Handen
© RooM the Agency/Alamy Stock Photo
Onze handen onthullen veel over de staat van onze gezondheid. Dit wordt al sinds de tijd van Hippocrates - de vader van de moderne geneeskunde - onderkend.

De oude Griekse arts beschreef voor het eerst "trommelstokvingers" bij een patiënt met empyeem (waarbij pus de ruimte tussen de longen en het membraan eromheen vult) in de vijfde eeuw voor Christus. Bij trommelstokvingers zien de nagel eruit als een omgekeerde lepel en dit wordt nog steeds gezien als een teken van ziekte. Tegenwoordig worden trommelstokvingers echter met meer dan alleen empyeem in verband gebracht. Het wordt ook in verband gebracht met cystische fibrose, levercirrose en schildklieraandoeningen.

Typische als matglas uitziende nagels van Terry.
© Hojasmuertas/Wikimedia commons, CC BY-SATypische als matglas uitziende nagels van Terry.
Een andere nagelverandering die kan duiden op een ziekte is te zien bij de nagels van Lindsay. In dit geval zijn één of meer nagels half wit en half roodbruin. Zo'n 50% van de mensen met een chronische nierziekte heeft zulke nagels. Maar het kan ook een teken zijn van levercirrose en de ziekte van Behcet, een zeldzame aandoening die ontsteking van de bloedvaten veroorzaakt.

Terry's nagels, waarbij een of meer vingernagels er enigszins uitzien als matglas, kunnen ook een teken zijn van levercirrose, maar worden eveneens in verband gebracht met diabetes type 2, nierfalen en HIV.

De lijnen van Muehrcke, wanneer er één of meerdere horizontale lijnen over de vingernagels lopen, klinken iets medischer en minder als die van een nagelstudio in een winkelstraat. Dit nagelpatroon wijst op een afname van het meest voorkomende eiwit in het bloed: albumine. Deze markeringen op de nagels kunnen een aanwijzing vormen voor een nierziekte.

Maar soms hebben veranderingen in de nagelkleur en het nagelpatroon geen onheilspellende gevolgen en duiden slechts op het ouder worden. Napolitaanse nagels, zo genoemd vanwege de drie verschillende kleurzones, komen vaak voor bij mensen boven de 70 en geven geen aanleiding tot ongerustheid.

Palmen

Nagels zijn echter niet het enige deel van de hand dat een slechte gezondheid kan weerspiegelen. Ook de handpalmen kunnen een verhaal vertellen.

Als blijkt dat de handpalmen zweterig worden zonder dat er sprake is van nervositeit, een warme temperatuur of lichaamsbeweging, dan kan dat komen doordat defecte zenuwsignalen ervoor zorgen dat de zweetklieren actief worden. Dit kan goedaardig zijn en wordt dan primaire hyperhidrose genoemd. Maar onverklaarbare zweterige handpalmen - en gezicht, nek en oksels - kunnen een teken zijn van problemen met de schildklier.

Bij hyperthyreoïdie produceert de schildklier in de nek te veel thyroxine. Een teveel aan dit hormoon zorgt ervoor dat lichaamsprocessen sneller verlopen en kan de oorzaak zijn van zweterige handpalmen. Gelukkig is deze aandoening goed te behandelen met de juiste medicijnen.

Een meer verontrustende verandering in de handpalm betreft het verschijnen van kleine rode of paarse verkleuringen op de handpalmen en vingers. Dit kan een teken zijn van bacteriële endocarditis (ontsteking van de binnenkant van het hart), hetgeen gepaard gaat met een hoog sterftecijfer.

Deze verkleuringen bestaan in twee vormen: Osler-knobbeltjes en Janeway laesies. Osler-knobbeltjes zijn typisch pijnlijke rode 1mm-10mm gekleurde knobbeltjes op de vingers die uren tot dagen zichtbaar zijn, terwijl Janeway laesies onregelmatig gevormd zijn met variërende afmetingen en typisch gezien worden op de handpalmen. Deze laesies zijn niet pijnlijk en blijven enkele dagen tot enkele weken aanwezig.

Beide patronen op de handpalmen zijn zeer ernstig en vereisen dringende medische hulp.

Tintelingen en speldenprikken

Als u last heeft van tintelingen en speldenprikken in uw hand die maar niet weggaan, kan dit een teken zijn dat u Carpaal Tunnel Syndroom heeft. Hierbij wordt een belangrijke zenuw (de nervus medianus) in de pols samengedrukt, wat gevoelloosheid, tintelingen of pijn veroorzaakt.

Het verbetert meestal zonder behandeling, maar een polsspalk kan helpen om de druk op de zenuw te verlichten. Mensen met overgewicht en zwangere vrouwen lopen een groter risico op Carpaal Tunnel Syndroom.

Tintelingen en speldenprikken in de hand kunnen ook wijzen op diabetes. Een verhoogde bloedsuikerspiegel bij diabetes veroorzaakt zenuwbeschadiging die zich uit in tintelingen of gevoelloosheid in de ledematen, zoals de handen. Deze aandoening wordt "diabetische neuropathie" genoemd.

Iedereen heeft wel eens last van tintelingen en speldenprikken, maar als het vaak voorkomt of lang aanhoudt, is het verstandig om naar de huisarts te gaan.

Vingerlengte

De lengte van de vingers kan een indicatie geven van het risico op het ontwikkelen van bepaalde ziektes op latere leeftijd.

De lengte van de wijsvinger versus de ringvinger verschilt bij mannen en vrouwen. Bij vrouwen zijn ze ongeveer even lang, maar bij mannen is de ringvinger meestal langer dan de wijsvinger. Men denkt dat dit komt door blootstelling aan hormonen in de baarmoeder.
Vingerlengte
© logika600/ShutterstockAan de lengte van uw vingers kunt u zien aan hoeveel testosteron u in de baarmoeder werd blootgesteld.
Een langere ringvinger dan wijsvinger wordt in verband gebracht met betere prestaties bij verschillende sporten bij mannen en vrouwen, maar ook met een risico op het ontwikkelen van knie- en heupartrose bij vrouwen.

Aan de lengte van uw vingers kunt u niets veranderen, maar u kunt artrose wel voorkomen door een gezond gewicht te behouden, actief te blijven en uw bloedsuikerspiegel onder controle te houden. Als u zich aan dat advies houdt, kunt u eigenlijk de meeste ziekten voorkomen.

Zie: https://theconversation.com/what-your-hands-say-about-your-health-209704