Voordat we verder gaan met de analyse van de pest van Justinianus kijken we eerst naar de officiële chronologie, want die heeft ernstige
gevolgen voor de geschiedenis, in het bijzonder voor het ontstaan van het christendom.

Een van de bekendste uitbarstingen uit de geschiedenis was de uitbarsting van de Vesuvius in 79 n.Chr., waardoor Pompeii en Herculaneum van de ene op de andere dag bedolven raakten onder puin en as.
vesuv
© John Martin 1822​De vernietiging van Pompeii en Herculaneum
Het beroemdste ooggetuigenverslag van deze uitbarsting werd niet geschreven door Plinius de Jongere, zoals algemeen wordt aangenomen, maar veel later, in 1498, door Giovanni Giocondo,[1] die beweerde Plinius' originele brieven in Parijs te hebben gevonden. Helaas zijn er geen originele brieven bewaard gebleven[2]. Was wat Giocondo ontdekte iets anders dan wat hij beweerde te hebben gevonden? Bedenk ook dat sommige andere geschriften van Giocondo als tegenstrijdig worden beschouwd.[3] [4] [5]

Tijdens de uitbarsting stootte de Vesuvius een dodelijke wolk van as en gassen uit met een snelheid van 1,5 miljoen ton per seconde tot een hoogte van 33 km.[6] Lagen verpulverd puimsteen en lava reikten tot 20 meter[7] hoog[8] en Pompeii raakte bedolven onder vier miljoen ton vulkanisch materiaal en puin[9].

Bij de uitbarsting kwam 100.000 keer meer thermische energie vrij dan bij de atoombom van Hiroshima[10]. De kracht van de uitbarsting werd geschat op 5 VEI (deze index gaat tot 8)[11], waardoor het een van de zwaarste bekende uitbarstingen was van de afgelopen 2.000 jaar.

Het enige probleem is dat de uitbarsting, ondanks deze omvang, geen enkel spoor achterliet in de ijskernen van Groenland:
Uit de samenstelling van de deeltjes met hoofd- en sporenelementen blijkt dat de tefra niet afkomstig is van de Vesuvius, maar waarschijnlijk van een onbekende uitbarsting in de Aleoeten. Met behulp van asverspreidingsmodellen concluderen we dat alleen een voldoende grote uitbarsting met stratosferische injectie waarschijnlijk de grote (24 - 85 µm) asdeeltjes kan verklaren die op dit moment in het Groenlandse ijs worden waargenomen. Ondanks de mogelijke explosieve kracht lijkt deze gebeurtenis geen significante klimaatverstoringen te hebben veroorzaakt, in tegenstelling tot sommige andere grote extratropische uitbarstingen. In het licht van de recente herbeoordeling van de chronologie van ijskernen op Groenland, zetten onze resultaten vraagtekens bij de eerdere datering van deze vulkanische gebeurtenis in 79 n.Chr.[12]
Hetzelfde geldt voor Antarctica: geen waarneembare afzettingen. Deze "gebeurtenis" veroorzaakte ook geen merkbare temperatuursdaling:
Zwavelgehaltes volgens twee ijskernen in Groenland en Antarctica
​Zwavelgehaltes volgens twee ijskernen in Groenland en Antarctica
Lijst van uitbarstingen van de Vesuvius tussen 536 n.Chr. en 79 n.Chr.
​Lijst van uitbarstingen van de Vesuvius tussen 536 n.Chr. en en 79 n.Chr.
Aan de andere kant wordt de uitbarsting van 536 n.Chr. gemeld door Procopius (een veel oudere en betrouwbaardere bron dan Giocondo):
Op de top van de Vesuvius bevindt zich ongeveer in het midden een spelonk die zo diep is, dat het lijkt alsof deze helemaal doorloopt tot aan de voet van de berg. Daar kun je vuur zien, als iemand het aandurft om zich over de rand van het gat te buigen, en soms komen daar vlammen uit die geen schade toebrengen aan de mensen die daar wonen, maar als men de berg ondergronds hoort rommelen, een geluid dat lijkt op geloei, dan wordt er even later meestal een grote hoeveelheid as naar buiten gestoten. En als dit onheil iemand op de weg treft, dan kan deze persoon op geen enkele manier overleven en als deze as op huizen valt, dan storten ze in, verpletterd door het enorme gewicht van deze as. Als er een sterke wind opsteekt, kan het gebeuren dat deze as hoog in de lucht komt, zodat het onzichtbaar wordt voor mensen, en meegenomen wordt waarheen de wind ook waait en op de aarde terechtkomt, soms heel ver weg.[13]<
Houd in gedachten dat Procopius het niet heeft over de uitbarsting van de Vesuvius als zodanig, maar over het gerommel. Wat heeft het voor zin om wat "gerommel" te vermelden? Moeten we Procopius geloven? Wellicht niet, want dezelfde Procopius noemt in zijn boek over de "Oorlog tegen de Goten" expliciet de explosieve uitbarsting van de Vesuvius in 536 n.Chr.:
De explosieve uitbarsting [van de Vesuvius], de verduistering in Mesopotamië hield gedurende de winter van dat jaar aan.[14]
De uitbarsting van 536 n.Chr. wordt niet alleen gestaafd door historische waarnemingen, maar heeft ook zeer duidelijke sporen achtergelaten in zowel Antarctische als Groenlandse ijskernen, evenals in reconstructies van temperaturen (zoals uitgezet door Sigl et al.). Om de een of andere reden is dit de enige uitbarsting waarvan de kracht niet werd berekend op basis van de vulkanische-explosiviteitsindex VEI.

We zien ook dat alle andere vermeende uitbarstingen - in 172 n.Chr., 203 n.Chr., 222 n.Chr., 379 n.Chr., 472 n.Chr. en 512 n.Chr. - hoewel de kracht van sommige daarvan 4 en 5 VEI was, geen enkel spoor achterlieten in de ijskernen van Groenland of Antarctica of in reconstructies van de temperatuur.

Is het mogelijk dat slechts één uitbarsting van de Vesuvius (in 536 n.Chr., die bevestigd werd door historische waarnemingen en ijskernanalyses) daadwerkelijk heeft plaatsvonden, terwijl de andere uitbarsting (in 79 n.Chr.) in het geheel niet heeft plaatsgevonden?

Dit is wat Mike Bailey in wezen voorstelt in zijn onderzoeksdocument "Volcanoes, ice cores and annual rings: one story or two?"[15] Daarin suggereert hij dat als er geen vulkanische as wordt gevonden in de ijskernen die overeenkomen met het jaar 79 n.Chr. (zoals aangetoond door Plunkett et al.), dan heeft de uitbarsting die traditioneel wordt toegeschreven aan het jaar 79, in werkelijkheid plaatsgevonden in het jaar 536 n.Chr.

Als we rekening houden met het herdateren van de chronologie van Europese ijskernen met zeven jaar voor de 7e eeuw n.Chr.[16], komen we uit op 464 toegevoegde jaren (536 - 79 + 7).

Als één uitbarsting van de Vesuvius veranderde in twee uitbarstingen die 464 jaar uit elkaar lagen, werden deze 464 jaren dan toegevoegd aan de officiële chronologie?

[1] Wikipedia contribuanten (2021) "Giovanni Giocondo" Wikipedia
[2] Tom Higgins (2011) "Pliny Correspondence With Trajan John Bartrom" Scribd
[3] Kaiser, R. (2017) "Caesar's Rhine Bridge and Its Feasibility in Giovanni Giocondo's Expositio pontis (1513)". In Knowledge, Text and Practice in Ancient Technical Writing (pp. 68-92) Cambridge University Press
[4] Stenhouse, William (2003) "Georg Fabricius and Inscriptions as a Source of Law" Renaissance Studies 17, no. 1 96 - 107
[5] De Raedt N. (2016) "Architecture" In Encyclopedia of Renaissance Philosophy, Springer
[6] Time editors (1956) "Man of Pompeii" Time
[7] 70 voet
[8] Sigurðsson, Haraldur et al. (1982) "The Eruption of Vesuvius in A. D. 79: Reconstruction from Historical and Volcanological Evidence" American Journal of Archaeology 86 (1)
[9] Noreen G. (2021) "A World Buried in the Eruption" Eruption Vesuvius
[10] Ibid
[11] Vulkanische-Explosiviteitsindex
[12] Plunkett, G. et al. (2021) "No evidence for tephra in Greenland from the historic eruption of Vesuvius in 79 CE: Implications for geochronology and paleoclimatology" Climate of the Past
[13] Procopius. "History of the Wars", Book V and VI. Series: Procopius. Vol. 3
[14] Procopius (1919) "The Gothic Wars" Loeb Classical Library, book II (chap IV), book IV (cap XXXV)
[15] Baillie, M. (2010) "Volcanoes, ice-cores and tree-rings: One story or two?" Antiquity, 84(323), 202-215
[16] Baillie, M. (2008) "Proposed re-dating of the European ice core chronology by seven years prior to the 7th century AD" Geophysical Research Letters 35. 10.1029