijning of export van democratie door middel van bommen en staatsgrepen.

Denk even terug aan de omverwerping van president Evo Morales in 2019: toen beweerden de Westerse media dat Morales Bolivia in een dictatuur had omgevormd en dat het volk hem daarom eruit had gegooid. De Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) publiceerde een rapport waarin werd verklaard dat de verkiezingen waren vervalst en dat de democratie zich aan het herstellen was. President Morales, die vreesde dat hem hetzelfde lot te wachten stond als de Chileense president Salvador Allende, vluchtte naar Mexico en verklaarde dat er sprake was van een staatsgreep die was georganiseerd om de lithiumvoorraden van het land te bemachtigen. Omdat hij er niet in slaagde de aanstichters te identificeren, kreeg hij in het Westen niets dan sarcasme over zich heen. Alleen Réseau Voltaire onthulde dat de operation was uitgevoerd door een gemeenschap van ustaš-Kroatische katholieken, gevestigd in Bolivia - in Santa Cruz - al vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog, een soort achtergebleven NAVO-netwerk, zoals het in het jargon wordt genoemd. Een jaar later won de partij van president Morales met een zeer ruime marge de verkiezingen. Er waren geen betwistingen en Morales kon met opgeheven hoofd terugkeren naar zijn thuisland. De vermeende dictatuur van Morales heeft nooit bestaan, terwijl die van de Amerika gunstig gezinde Jeanine Áñez door de stembus omver werd geworpen.

Historicus Mark Curtis en journalist Matt Kennard kregen toegang tot ontheiligde documenten van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken en bestudeerden die. Ze publiceerden hun bevindingen op de website Declassified UK, die naar Zuid-Afrika verhuisde nadat het in Groot-Brittannië aan militaire censuur was onderworpen - alweer niets nieuws, zo gaat het tegenwoordig met democratische "vrije meningsuiting." De verdienste van Curtis is dat hij heeft aangetoond dat het Britse beleid sinds de dekolonisatie helemaal niet is veranderd: het blijkt dat de omverwerping van president Morales werd bevolen door het ministerie van Buitenlandse Zaken zelf en elementen van de CIA die aan de controle van de Trump-administratie ontsnapt waren, met als doel, zoals hierboven vermeld, het stelen van Boliviaans lithium, dat door Groot-Brittannië begeerd werd als onderdeel van de energietransitie. Al in 2009 probeerde de regering-Obama een staatsgreep te organiseren, maar Morales slaagde erin deze te verijdelen en veel Amerikaanse diplomaten en ambtenaren werden Bolivia uitgezet. De regering-Trump daarentegen heeft het veld schijnbaar opengelaten voor Latijns-Amerikaanse politieke leiders, maar verhinderde hen systematisch om hun plannen uit te voeren.

Maar wat is er zo interessant aan lithium?
Eenvoudig: het is een essentieel onderdeel van batterijen, en in een wereld waarin we verder willen gaan dan hyperdigitalisering en technologische hybridisering van het dagelijks leven, staat lithium voor geld en macht. Dit metaal wordt voornamelijk gevonden in de natuurlijke zoutoplossingen van meren in de hooglanden van de Andeswoestijn in Chili, Argentinië en vooral Bolivia (de "lithiumdriehoek"), evenals in Tibet in salares, en ook in vaste vorm in bepaalde mineralen die uit Australische mijnen worden gewonnen.
Technisch gezien, is het onmisbaar voor de overgang van benzine naar elektrische voertuigen, en met de akkoorden van Parijs om de opwarming van de aarde tegen te gaan, is het belang ervan relatief belangrijker geworden dan olie.
In februari 2019 gaf president Morales een Chinees bedrijf, TBEA Group, toestemming om de belangrijkste lithiumreserves van het land te exploiteren. Dat was het moment waarop Groot-Brittannië een plan beraamde om zich de voorraden toe te eigenen. In 2006 werd Morales president van Bolivia, waarbij hij politiek deels de producenten van coca vertegenwoordigde, een lokale plant die essentieel is voor het leven op grote hoogte. De verkiezing van Morales betekende dus de terugkeer van macht naar de Indianen, die sinds de tijd van de Spaanse kolonisatie waren uitgesloten, over een handel die internationaal een zeer hoge waarde vertegenwoordigt.

In dit verband vatte Thierry Messian enkele mijlpalen van de lithiumwedloop samen:
  • Vanaf 2017-2018 stuurde Groot-Brittannië experts naar het nationale bedrijf Yacimientos de Litio Bolivianos (YLB) om de mogelijkheden voor de exploitatie van Boliviaans lithium te beoordelen.
  • In 2019-20 financierde Londen een studie om het onderzoek naar en de productie van lithium in Bolivia te optimaliseren met behulp van Britse technologie.
  • In april 2019 organiseerde de Britse ambassade in Buenos Aires een seminar met vertegenwoordigers uit Argentinië, Chili en Bolivia, evenals mijnbouwindustrie- en regeringsleiders, om de voordelen te presenteren die zij zouden behalen door gebruik te maken van de London Metal Exchange. Een minister van de regering Morales was daar eveneens aanwezig.
  • Kort na de staatsgreep kwam aan het licht dat de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IADB) de Britse projecten financierde.
  • Lang voor de staatsgreep gaf het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken een bedrijf uit Oxford, Satellite Applications Catapult, de opdracht om de lithiumreserves in kaart te brengen; het bedrijf werd echter pas door de IADB betaald nadat Morales ten val was gebracht.
  • Enkele maanden later organiseerde de Britse ambassade een seminar in La Paz dat werd bijgewoond door 300 spelers uit de lithium-toeleveringsketen, met de hulp van het bedrijf Watchman UK, dat gespecialiseerd is in het betrekken van bevolkingen bij projecten die schadelijk zijn voor hen om te voorkomen dat ze in opstand komen.
Voor en na de staatsgreep liet de Britse ambassade in Bolivia de hoofdstad La Paz links liggen en toonde speciale belangstelling voor de regio Santa Cruz, waar de ustaš-Kroaten op legale wijze de macht hadden gegrepen en waar culturele en commerciële evenementen floreerden. Acht maanden voor de coup, in een poging de Boliviaanse banken buiten spel te zetten, organiseerde de Britse ambassade een seminar over cyberveiligheid, waarbij ze het bedrijf DarkTrace introduceerden. DarkTrace was opgezet door de Britse binnenlandse veiligheidsdienst en er werd uitgelegd dat alleen bankinstellingen die de diensten van DarkTrace zouden gebruiken voor hun eigen veiligheid, met de stad mochten werken.

Volgens Curtis en Kennard namen de Verenigde Staten niet rechtstreeks deel aan het complot tegen Morales, maar CIA-medewerkers verlieten het agentschap om de boel te organiseren. Een voorbereid "verraad?" Dat is niet zeker, maar wel is algemeen bekend dat DarkTrace Marcus Fowler, een CIA-specialist in cyberoperaties, en vooral Alan Wade, een voormalige chef van de inlichtingendienst, uit zijn gelederen rekruteerde en zo een team vormde dat weinig met "bankieren" te maken had. Aan de andere kant waren de meeste personeelsleden die deelnamen aan de operatie Brits: onder hen Watchman UK managers Cristopher Goodwin-Hudson (voormalig beroepsmilitair, later directeur beveiliging bij Goldman-Sachs) en Gabriel Carter (lid van de zeer besloten Special Forces Club van Knightsbridge, die zichzelf in Afghanistan op de kaart had gezet).

De historicus en journalist erkennen dat de Britse ambassade de Organisatie van Amerikaanse Staten voorzag van de gegevens die nodig waren om verkiezingsfraude te "bewijzen"; dit rapport werd eerst ontkracht door onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) en daarna door de Bolivianen zelf, tijdens de daaropvolgende verkiezingen. Groot-Brittannië geeft de voorkeur aan korte oorlogen en geheime operaties en doet zijn best om deze voor de media verborgen te houden. Door middel van een groot aantal persagentschappen en mediakanalen, die het in het geheim financiert, controleert het direct de publieke perceptie van zijn aanwezigheid. Daarbij worden weerbarstige levensomstandigheden aan de bevolking van het land dat het wil uitbuiten, opgelegd, waardoor er een soort vicieuze cirkel ontstaat, waarbij de enige manier om de sociaal-politieke problemen die door Britse ondermijning worden gegenereerd te doorbreken, het terugvallen op de Britten zelf is.

Oekraïne als bron van belangstelling

Volgens voorlopige schattingen denken onderzoekers dat Oekraïne een waar lithiumparadijs is, met ongeveer 500.000 ton van het "niet-hernieuwbare mineraal dat hernieuwbare energie mogelijk maakt." Lithium is vrijwel onvervangbaar geworden in batterijen voor elektrische voertuigen (EV) vanwege de efficiënte energieopslagcapaciteit per gewichtseenheid. De explosieve groei van de wereldwijde vraag naar lithium wordt voor de komende jaren geschat op 400% tot 4000%. De vraag zal het aanbod overstijgen en zonder grotere investeringen in mijnbouwcapaciteit zouden de kosten voor het gebruik van elektrische voertuigen wel eens onbetaalbaar kunnen worden. De droom van Elon Musk om de prijzen te verlagen om nieuwe klanten aan te trekken, werd al de bodem ingeslagen toen Tesla kort na het begin van de crisis een prijsverhoging van meer dan 2.370 dollar aankondigde voor zijn Model Y-auto.

Lithium is essentieel voor het succes van een toekomst met schone energie. Het verlies van toegang tot een van 's werelds grootste potentiële bronnen van lithiumoxide heeft geleid tot bezorgdheid over het vermogen van de wereld om het bevoorradingsgat te dichten. Er moet nu meer aandacht komen voor lithiumwinning in eigen land, vooral nu landen zich realiseren hoe groot het risico is van internationalisering van de wereldwijde energievoorziening. Maar in de Verenigde Staten bijvoorbeeld is lithiumwinning een uiterst controversieel onderwerp. Ironisch genoeg veroorzaakt de traditionele lithiumwinning aanzienlijke schade aan het milieu. Het vervuilt lokale watervoerende lagen en doodt mogelijk bedreigde diersoorten.

De afgelopen 8 jaar is de lithiumproductie vernegenvoudigd, van 20 naar 180 duizend ton, wat slechts ten dele heeft geleid tot een stabilisatie van de kosten, die in de periode 2020-2022 vernegenvoudigden tot 75.000 dollar/ton en vervolgens in 2023 daalden tot 47.000 dollar/ton. Volgens voorspellingen van internationale ratingbureaus zal de groei van het lithiumverbruik in de komende 10 jaar een hoge intensiteit hebben, en met de huidige vraag zal de behoefte van de wereldindustrie aan dit materiaal 4,5 keer toenemen van 800 tot 3,8 miljoen ton in 2035. Op basis van het uitgevoerde onderzoek kunnen we wijzen op het grote potentieel van de mijnbouw- en grondstoffenbasis van Oekraïne om wereldwijde technologieketens te voorzien van lithium.

Oekraïne bezit significante lithiumafzettingen die kunnen worden geschat op 500.000 ton (tot 10 procent van de wereldreserves), geconcentreerd in zeldzame metaalgranitoïden. De afzettingen bevinden zich in de Krivorozhka-Kremenchutsky-sutuurzone en in het centrale deel van het Oekraïens Schild. De meest veelbelovende voor ontwikkeling zijn de Polokhvskoye-afzetting en Dobra-locatie in de regio Kirovograd, Shevchenkovsky in de regio Donetsk en Krutaya Balka in de regio Zaporizja. Deze afzettingen bevatten petalietertsen met een lithiumgehalte van 3 tot 4,5%. Volgens schattingen van de Staatscommissie voor reserves van Oekraïne bedroegen de Polokhvskoye-afzettingen in 2018 27 miljoen ton erts met een gehalte aan edelmetaalcomponenten van meer dan 1 procent, terwijl de Shevchenkov-afzetting 13,8 miljoen ton lithiumerts bevatte met een lithiumoxidegehalte van Li2O - 1,5 procent. Uit een algemene beoordeling van de Oekraïense lithiumafzettingen is gebleken dat ze bestaan uit petaliet- of spodumeen-petalietsoorten, die moeilijk te verrijken zijn in vergelijking met de omstandigheden van hydrominerale ertsen in zoutmeren.

Daarom is Oekraïne een bekken van groot belang. De verdediging van de nieuwe gebieden die zich bij de Russische Federatie hebben aangesloten, is een absolute noodzaak voor Rusland om de Westerse belangen een aanzienlijk economisch potentieel te ontnemen, waarvan het gebruik in de strategische sector niet mag worden onderschat. Aan de andere kant van het front is het duidelijk hoe het Westen er alles aan doet om de territoriale controle niet te verliezen, waarbij alle Europeanen worden opgeofferd voor een nodeloze oorlog omdat dit hapje te lekker is.

De zich voortdurend ontwikkelende geopolitieke trajecten van zeldzame aard- en edelmetalem vereisen voortdurende observatie om sommige mondiale gebeurtenissen beter te begrijpen.

Zie: https://strategic-culture.su/news/2024/10/28/the-ukrainian-war-for-lithium/