© Ulrik Pedersen/NurPhoto via Getty ImagesDe Ilulissat Icefjord in Groenland op 3 juli 2024. De gletsjer kalft dagelijks genoeg ijs af om een heel jaar lang in de waterbehoefte van New York City te voorzien.
Een essentiële stroming in de Atlantische Oceaan die het klimaat van de planeet reguleert, verzwakt volgens een nieuwe studie veel sneller dan eerder werd gedacht.
De Atlantische Meridionale Overturning Circulatie (AMOC), waar de Golfstroom deel van uitmaakt, stabiliseert het klimaat op het noordelijk halfrond en daarbuiten.
Maar een nieuw klimaatmodel dat rekening houdt met het smelten van zoet water van de ijskap van Groenland, suggereert dat bij het huidige tempo van wereldwijde kooldioxide-uitstoot de stroming de komende 15 jaar met wel een derde zou kunnen verzwakken. De onderzoekers publiceerden hun bevindingen 18 november in het tijdschrift Nature Geoscience.
De AMOC werkt als een planetaire lopende band van zeewater die voedingsstoffen, zuurstof en warmte uit tropische wateren naar het noorden brengt en kouder water naar het zuiden transporteert - een evenwichtsoefening die beide kanten van de Atlantische Oceaan 5 graden Celsius warmer houdt dan anders het geval zou zijn.
Commentaar: Zuidwest-Canada ligt op dezelfde breedtegraad als Stonehenge in Engeland. Vergelijk de klimaten van deze twee regio's om het belang van de AMOC te begrijpen.
Maar onderzoek naar de klimaatgeschiedenis van de aarde toont aan dat de stroming in het verleden al eens is stilgevallen en een toenemend aantal onderzoeken suggereert dat klimaatverandering ervoor zorgt dat de AMOC vertraagt. Volgens de ergste scenario's zou de stroming kunnen stilvallen.
Als de stroming volledig zou stoppen, zou dat wereldwijd chaos veroorzaken, waardoor de temperaturen in Europa zouden dalen, stormen rond de evenaar zouden toenemen en andere onvoorziene effecten zouden optreden die omslagpunten in het Amazonewoud en andere regio's zouden beïnvloeden.
Hoewel veel klimaatmodellen een matige vertraging van de AMOC vóór het jaar 2100 voorspellen, schat de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering (IPCC) de kans dat het systeem deze eeuw een omslagpunt bereikt op minder dan 10%.
Een vereenvoudigde animatie van de wereldwijde AMOC, de "lopende band van zeewater," met in het rood de oppervlaktestromingen en de diepzeestromingen in blauw. (Afbeelding credit: NASA/Goddard Space Flight Center Scientific Visualization Studio)
Toch is dit nog maar het begin van het verhaal. Andere modellen hebben gesuggereerd dat de stroming binnenkort zou kunnen stilvallen, wat tot verdeeldheid heeft geleid onder wetenschappers. Sommigen hebben gesuggereerd dat de risico's van een verzwakking van de stroming worden onderschat en dat er dringend actie moet worden ondernomen.
Commentaar: Sommigen menen dat dit proces al is begonnen. Kijk maar naar de extreme temperatuurschommelingen in Europa en de enorme stortregens over de hele wereld nu de moessongordel naar het noorden trekt. Aan dit natuurlijke cyclische proces kunnen we niets doen, we kunnen alleen maar vaststellen dat het aan de gang is en ons eraan aanpassen. Het is arrogant om te denken dat er andere oplossingen zijn.
Een belangrijk stukje van de puzzel is het smeltwater dat vanuit Groenland en het Canadese noordpoolgebied de Atlantische Oceaan instroomt. De AMOC werkt als een gigantische motor die warmer water uit het zuiden (dat zouter en zwaarder is) naar het noorden voert. Terwijl het naar het noorden stroomt, koelt het zoute water af en wordt zwaarder, waardoor het zinkt. Deze lopende band van zeewater geeft ook warmte af aan de atmosfeer voordat hij terugkeert naar het zuiden.
Maar de instroom van lichter zoet water van smeltende gletsjers verdringt een deel van dit zoute oceaanwater, waardoor het niet meer zo diep zinkt en waardoor de AMOC vertraagt. Tot nu toe werd er in de modellen echter geen rekening gehouden met dit smeltwater.
Commentaar: De opwarming van de aarde, veroorzaakt door andere processen in de aarde, zorgt dus voor afkoeling van de aarde. De natuur zal tot een evenwicht komen, alleen niet op een menselijke tijdschaal. Er staan ons tientallen jaren, zo niet eeuwen, strenge kou te wachten.
"De wetenschappelijke gemeenschap is nog steeds erg verdeeld over dit onderwerp," vertelde Laurie Menviel, paleoklimatoloog aan de Universiteit van New South Wales (UNSW) in Sydney, aan Live Science. "Het eerste aspect is dat het moeilijk is om precieze schattingen van extra smeltwater en ijsuitstroom te krijgen. Er werd ook gedacht dat de flux te klein was om het systeem te beïnvloeden."
Om de mogelijke vergissing te onderzoeken, creëerden Menviel en haar collega Gabriel Pontes, een onderzoekswetenschapper aan de UNSW, een nieuw model dat wel rekening hield met de geschatte uitstroom van smeltwater.
Het model van het tweetal suggereert dat de AMOC sinds 1950 elk decennium met een snelheid van 0,46 sverdrup (een sverdrup is 1 miljoen kubieke meter water per seconde) vertraagt, en dat als de mensheid de opwarming van de aarde met meer dan 2 graden Celsius overschrijdt (overeenkomstig de huidige prognoses), de circulatie in 2040 33% zwakker zou kunnen zijn.
"Dit onderzoeksdocument is belangrijk omdat het bevestigt wat velen al vermoedden, maar wat nog niet eerder expliciet werd aangetoond," vertelde Stefan Rahmstorf, een oceanograaf die leiding geeft aan de afdeling analyse van het aardsysteem aan het Potsdam Institute for Climate Impact Research in Duitsland, aan Live Science. "Voor de toekomst suggereren de resultaten dat we een snellere afname van de AMOC moeten verwachten dan het IPCC heeft voorspeld."
Zie: https://www.livescience.com/planet-earth/rivers-oceans/key-atlantic-current-is-weakening-much-faster-than-scientists-had-predicted
Commentaar:
Lees ook: Waarschuwing! Belangrijke stroming in Atlantische Oceaan kan binnenkort stilvallen, 'wat nog eeuwenlang wereldwijd een impact zal hebben'