Afbeelding
Op 6 mei hebben acht politieke partijen, zowel van meerderheid als oppositie, op voorstel van drie socialisten en twee NGO's een wetsvoorstel ingediend om de zogenaamde "aasgierfondsen" te kortwieken.

Belgisch wetsvoorstel tegen aasgierfondsen


Klein België doet soms grote dingen. Met het voorstel beoogt men "de Belgische rechtbanken efficiëntere (juridische) middelen aan te reiken om de activiteiten van de aasgierfondsen aan te pakken".

Tijdens een persconferentie kwam de Ambassadeur van Argentinië persoonlijk het voorstel ondersteunen. Meer dan begrijpelijk, want de aasgierfondsen die vandaag Argentinië aanvallen, hebben in het verleden België al het leven zuur gemaakt.

Aasgierfondsen, ook wel "procederende schuldeisers", zijn investeringsfondsen die voor een spotprijs staatsobligaties of schulden van staten opkopen. Vervolgens starten ze een gerechtelijke procedure en verplichten de staten ertoe de nominale waarde van hun schuld terug te betalen. Met "nominale waarde van de schuld" bedoelt men de waarde die obligaties of schuldvorderingen hadden op het moment dat ze werden uitgegeven, vermeerderd met de achterstallige rente. Winstmarges van aasgierfondsen variëren dan ook makkelijk van 300 tot 3000(!) procent.

Endgame

Vooreerst wil het nieuwe wetsvoorstel met een selectie aan objectieve criteria "zo precies mogelijk de omstandigheden benoemen waarin de rechtsvordering die het aasgierfonds instelt tegen de debiteurstaat neerkomt op voor de schuldenaar schadelijke en gevaarlijke speculatie". Als dat duidelijk is bewezen, kunnen Belgische rechters de opvorderingen van schuldeisers beperken "tot een bedrag dat kleiner is dan de nominale waarde van de schuld".

Zo'n maatregel betekent - binnen de Belgische wetgeving - het einde van de bestaansreden van de aasgierfondsen, vermits zij alleen maar winst maken door dit verschil. In dronkenmanstaal: "it takes the spirit out of the booze".

Voor Argentinië is dit een precedent van cruciaal belang. Zeven procent van de Argentijnse staatsschuld is immers al jaren in de handen van NML Capital en andere aasgierfondsen in eigendom van de Amerikaanse miljonair Paul Singer, een van de grote ultraconservatieve geldschieters van de Bush-dynastie.

Vorig jaar nog veroordeelde een Amerikaanse rechter met steun van het Amerikaanse Supreme Court Argentinië, en dwong het land om aan de eisen van de aasgierfondsen te voldoen. Dit met voorrang op de overige 93 percent - grotendeels Europese - schuldenaars, die wél een een vermindering (haircut) van 70 % op hun titels hadden aanvaard.

26 keer de aankoopprijs

Aasgierfondsen zien dit anders. Zij hebben, meer dan tien jaar geleden, voor 49 miljoen Argentijnse staatsschulden gekocht op de secundaire markt met een nominale waarde van (op dat moment) 832 miljoen. Vandaag eisen ze met de steun van de Amerikaanse wetgeving het volledig bedrag plus 600 miljoen rente, dus een totaal van meer dan 1,3 miljard dollar - oftewel goed 26 keer meer dan de aankoopprijs.

Om toch zijn schulden te kunnen uitbetalen aan het grootste deel van zijn schuldeisers, tracht Argentinië dit te doen buiten de gerechtelijke invloedssfeer van de Verenigde Staten, namelijk in Europa. Nu, op 26 maart 2015 heeft de Amerikaanse rechter Griesa aan de Belgische maatschappij Euroclear opgelegd geen gevolg te geven aan Argentijnse eisen zolang de aasgierfondsen hun geld niet hadden.

Euroclear

De Belgische coöperatieve Euroclear, met zetel in Brussel, is de grootste compensatiekamer (International Central Security Depositories) ter wereld. Clearinghouses zoals Euroclear dienen onder andere als wettelijke tussenpersonen voor gestandaardiseerde contracten bij termijntransacties op de wisselmarkt. De turnover van Euroclear is ongeveer 500 000 miljard euro's per jaar en de maatschappij heeft het beheer over ongeveer 23 000 miljard euro's activa van klanten. Tot nu toe, heeft Euroclear ingegeven aan Amerikaanse druk. Maar, moest de nieuwe wet er door komen, dan zullen Belgische rechters Euroclear kunnen verplichten aan de eisen van Argentinië en vele andere landen te voldoen, en dit vrij van elke Amerikaanse tussenkomst.

Paniek

Dit is waarschijnlijk de reden waarom er erg paniekerig word gereageerd in buitenlandse financiële kringen op het Belgische wetsvoorstel:

Bijvoorbeeld, op 7 mei, dwz. 24 uur na het indienen van het wetsvoorstel, hebben deurwaarders, in opdracht van buitenlandse belangen, getracht beslag te nemen op 52000 euro die op de bankrekeningen stonden van de Argentijnse ambassade in Brussel. Dit gebeurde volledig buiten de Belgische wetgeving om en in flagrante overtreding met de Conventie van Wenen die de buitenlandse vertegenwoordigingen in ons land immuun maakt voor dergelijke confiscaties.

Lobbying

Toen de Commissie van financiën in de Kamer op 20 mei het wetsvoorstel begon te bespreken werd de druk op de politici meer dan verdubbeld.

Volgens ooggetuigen heeft Febelfin (Belangengroep van de Belgische financiële sector) aan de leden van de Commissie een "Amendement Febelfin" uitgedeeld. Ongehoord.

Dezelfde dag drukte het dagblad De Tijd een opiniestuk van Robert Shapiro. Deze voormalige Amerikaanse staatssecretaris voor Handel onder Clinton, is vandaag de vicepresident van de American Task Force Argentina (ATFA), een goed gestructureerde belangengroep die optreed voor de aasgierfondsen inclusief Paul Singer.

Volgens Shapiro hebben Belgische politici "een stoomcursus financiën nodig": "De term 'aasgierfonds' heeft voor velen een negatieve connotatie maar de rol van die investeringsfondsen mag niet onderschat worden. Voor landen die erg diep weggezakt zijn in een financiële crisis zijn die fondsen dikwijls de laatste reddingsboei om op de internationale markten nog aan geld te geraken..."

Open VLD-parlementsleden Luk Van Biesen, trekker van het wetsvoorstel, en Lode Vereeck, mede-initiatiefnemer en jaren docent economie in Argentinië, hebben sterk gereageerd tegen Shapiro. "Het siert Shapiro dat hij openlijk toegeeft de belangen van de aasgieren te behartigen. Zijn argumenten houden economisch echter geen steek. Meer nog, ze zijn gewoon fout. (...) Aasgierfondsen kopen staatsobligaties op voor een appel en een ei wanneer een land bankroet dreigt te gaan of is gegaan. Het zijn zuivere speculanten die onredelijke winsten nastreven en landen tot een tweede bankroet dwingen. Het ontbreekt hun compleet aan financiële ethiek".


Commentaar: Shapiro's masker is afgevallen, dat is alles. Dit zijn de verborgen machten ten voeten uit.


Washington slaapt slecht

En tenslotte, en dit is een duidelijk bewijs dat aasgierfondsen alleen maar huurlingen en snipers zijn van de officiële grootbanken, een brief gestuurd aan Eric Van Rompuy, hoofd van de Commissie van financiën, door Timothy D. Adams, de CEO van the Institute for International Finance (IIF) van Washington.

Het IIF, zo schrijft Adams, is met 500 leden in 70 landen, op wereldvlak veruit de voornaamste belangengroep van banken, verzekeringsmaatschappijen, kapitaalbeheerders, soevereine en pensioenfondsen, centrale banken, enz. Het IIF zo gaat het, verdedigt een wettelijk kader dat zowel risicovermindering als duurzame economische groei kan bevorderen "in het belang van haar leden". Als leden van de beheersraad van het IIF vindt men vertegenwoordigers van de werelds grootbanken. Niet alleen Citigroup, Santander, Morgan Stanley, UBS en Société Générale, maar ook BNP Paribas waarvan de Belgische staat nog steeds een grote aandeelhouder is.

Een Belgisch wetsvoorstel dat de rechtsvorderingen van de aasgierfondsen bestempelt als "immoreel" kan natuurlijk alleen maar als onaanvaardbaar worden beschouwd door deze belangen.

De financiële wereld heeft duidelijk moeite om in België een kritiek te vinden tegen het project. Het zogenaamd "socialistisch" dagblad De Morgen gaf op 21 mei het woord aan de Nederlander Derk Jan Eppink, een senior fellow Europa bij het London Center for Policy Research in New York om het wetsvoorstel als "werk van moraalridders" af te schilderen.

Adams van het IIF besluit in zijn brief aan Van Rompuy: "De 'wet betreffende de aasgierfondsen' aan uw commissie voorgelegd zal het wettelijk voorspelbaar kader ondermijnen door het invoegen van onprecieze en subjectieve criteria die men a posteriori zal toepassen op elke inspanning (...)".

Zoals iemand die aan het wetsvoorstel meewerkte het ons het zegde: "Al dit lawaai bewijst alleen maar dat we beginnen druk uit te oefenen waar het zeer doet".

Dit artikel werd oorspronkelijk in het Frans geschreven en door de auteur vertaald in het Nederlands voor publicatie op DeWereldMorgen.be

Afbeelding
Presidenten Cristina Fernandez de Kirchner en Vladimir Poetin