Antarctisch ijs
© Thomas BauskaLuchtbellen in Antarctisch ijs, verwant aan ijskernen.
Wetenschappers hebben in Antarctisch ijs een vreemd verband ontdekt tussen vroegere niveaus van kooldioxide in de atmosfeer en eeuwenlange wereldwijde pandemieën. Dit herinnert ons eraan hoe gemakkelijk de mens - of het gebrek daaraan - vorm kan geven aan de planeet aarde.

Luchtbellen in oeroud ijs zijn als piepkleine tijdcapsules, die minuscule gasmonsters bevatten van atmosferen van duizenden of zelfs miljoenen jaren geleden.

De beste gegevens over de afgelopen 2.000 jaar zijn afkomstig uit slechts twee ijskernen die van grote invloed waren op modelstudies naar het klimaat en de koolstofcycli vanaf de gangbare jaartelling: de Law Dome, een Antarctische 'ijsheuvel,' en de West Antarctic Ice Sheet (WAIS) Divide ijskernen.

Zo'n 2.000 jaar geleden, aan het begin van de gangbare jaartelling, ontstonden er imperia, barstte de Vesuvius uit, krasten onbekende zielen op perkamenten rollen en bleven mensen oorlog voeren in Europa. In de eeuwen daarvoor en daarna decimeerden ziektes als de pest en syfilis telkens weer de menselijke bevolking.

De Law Dome en WAIS Divide ijskernen, die deze vormende periode bestrijken, vullen elkaar mooi aan, hoewel er enkele inconsistenties bestaan tussen deze twee in hun metingen van atmosferische CO2.

De Law Dome ijskern laat bijvoorbeeld een snelle daling van het CO2-niveau zien over een periode van 90 jaar, met een dieptepunt in 1610 n.Chr.

Dit komt overeen met de nasleep van het eerste contact tussen de Oude en de Nieuwe Wereld, waar allerlei inheemse mensen stierven aan ziektes die door Christoffel Columbus in Amerika werden geïntroduceerd, en Europeanen een vergelijkbaar lot ondergingen toen Columbus terugkeerde (hoewel wie welke ziekten heeft overgebracht door nieuw bewijsmateriaal wordt betwist).


Commentaar: Het valt ook samen met de Kleine IJstijd:
De NASA Earth Observatory merkt drie bijzonder koude periodes op. Eén begon rond 1650, een andere rond 1770, en de laatste in 1850, en alle werden gescheiden door periodes van lichte opwarming.[7]

Men denkt dat de bevolkingsaantallen als gevolg van deze pandemieën zo sterk daalden dat gemeenschappen voorheen bevolkte gebieden waarschijnlijk verlieten, waardoor de vegetatie weer kon aangroeien. Deze herbeboste gebieden zouden enorme hoeveelheden CO2 uit de atmosfeer hebben geabsorbeerd, vandaar de meetbare daling in de Law Dome ijskern.


Commentaar: Misschien, maar aangezien werd aangetoond dat significante CO2-fluctuaties onafhankelijk van menselijke activiteit stijgen en dalen, is het dan niet waarschijnlijk dat hier een veel grotere drijvende kracht achter zit?

Merk op dat onderzoeken uit onze eigen tijd stellen dat onze wereld 'groener' wordt: NASA: Recent "Greening Earth" has had strong cooling effect on land


De WAIS Divide ijskern daarentegen vertoont niet dezelfde dramatische daling, maar eerder een geleidelijke daling van het CO2-niveau, die zich uitstrekt tot in de 17e eeuw.

Om deze discrepanties te verhelpen, hebben paleoklimatoloog Amy King van de British Antarctic Survey en collega's CO2-niveaus gemeten in een aparte ijskern, de Skytrain Ice Rise ijskern, die in 2018-2019 werd geboord vanaf de rand van de West-Antarctische ijskap.

King en collega's analyseerden secties van de Skytrain ijskern die van 83,2-104 meter diepte werden opgevist en waarin gassen waren opgenomen die dateerden van 1454 n.Chr. tot 1688 n.Chr.

Hun analyse suggereert dat de CO2-niveaus tijdens deze periode inderdaad daalden, waarschijnlijk als gevolg van grote veranderingen in de menselijke bevolking en de vegetatie op het land. Deze daling verliep echter meer geleidelijk dan de Law Dome ijskern suggereert.

"Onze analyse ondersteunt een meer geleidelijke afname van CO2 van 0,5 ppm [delen per miljoen] per decennium van 1516 tot 1670 n.Chr.," schrijven King en collega's in hun onderzoeksdocument, eraan toevoegend dat ruwweg 2,6 gigaton CO2 per decennium werd geabsorbeerd toen de menselijke bevolking afnam en de bossen weer aangroeiden.

"Dit bevestigt gemodelleerde scenario's van grootschalige reorganisatie van landgebruik in Amerika na het contact tussen de Nieuwe Wereld en de Oude Wereld."

Vervolgens simuleerde het team atmosferische koolstoffluxen op basis van elk van de ijskernen en mogelijke veranderingen in landvegetatie, gebaseerd op erkende grove schattingen van de populatie.

Ze concluderen dat de snelle afname van CO2 in 1610 n.Chr. in de Law Dome ijskern "onwaarschijnlijk groot" is en "onverenigbaar met zelfs de meest extreme scenario's voor veranderingen in landgebruik."

Toch zou er sprake kunnen zijn van een nog onbekende terugkoppelingsgebeurtenis tussen klimaat en CO2 die het minimum in de Law Dome gegevens zou kunnen verklaren, aldus de onderzoekers.

Het onderzoek werd gepubliceerd in Nature Communications.

Zie: https://www.sciencealert.com/plagues-from-centuries-ago-may-have-altered-earths-atmosphere