In september 1984 publiceerde weekblad Vrij Nederland het artikel De bestuurders van lijn zestien, een beroemd geworden reportage over Amsterdamse trambestuurders. Nog geen dag later plofte er aan de Raamgracht een brief in de bus van de werkgroep Media en Racisme waarin Elma Verhey en medeauteur Gerard van Westerloo werden beschuldigd van 'het verspreiden van racistische propaganda'.

Wie waren de aanklagers destijds en wie gaf hen dat recht? Ruim dertig jaar later zocht Elma Verhey het uit.

"Als Amsterdammer zijnde kan ik niet begrijpen dat het allemaal zo scherp is geworden. Een bestuurder die nog naar kaartjes vraagt, die heeft de zwarte band karate. En iemand uit de tram zetten? Voor roken, patat en ijs zou het kunnen. Begin ik daaraan, dan hou ik niemand meer over. Of beschonken en lazerus in de tram, vrouwen lastig vallen. Denk ik: zal ik gaan? Vooruit dan maar, ik ga. Hé fascist, want het is een Turk. Kan ik er wat aan doen dat het een Turk is. Maar dan kom je gelijk op discriminatie. Daar gooien ze alles op en dat kan ik niet hebben. Het is een Turk, hij vreet knoflook en hij staat in mijn nek te wasemen. Ik zeg ouwe, ga effe achterin zitten, je stinkt. Gelijk discriminatie. Flauwekul. Had er een dronken kerel gestaan, had ik het ook gezegd. Alles wat jij globaal zegt vinden zij discriminatie. Het beste is gewoon blijven rijden, doorrijden, verstand op nul, schermpie voor, dan heb je het minste last."

(Uit: De bestuurders van Lijn Zestien, VN, 29 september 1984)

'Media en Racisme'

Op een koude donderdagochtend dik dertig jaar geleden komen zo'n honderdvijfentwintig journalisten bij elkaar te Hilversum, in de Grote Marconizaal van de NOS op het Mediapark. Van VARA tot TROS, van De Waarheid tot De Telegraaf en van Elsevier tot Vrij Nederland; letterlijk geen krant, weekblad, radio- of tv-programma ontbreekt op deze gedenkwaardige 5 april 1984. Op de agenda staat maar één onderwerp: 'Media en Racisme'.

Henk Biersteker, destijds hét gezicht van actualiteitenrubriek Kenmerk (IKON), opent de vergadering. Kenmerk heeft een reputatie als het gaat om 'betrokken journalistiek'. In 1982 zijn vier redacteuren vermoord tijdens hun werk in El Salvador, waaronder de bevlogen ex-predikant Koos Koster.

Dit is het zesde en laatste artikel in een serie over de Centrumpartij (CP) en de Centrumdemocraten (CD). Deze politieke partijen waren actief in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw en werden toen vanwege hun rechts-radicale gedachtegoed scherp bestreden. Het eerste artikel van de serie gaf een schets op hoofdlijnen van de geschiedenis van de CP en CD. In de daaropvolgende artikelen werd ingegaan op de omgang met en de bestrijding van die partijen in de Tweede Kamer (door de andere partijen), in de rechtszaal (door maatschappelijke organisaties en het Openbaar Ministerie), door diverse overheidsinstellingen (het ministerie van Binnenlandse Zaken en de Binnenlandse Veiligheidsdienst) en in de publieke opinie (door maatschappelijke organisaties en de media). In dit artikel gaat het om de omgang met en de bestrijding van de CP en CD door de antifascisten. Hierbij werd regelmatig geweld gebruikt.

Op straat

Politiek geweld

Politiek geweld kwam in de jaren na 1945 relatief weinig voor in Nederland. Dat veranderde in de jaren zeventig en tachtig, toen krakers en andere activisten radicaliseerden en de confrontatie zochten met hun (politieke) tegenstanders en de politie. Geweld kwam steeds vaker voor en veranderde van karakter. Er was sprake van georganiseerd straatgeweld, zoals de krakersrellen in Amsterdam en elders, er was geweld tegen 'fascisten' (waaronder ook tegen de CP en CD), en er waren de brandstichtingen en bomaanslagen van de radicale anti-imperialistische actiegroep RARA.


Wie waren de antifascisten?

De antifascisten hadden hun wortels in de kraakbeweging die, door te kraken, actie voerde tegen de woningnood en het speculeren met panden. Een deel van deze beweging was eind jaren zeventig, begin jaren tachtig geradicaliseerd en verbreed. Het radicaliserende deel ging zijn verzet zien als gericht tegen 'de staat' of 'het systeem', en dat ging gepaard met een toenemend gebruik van geweld. Veel radicale activisten zagen de samenleving als structureel gewelddadig en daar mocht je je in hun ogen tegen verdedigen. Daarnaast was er sprake van verbreding. Er werd niet meer alleen actie gevoerd tegen de woningnood, maar ook tegen fascisme, racisme, kernenergie, imperialisme en militarisme.

Bij uitgeverij Spectrum verschijnt donderdag het boek 1942. Oorlog op alle fronten. Het is het derde deel van een serie over de Tweede Wereldoorlog. Het rijk geïllustreerde boek - dat is gemaakt in samenwerking met het NIOD - zoomt in op het oorlogsjaar 1942, toen Nederlands-Indië werd bezet en eerste massadeportaties van Joden begon. Op Historiek een fragment over de Joodse Raad, de Joodse organisatie die tijdens oorlog de Joodse gemeenschap in Nederland moest besturen. Via de raad gaf de bezetter bevelen aan de Joodse gemeenschap. De leden van de Joodse Raad kwamen hierdoor voor grote dilemma's te staan.


Essenburgsingel 24, Rotterdam, 1 juli 1942. De plaatselijke vertegenwoordigers van de Joodse Raad zijn in vergadering bijeen. De hoofdvertegenwoordiger in Rotterdam, dr. Hendrik Cohen (geen familie van voorzitter David Cohen) is die ochtend in Amsterdam geweest, waar hij door de landelijke leiding van de Joodse Raad is geïnstrueerd. Aan zijn medewerkers brengt hij nu verslag uit. Hij heeft te horen gekregen dat de bezetter binnenkort de eerste oproepen zal versturen voor de deportatie van Joden naar werkkampen in Duitsland. Medewerkers van de Joodse Raad zijn van vertrek vrijgesteld. Wel zal de Joodse Raad moeten assisteren bij de registratie van de opgeroepenen.


De aanwezigen op de vergadering schikken zich in het slechte nieuws. Ze stellen praktische vragen over hoeveel er moeten vertrekken en wanneer, en over wat er bekend is van de werkkampen.

Dan vraagt vertegenwoordiger mr. M.J. Pool het woord. Hij is razend. Hij zegt dat de Joodse Raad tot 'een wrange grap' is verworden. Van de medewerkers wordt volgens Pool gevraagd om een apparaat draaiende te houden 'dat op niets anders is gericht, dan onszelf ter slachtbank te leiden'. 'Wordt het niet tijd,' vraagt hij, 'om eindelijk eens één keer het woord NEEN tegenover de bezetting te laten horen?'

In deze video verklaart PVV'er Martin Bosma dat in 2007 onder het bewind van voormalig wethouder Jeugd van Amsterdam, de heer Asscher, het kruis, een christelijk symbool, van de mijter van Sinterklaas werd verwijderd, want zo was de redenatie het zou "kwetsend voor moslims" zijn. Als minister Sociale Zaken voerde Asscher ook allerlei Zwarte Piet-overleggen.

Het heeft 341 jaar geduurd, maar nu is de moord op 20 augustus 1672 op de gebroeders Johan en Cornelis de Witt dan eindelijk opgelost. Ze werden niet het slachtoffer van een wraakzuchtige, bloeddorstige menigte die tot het uiterste was getergd; toen waren ze al dood. Het was een complot van vooraanstaande figuren uit de omgeving van prins Willem III, dat in de voorgaande dagen zorgvuldig was voorbereid.

Daar bestond een kroongetuige van: de advocaat Adriaen Copmoijer, procureur bij het Hof van Holland, die recht tegenover de Gevangenpoort kantoor hield en zorgvuldig bij had gehouden wanneer welke hoogwaardigheidsbekleders het Valkhuis bezochten, dat daar toen tegenaan was gebouwd. Het waren fervente aanhangers van de prins van Oranje en op 17 augustus ook de prins zelf.

Johan en Cornelis de Witt werden welbewust gedood toen ze uit de Gevangenpoort kwamen. De meute, die de broers daarna letterlijk slachtte, maakte alleen maar het werk af. Dat wordt onthuld in een fascinerend boek, Moordenaars van Jan de Witt - De zwartste bladzijde van de Gouden Eeuw. De schrijver, Ronald Prud'homme van Reine, maakt overtuigend duidelijk dat het grauw, het gepeupel van Den Haag, nièt voor de moorden verantwoordelijk was, dat de bescherming van de gebroeders verzwakt was door 'geruchten', dat de plaats van de misdaad zorgvuldig was bepaald en dat de echte moordenaars aanvankelijk meestal op forse maatschappelijke promoties konden rekenen - totdat ze ook bij Willem III uit de gratie raakten.

De Berlijnse Muur viel niet toevallig op 9 november 1989. Dat beweert de Italiaanse journalist Riccardo Ehrmann die destijds een belangrijke rol speelde bij de val van de muur.

"In alle gevallen willen mensen wis en waarachtig geen einde aan leed. Ze hebben behoefte aan uitdagingen teneinde de vervoering van overwinning te voelen, schuldgevoel over hun daden om kans te maken op verlossing en de mogelijkheid tot afwijzing en haat om zo elk gevoel van diepe liefde te ondervinden."

Inleiding

"Plato, Rousseau, Fourier, aluminium zuilen - dat alles is slechts geschikt voor de huismus, niet voor de menselijke samenleving. Maar aangezien de toekomstige vorm op dit ogenblik nodig is, wanneer we eindelijk bereid zijn om actie te ondernemen teneinde elke verdere gedachte over dit onderwerp te voorkomen. Ik stel mijn eigen systeem van de organisatie van de wereld voor. Hier heb je het dan!", zei hij terwijl hij op zijn schrift klopte. "Ik wilde zo min mogelijk uitweiden over mijn boek op deze bijeenkomst, maar ik zie in dat het noodzakelijk is om heel wat verbale verduidelijking te verstrekken, derhalve neemt mijn gehele toelichting op zijn minst tien avonden in beslag, overeenkomend met het aantal hoofdstukken in mijn boek." (Men hoorde meer gelach.) Bovendien moet ik van tevoren verklaren dat mijn systeem nog niet compleet is." (Opnieuw gelach). Ik raakte verloren in mijn eigen data en mijn conclusie spreekt de aanvankelijke stelling waaruit ik ben gestart, tegen. Beginnend met onbeperkte vrijheid eindig ik met grenzeloos despotisme. Ik moet er echter aan toevoegen dat er geen andere oplossing voor het sociale probleem bestaat, behalve die van mij." - Fjodor Dostojevski, Boze Geesten

In zijn groots, hetzij veel te lang boek weeft Russisch romanschrijver Fjodor Dostojevski een zwarte komedie over een groep radicalen die een kleine Russische stad willen overnemen als opstap naar een algemene revolutie. De meesten van hen praten verschillende platitudes na over hoe hun toekomstige utopie voor iedereen het beste zal zijn, en geven uiting aan universeel medeleven en sympathie voor de armen en bezitlozen. Maar hun persoonlijk gedrag bekrachtigt geen van deze zelfgenoegzaamheden. Tijdens hun vergaderingen zijn de radicalen ijdel, overschatten hun capaciteiten en streven er constant naar om elkaar te slim af te zijn. Ver verwijderd van het daadwerkelijk geloven in gelijkheid probeert iedere radicaal de anderen te overtreffen met hun gekunsteldheid om te laten zien hoe zorgzaam ze zijn of door het ontwikkelen van steeds radicalere "systemen" om hun vernuft te bewijzen. De parodie bereikt zijn crescendo met de intellectueel Shigalyov, die de onofficiële chef-filosoof van de groep is. Op hun bijeenkomst houdt hij een speech en geeft daarmee uiting aan zijn vermeend verlangen naar de perfecte maatschappij, maar geeft toe dat zijn aanvankelijk verlangen om onbeperkte vrijheid te bereiken eindigde met het oproepen tot "grenzeloos despotisme". Het blijkt dat Shigalyovs systeem, de enige "oplossing voor het sociale probleem" volgens hem, gaat om het wegnemen van alle vrijheid van 90 procent van de bevolking en het toedelen van de macht aan een kleine groep die alles zal organiseren. Geen beloning als u raadt uit wie deze groep zal bestaan die de massa zal leiden.

Met moslimstudenten bezoekt Petra Sijpesteijn het eerste slavernijmuseum in de islamitische wereld. Wat krijgen ze te zien over de Koran, racisme en moderne slavernij?

Doha, 2016. Tijdens mijn colleges ontcijferen de Qatarese studenten middeleeuwse documenten. Handelscorrespondentie, petities aan bisschoppen en emirs, huurcontracten, brieven van familieleden die naar elkaars gezondheid informeren. Dan leg ik ze een verkoopcontract voor uit de negende eeuw, de tijd van het Islamitische Rijk. Dat beschrijft tot in detail de fysieke en geestelijke toestand van een Berberse slavin: ze had wit haar, slechte tanden, littekens, was niet zwanger of nachtblind, haar genitaliën waren in orde. En niet onbelangrijk: ze was niet gek en evenmin geneigd om te ontsnappen. De klant kon zijn afweging maken. Kopen of niet?

Onder mijn studenten ontbrandt een hevig debat. "De islam kent geen slavernij!"

Door de actualiteit ingehaald

Die stelling was toen net door de actualiteit ingehaald: IS bood yezidische vrouwen en kinderen in kooien te koop aan en promootte openlijk slavernij, met een beroep op de Koran. En vaststaat dat niet alleen vroeger slavernij voorkwam onder islamitisch gezag, maar dat dit nog steeds het geval is. Eeuwenlang kende de moslimwereld slaafsoldaten (Mamlukken). De Koran verwijst ondubbelzinnig naar slavernij - en niet om haar af te schaffen.

Vlak naast de anglicaanse kathedraal in Stone Town ligt de voormalige slavenmarkt van Zanzibar. In een ietwat stoffig museum kun je daar de geschiedenis van de mensenhandel op dit eiland volgen. De Europese bezoeker - gewend aan alle herdenkingen die het geweten van de westerse wereld aanspreken - krijgt hier een ander verhaal voorgeschoteld.

In Stone Town gaat het vooral om de Arabische rol op deze slavenmarkt. Zanzibar viel namelijk in de achttiende en negentiende eeuw onder de sultan van Oman. De begeleidende teksten vertellen een geschiedenis die doorwerkt tot op de dag van vandaag. Ik las dat afstammelingen van de slaven op de huwelijksmarkt als minderwaardig worden beschouwd.

Het stigma van dat verleden is nog steeds voelbaar, zo blijkt uit een getuigenis: "Ik had een verloofde, die veel van me hield. Maar toen ik haar ten huwelijk vroeg, weigerde de familie ermee in te stemmen. Ze zeiden: 'Weet je dan niet dat je familie afstamt van slaven? De familie waarin je wilt trouwen is verschillend van de jouwe.' En daarom verloor ik mijn geliefde."

"Degene die het verleden controleert, controleert de toekomst. Degene die het heden controleert, controleert het verleden."

- George Orwell

Vandaag de dag is de opzettelijke omkering van historisch feiten door de westerse media en functionarissen zo wijdverspreid dat het dé basis van historisch redeneren ondergraaft. Het belangrijkste doel van deze verdraaiingen van publieke waarneming is de verovering van onze geesten en het corrumperen van ons vermogen tot het uitsplitsen van waarheid en leugens, met als hoofddoel mensen te misleiden teneinde ze dienstbaarheid en wreedheden zullen accepteren.

De westerse media probeert zo de geschiedenis van WO2 te herschrijven door de schuld neer te leggen bij de Sovjet-Unie vanwege het starten van de oorlog in Europa of op zijn minst is hij hoofd agressor en partner-in-kwaad naast nazi Duitsland. Net zoals de VS het nazi regime in Duitsland steunde met de Sovjet Unie als doelwit 70 jaar geleden, gebruiken de gegoede belanghebbers die de VS controleren fascisme om Rusland te verzwakken en haar potentieel machtige alliantie tussen Duitsland en andere Europese landen te voorkomen. Zoals de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergey Lavrov zei afgelopen 22 april: "Amerikanen doen een heleboel om maar te voorkomen dat Duitsland nauwere banden met Rusland zal aanhalen."

De VS speelde een belangrijke rol in het initiëren van de Tweede Wereldoorlog en de hoofdgebeurtenissen die daartoe leidden. (Zie: Hidden History: The Secret Origins of the First World War [De Geheime Oorsprong van de Eerste Wereldoorlog] voor meer informatie over de Anglo-Amerikaanse 'Geheime Elite' en hoe zij middels oorlog heersen over de wereld). Voor en gedurende de 2e Wereldoorlog steunde de eugenetische beweging uit de VS die uit extreem welvarende individuen en Amerikaanse bedrijven bestond zoals IBM, Ford, General Motors, ITT, Standard Oil uit New Jersey, Chase Bank, National City Bank van New York, en andere de fascistische propaganda en militaire instituten van het nazi regime. Hitler noemde het boek van de Amerikaanse eugenistische leider Madison Grant The Passing of the Great Race [Het Heengaan van het Grootse Ras] zijn "bijbel".