Wetenschap & TechnologieS


Telescope

Rosetta's komeet geeft zijn eerste geheimen prijs!

Caroline Kraaijvanger
Scientias
vri, 23 jan 2015 13:36 UTC
Afbeelding
De eerste wetenschappelijke resultaten van de Rosetta-missie zijn binnen! Ze laten zien dat de komeet zeker negentien provincies telt, mogelijk anders is ontstaan dan gedacht en een heel verrassende atmosfeer heeft.

In het blad Science verschijnen vandaag maar liefst vier papers over komeet 67P/C-G: de komeet waar Rosetta sinds augustus omheen cirkelt en in november met enige moeite lander Philae op wist te zetten. De eerste onderzoeksresultaten geven meer inzicht in de ontstaansgeschiedenis van de komeet, de samenstelling van het oppervlak en de atmosfeer.

Een samengesteld eendje of klokhuis?

Toen Rosetta enigszins bij komeet 67P/C-G in de buurt kwam, kwamen onderzoekers voor een verrassing te staan. De komeet bleek sterk te lijken op een badeendje: met een kopje, een smalle nek en een buik. Direct werd vermoed dat de komeet een samensmelting van twee kleinere hemellichamen was. Maar in één van de papers trekken onderzoekers die voorzichtige conclusie in twijfel. Uit waarnemingen van Rosetta blijkt namelijk dat komeet 67P/C-G met name in de nekregio veel gas en stof verliest. Het zou dus ook zomaar kunnen dat komeet 67P/C-G niet uit twee hemellichamen is opgebouwd, maar zijn leven begonnen is als één hemellichaam en dat het middelste deel van dat hemellichaam steeds dunner is geworden. De onderzoekers vergelijken het met een appel die wordt opgegeten en waarbij uiteindelijk het klokhuis (met een heel dun deel in het midden) overblijft.
Lees Meer...
Telescope

Nieuwste beelden van Dawn laten details op Ceres zien

Caroline Kraaijvanger
Scientias
din, 20 jan 2015 11:55 UTC
Afbeelding
© NASA
De afstand tussen ruimtesonde Dawn en dwergplaneet Ceres wordt steeds kleiner. Dat blijkt ook wel uit de laatste beelden die Dawn van Ceres maakte en waarop zelfs al enkele details zichtbaar beginnen te worden.

De laatste beelden zijn de beste beelden die Dawn ooit van Ceres heeft gemaakt. De dwergplaneet is op de beelden zo'n 27 pixels breed en daarmee is het kiekje drie keer beter dan de beelden die Dawn begin december van Ceres maakte.

Details

Op de foto's zijn heel voorzichtig al enkele details zichtbaar. Zo lijkt het oppervlak van Ceres kraters te tellen. De komende weken zullen we daar meer duidelijkheid over krijgen. De afstand tussen Dawn en Ceres wordt steeds kleiner en de beelden worden dus ook steeds beter. En zodra Dawn bij de dwergplaneet arriveert, heeft deze zeker zestien maanden de tijd om Ceres in detail te bestuderen.
Lees Meer...
Telescope

Drie aardachtige exoplaneten gevonden bij nabije ster

Tim Kraaijvanger
Scientias
maa, 19 jan 2015 13:46 UTC
Afbeelding
Wetenschappers hebben NASA's Kepler-telescoop gebruikt om drie aardachtige exoplaneten op te sporen. De drie exoplaneten zijn iets groter dan de aarde en draaien rondom de rode dwergster EPIC 201367065 op een afstand van slechts 150 lichtjaar bij de aarde vandaan.

Twee van de drie exoplaneten draaien dicht om de moederster en ontvangen daarom 10,5 en 3,2 keer zo veel licht als de aarde. Kortom, hier is leven waarschijnlijk niet mogelijk.

De derde exoplaneet biedt wel hoop. Dit hemellichaam is 1,5 keer groter dan de aarde en ontvangt 1,4 keer zoveel licht als de aarde. Daarmee bevindt deze exoplaneet zich aan de binnenkant van Goldilocks zone. Dit betekent dat het hier niet te koud is dat water bevroren is, maar dat het ook niet te warm is dat water direct verdampt.

De juiste atmosfeer

Hoewel er steeds vaker aardachtige exoplaneten worden gevonden, twijfelen wetenschappers of er leven mogelijk is op één van de aangetroffen exoplaneten. "Een dunne atmosfeer met stikstof en zuurstof zorgde er voor dat leven kon ontwikkelen op aarde", vertelt astronoom Ian Crossfield van de universiteit van Arizona. "Maar de meeste exoplaneten die door Kepler zijn gevonden hebben een dikke, waterstofrijke atmosfeer, waar geen leven is zoals wij dat kennen op aarde."
Lees Meer...
Telescope

Grotere kans dat planeten buiten het zonnestelsel leefbaar zijn

Tim Kraaijvanger
Scientias
vri, 16 jan 2015 22:04 UTC
Afbeelding
De kans dat een exoplaneet leefbaar is, is groter dan verwacht. Dit melden astrofysici van de universiteit van Toronto op basis van nieuwe berekeningen. Zij concluderen dat minder exoplaneten een synchrone rotatie hebben, waarbij dezelfde kant altijd gericht is naar de moederster.

Als je goed naar de maan kijkt, zie je dat het gezicht van de maan altijd hetzelfde is. Dit heeft ermee te maken dat de maan een synchrone rotatie heeft ten opzichte van de aarde. Ook exoplaneten kunnen een synchrone rotatie hebben. In dat geval is dezelfde kant altijd gericht naar de moederster en dat heeft grote gevolgen voor de leefbaarheid van een planeet.

Op aarde kennen we een dag/nacht-cyclus, dat komt omdat de aarde in 24 uur tijd roteert om haar as. Stel, een dag op aarde zou 365 dagen duren, dan zou dezelfde kant van de aarde altijd gericht zijn op de zon. Een dag op een exoplaneet met een synchrone baan duurt dan ook altijd precies even lang als een rondje om de ster (een jaar). Omdat één kant altijd naar de ster is gericht, is het daar continu dag. Op de andere helft is het voor altijd donker. Dit is funest voor de leefbaarheid. Niet omdat leven zich niet kan ontwikkelen op een planeet zonder een dag/nacht-cyclus, maar omdat al het water op zo'n planeet aan de donkere achterkant verzamelt. Daar is het namelijk zo koud, dat al het water bevriest en dus geen kant op kan.
Lees Meer...
Telescope

Fase 1 van de New Horizons-missie gaat nu echt beginnen

Caroline Kraaijvanger
Scientias
vri, 16 jan 2015 19:10 UTC
Afbeelding
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie meldt dat de eerste fase van de New Horizons-missie is begonnen. De ruimtesonde is onlangs wakker gemaakt en zal de komende maanden honderden foto's maken van de dwergplaneet Pluto. Op basis van de foto's kunnen wetenschappers nog beter de locatie van Pluto bepalen en dus de nodige koerswijzigingen uitvoeren.

Op dit moment is New Horizons nog 220 miljoen kilometer verwijderd van Pluto. Dit lijkt een flinke afstand, maar New Horizons raast met een flinke snelheid naar de koude dwergplaneet en haar manen. Op 14 juli arriveert de ruimtesonde bij Pluto. Dan zal de afstand tot de aarde 7,5 miljard kilometer zijn!

Wanneer kunnen we mooie foto's verwachten?

De foto's die de komende maanden gemaakt worden van Pluto en zijn vijf maanden zijn niet scherper dan de bekende Hubble-foto's. De dwergplaneet zal dan nog een verzameling witte pixels zijn. Dit verandert in mei. Dan is de afstand klein genoeg om scherpere foto's te maken van Pluto en zullen we dus de beste foto's ooit van deze dwergplaneet te zien krijgen. Maar, het wordt dan alleen nog maar mooier. Tot 14 juli krijgen we dagelijks betere beelden teruggestuurd van de ruimtesonde.

"Nog nooit eerder legde een ruimtesonde zo'n grote afstand af om zijn hoofddoel te bereiken", zegt Alan Stern, hoofdonderzoeker van de New Horizons-missie. "We zijn klaar om de onderzoeken te beginnen."
Lees Meer...
Telescope

Verdwenen Marslander Beagle-2 teruggevonden


DeMorgen
vri, 16 jan 2015 13:52 UTC
Afbeelding
De in 2003 verdwenen Marslander Beagle-2 is "intact" teruggevonden op de rode planeet. Dat meldt BBC.

Op hogeresolutiebeelden van het oppervlak van de planeet Mars is de landingsplaats van de Beagle-2 waargenomen. De sonde ziet er op het eerste gezicht onbeschadigd uit.

Beagle-2 moest op kerstdag 2003 landen op Mars, maar bij die landing verloor de dochtersonde van de Mars Express (MEx) van het European Space Agency alle contact. Wetenschappers gingen ervan uit dat de sonde door een te harde landing helemaal vernietigd was.
Lees Meer...
Telescope

Eerste noemenswaardige zonnevlam van 2015 is een feit

Caroline Kraaijvanger
Scientias
woe, 14 jan 2015 18:35 UTC
Afbeelding
© NASA/SDO
NASA heeft een foto vrijgegeven van wat volgens de ruimtevaartorganisatie de eerste noemenswaardige zonnevlam van 2015 is. Het is een prachtig kiekje waarop we een zonnevlam uit de M-klasse te zien krijgen.

De zonnevlam ontstond begin deze week en werd door NASA's Solar Dynamics Observatory vereeuwigd. Je ziet de zonnevlam aan de rechterzijde van de zon opduiken.

Straling

Zonnevlammen zijn eigenlijk niets anders dan stralingsuitbarstingen. Die straling kan niet door de atmosfeer heendringen, maar wel voor storing zorgen in de atmosferische laag waarin GPS- en communicatiesignalen zich bevinden. De uitbarsting moet dan wel groot, intens en op de aarde gericht zijn.
Lees Meer...
Chalkboard

Robot leert koken door YouTube-filmpjes te kijken

Caroline Kraaijvanger
Scientias
woe, 14 jan 2015 12:45 UTC
Afbeelding
Wetenschappers hebben een robot ontwikkeld die door YouTube-filmpjes te kijken, kan leren hoe hij met keukengereedschappen om moet gaan. De robot 'denkt' zelfstandig na, maakt zijn eigen keuzes en werkt dus geheel autonoom.

Het is je vast ook wel eens overkomen. Je bent bezig met iets en het wil maar niet lukken. Ten einde raad neem je je toevlucht tot YouTube dat barstensvol staat met instructiefilmpjes en in dit soort situaties een redder in nood kan zijn. Je kijkt het filmpje, kijkt de kunst van een ander af en het lukt! Wetenschappers hebben nu robots ontwikkeld die precies dezelfde methodiek handhaven. Door filmpjes te kijken, kunnen ze leren hoe ze keukengereedschap moeten gebruiken.

Baanbrekend

Wat zo baanbrekend is aan deze robots is dat ze zelfstandig kunnen 'denken' en zo kunnen bepalen welke combinatie van bewegingen die ze op film gezien hebben het best is om een specifieke taak te volbrengen. Om de robots te kunnen bouwen, combineerden de onderzoekers drie onderzoeksgebieden: kunstmatige intelligentie (stelt computers in staat om keuzes te maken), kunstmatig zicht (stelt computers in staat om vormen en bewegingen te identificeren) en taalverwerking (stelt computers in staat om gesproken commando's te begrijpen). Het resultaat is een robot die door filmpjes te kijken iets kan leren.

Commentaar: Technologische vooruitgang is natuurlijk erg mooi, maar waar trekken we de grens? Willen we uiteindelijk alles automatiseren zodat we zelf nooit meer hoeven na te denken?

Lees ook:

Experts waarschuwen voor gevaren Artificial Intelligence

Lees Meer...
Chalkboard

Experts waarschuwen voor gevaren Artificial Intelligence


Knack
maa, 12 jan 2015 23:19 UTC
Afbeelding
AI-experts maken zich zorgen over de gevolgen van Artificial Intelligence. Een open brief die een agenda opstelt voor onderzoek naar het voorkomen van negatieve gevolgen, is al door een lange lijst mensen ondertekend. Benieuwd of het schrijven gevolg krijgt.

De initiatiefnemers achter de open brief constateren dat kunstmatige intelligentie de laboratoriumfase achter zich gelaten heeft: ontwikkelingen op het terrein van AI zorgen voor een steeds grotere economische waarde. De potentiële voordelen van toepassingen zijn groot. Uitbannen van ziekte en armoede lijken niet onmogelijk, stellen ze.

Tot nog toe lag de nadruk in AI-onderzoek vooral op de ontwikkeling van de onderliggende technieken. Het wordt tijd om ook aandacht te besteden aan het maximaliseren van het maatschappelijk nut, en aan methoden om te kunnen waarborgen dat kunstmatig intelligente systemen doen wat mensen willen dat ze doen, aldus de initiatiefnemers.
Lees Meer...
Telescope

De teller van exoplanetenjager Kepler staat op 1000

Marieke Baan
NewScientist
zat, 10 jan 2015 14:04 UTC
Afbeelding
Sterrenkundigen hebben met NASA's ruimtetelescoop Kepler in totaal 554 nieuwe kandidaat-exoplaneten ontdekt. Hiermee komt de oogst van de Amerikaanse planetenjager op 4175 kandidaten tot nu toe. Van deze kandidaten is nu de 1000e Kepler-exoplaneet officieel bevestigd, zo heeft het team bekendgemaakt tijdens de 225ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle, VS.

Acht van de bevestigde planeten bevinden zich in de zogeheten bewoonbare zone rond hun moederster, en drie van hen staan op zo'n afstand van hun ster dat de temperatuur er aangenaam is, wat de aanwezigheid van vloeibaar water mogelijk maakt. Twee van de nieuw bevestigde planeten - Kepler-438b en Kepler-442b - zijn bovendien waarschijnlijk rotsachtig en vormen 'de beste kandidaten tot nu toe voor een tweelingzusje van de aarde, aldus Fergal Mullally van het Kepler Science Office en het SETI Institute tijdens een persconferentie. De twee planeten draaien rond rode dwergsterren en bevinden zich op 475 en 1100 lichtjaar afstand van de aarde. Kepler-438b is 12 procent groter dan de aarde, Kepler-442b 33 procent. En jaar duurt op deze planeten respectievelijk 35,2 en 112,3 dagen. Of de planeten een atmosfeer hebben is onbekend.
Lees Meer...