Wetenschap & TechnologieS


NPC

Onderzoek: Mensen worden dommer

mensen mobieltjes
© Tara Moore via Getty Images
Menselijke intellectuele vaardigheden zoals redeneren en probleemoplossend vermogen nemen af, mogelijk als gevolg van toegenomen blootstelling aan visuele media, zo meldt de Financial Times (FT).

De menselijke intelligentie leek een piek te bereiken aan het begin van de jaren 2010 en neemt sindsdien af, voegde de FT eraan toe, verwijzend naar PISA, een internationale benchmarktest voor 15-jarigen op het gebied van onder meer leesvaardigheid, rekenvaardigheid en natuurwetenschappen, alsook hun rol als mondige burger in de huidige kennismaatschappij.

De gerapporteerde trend valt samen met de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI), die volgens sommige schattingen het menselijke IQ binnen enkele jaren kan overtreffen.

Ice Cube

Antarctica-ijs groeit al minstens 85 jaar over grote gebieden, zo blijkt uit luchtfoto's

pinguïns
© screenshotIJsgroei Oost-Antarctica
Opzienbarende nieuwe ontdekkingen op basis van lang vergeten vroege luchtfoto's tonen aan dat het ijs van Oost-Antarctica over een strook van 2.000 km sinds de jaren 1930 stabiel is gebleven en zelfs licht is gegroeid. In een recent onderzoeksdocument, dat in Nature Communications werd gepubliceerd, kwamen onderzoekers van de Universiteit van Kopenhagen tot hun conclusies door het volgen van gletsjerbewegingen in een gebied met evenveel ijs als de ijskap van Groenland. Het is onwaarschijnlijk dat de bevindingen in de door narratieven gedreven reguliere media zullen verschijnen. De stilte zal waarschijnlijk de reactie op een ander onlangs verschenen onderzoeksdocument volgen, dat aantoonde dat de ijsplaten rond Antarctica in de periode 2009-2019 in omvang waren toegenomen.

De Kopenhaagse wetenschappers onderzochten honderden oude luchtfoto's die in 1937 voor karteringsdoeleinden werden genomen. De beelden werden aangevuld met een aantal foto's van hetzelfde gebied uit de jaren 1950 en 1974 en er werd een 3D-computerreconstructie gemaakt. Hierdoor konden de onderzoekers de ontwikkeling van de gletsjers over een aanzienlijke tijdsperiode bestuderen. Om te bepalen of recente trends de schaal van natuurlijke variabiliteit overschrijden, zouden langetermijnwaarnemingen van vitaal belang zijn. Opgemerkt werd:
"Vergeleken met moderne gegevens zijn de ijsstroomsnelheden onveranderd. Terwijl sommige gletsjers in kortere tussenliggende perioden van 10-20 jaar geslonken zijn, bleven ze op lange termijn stabiel of groeiden licht, wat duidt op een gebalanceerd systeem."
Feitelijke wetenschappelijke waarnemingen over de lange termijn zullen het altijd winnen van media-vriendelijke computer gemodelleerde pseudowetenschappelijke meningen en paniek op basis van kortstondige uitschieters.

Beaker

Echt groen onderzoek: Plastic recycling krijgt wat frisse lucht

doorbraak in recycling van plastic flessen
© GettyMet behulp van een eenvoudige katalysator en lucht ontwikkelden wetenschappers van Northwestern een nieuwe methode voor het recyclen van plastic die veiliger, schoner, goedkoper en duurzamer is dan de huidige strategieën.
Wetenschappers breken plastic af met behulp van een eenvoudige, goedkope katalysator en lucht

Door vocht uit lucht te gebruiken, hebben scheikundigen van de Northwestern University een eenvoudige, nieuwe methode ontwikkeld om plastic afval af te breken.

Het niet-giftige, milieuvriendelijke, oplosmiddelvrije proces gebruikt eerst een goedkope katalysator om de bindingen in polyethyleentereftalaat (PET), het meest voorkomende plastic in de polyesterfamilie, te verbreken. Vervolgens stellen de onderzoekers de gebroken stukken bloot aan omgevingslucht. Door gebruik te maken van de sporen van vocht in de lucht, wordt het afgebroken PET omgezet in monomeren - de cruciale bouwstenen voor plastic. Van daaruit kunnen de monomeren volgens de onderzoekers worden gerecycled in nieuwe PET-producten of andere, meer waardevolle materialen.

De nieuwe techniek, die werd gepubliceerd in het tijdschrift Green Chemistry, is veiliger, schoner, goedkoper en duurzamer dan de huidige methoden voor plastic-recycling en biedt een veelbelovende route naar het realiseren van een kringloopmodel voor kunststoffen.

Info

Een waarschuwing van de bomen

Hoe erg kan een zonnestorm zijn? Vraag het maar aan een boom. In tegenstelling tot menselijke gegevens, die honderden jaren teruggaan, kunnen bomen zich zonnestormen duizenden jaren lang herinneren.
Boomringen
© Spaceweather
Fusa Miyake, promovenda aan de Universiteit van Nagoya, deed deze ontdekking in 2012 toen ze de ringen bestudeerde in de stronk van een Japanse ceder van 1900 jaar oud. Met name één ring trok haar aandacht. Deze was gegroeid in het jaar 774-75 na Christus en bevatte een sprong van 12% in radioactief koolstof-14 (14C), ongeveer 20 keer groter dan de gewone fluctuaties door kosmische straling. Andere teams bevestigden de piek in hout uit Duitsland, Rusland, de Verenigde Staten, Finland en Nieuw-Zeeland. Wat er ook maar precies had plaatsgevonden, bomen over de hele wereld hadden het ondervonden.

De meeste onderzoekers denken dat het een zonnestorm was - een buitengewone. Vaak wijzen we naar de Carrington-gebeurtenis van 1859 als het slechtste scenario voor zonnestormen. De storm van 774-75 n.Chr. was minstens 10 keer sterker; als het vandaag zou gebeuren, zou het de moderne technologie volledig platleggen. Sinds Miyake's eerste ontdekking hebben zij en anderen nog vijf andere voorbeelden bevestigd (12.450 v.Chr., 7176 v.Chr., 5259 v.Chr., 664-663 v.Chr., 993 n.Chr.). Onderzoekers noemen deze "Miyake-gebeurtenissen."

Bulb

Beste van het Web: Hoe moeten we over klimaatverandering denken?

blauwe lucht
De beste manier om de klimaatidioterie te benaderen, is door het te vergelijken met een moderne versie van de middeleeuwse kruistochten. Wellicht herinnert u zich dat de kruisvaarders "Deus vult!" aanhieven als motto: "Het is Gods wil!" Een betere deugdsignalerende slogan is moeilijk te bedenken. De meeste klimaatfanatiekelingen gingen niet zo ver, maar sommigen beweren wel degelijk dat ze Gods werk doen. Na decennia van propaganda denken veel Amerikanen, waaronder misschien sommigen hier vandaag, dat er echt sprake is van een klimaatnoodtoestand. Degenen die dat denken, bedoelen het in veel gevallen heel goed. Maar ze werden misleid.

Fireball 2

Onderzoek suggereert dat een interstellaire bezoeker de koers van 4 planeten in het zonnestelsel kan hebben veranderd

Jupiter
© NASA
Een object met een massa van acht keer de massa van Jupiter is mogelijk rond de zon gesuisd en kwam heel dicht in de buurt van de huidige baan van Mars, voordat het de omloopbaan van vier planeten van het zonnestelsel op een andere koers bracht.

Een object ter grootte van een planeet dat mogelijk ooit het zonnestelsel heeft bezocht, kan onze kosmische omgeving permanent hebben veranderd door vervorming van de omloopbanen van de vier buitenplaneten, suggereert nieuw onderzoek. De bevindingen werpen mogelijk licht op de vraag waarom de banen van deze planeten bepaalde eigenaardige kenmerken hebben.

Astronomen discussiëren al tientallen jaren over de wijze waarop de planeten in het zonnestelsel zich hebben gevormd. De meeste hypothesen zijn het echter eens over het type baan dat de planeten zouden moeten hebben: cirkels die concentrisch rond de zon zijn gerangschikt en op hetzelfde vlak liggen. (Als je ze van de zijkant zou bekijken, zou je alleen een lijn zien.) Maar geen van de acht planeten, inclusief de aarde, heeft een perfect cirkelvormige baan. Bovendien liggen de banen van de planeten niet precies op hetzelfde vlak.

Commentaar: Tijd om de boeken van Victor Clube en William Napier, pleitbezorgers van de 'desintegrerende megakomeet'-theorie, erop na te slaan.


Bizarro Earth

Supervulkaan in Italië lijkt te ontwaken

Brandende Velden en Solfatara-krater
© earth.comSatellietbeeld van de Brandende Velden (Campi Flegrei) en de Solfatara-krater, waarop een grote caldera van de supervulkaan ten westen van Napels, Italië te zien is. Deze maakt deel uit van de Campanische vulkanische boog, waartoe ook de Vesuvius behoort.
De Brandende Velden [Campi Flegrei], die thans worden beschouwd als één grote supervulkaan, beginnen zich te roeren, wat de wetenschappelijke gemeenschap zorgen baart.

Deze vulkanische velden, die net ten westen van Napels liggen, behoren tot de acht grootste uitstoters van vulkanische koolstofdioxide ter wereld.

Vanaf 2005 komt er op één plek in het bijzonder - de Solfatara-krater - steeds meer gas vrij, wat de aandacht van zowel onderzoekers als de lokale bevolking trekt.

Gasemissies uit de Solfatara-krater

Gianmarco Buono, vulkanoloog aan het Italiaanse Nationale Instituut voor Geofysica en Vulkanologie (INGV), leidt een onderzoek om te begrijpen wat er achter die toename van gasemissies zit.

"Het is belangrijk om de oorsprong van de koolstofdioxide in te schatten om goed te kunnen reconstrueren wat er gebeurt in het magmatische systeem en het hydrothermale systeem," zegt Buono.

Zijn team wil een instrument ontwikkelen dat onderscheid kan maken tussen koolstofdioxide uit magma en koolstofdioxide die bij andere processen vrijkomt, een methode die van pas zou kunnen komen in vulkanische gebieden over de hele wereld.

Ice Cube

IJstijd nadert: Belangrijke Atlantische stroom verzwakt veel sneller dan wetenschappers hadden voorspeld

Ilulissat Icefjord in Groenland atlantische stroming verzwakt ijstijd zoet water
© Ulrik Pedersen/NurPhoto via Getty ImagesDe Ilulissat Icefjord in Groenland op 3 juli 2024. De gletsjer kalft dagelijks genoeg ijs af om een heel jaar lang in de waterbehoefte van New York City te voorzien.
Een stroming die cruciaal is voor het stabiliseren van het klimaat in de Atlantische Oceaan en daarbuiten zou in 2040 mogelijk een derde zwakker zijn, zo blijkt uit een nieuw onderzoek.

Een essentiële stroming in de Atlantische Oceaan die het klimaat van de planeet reguleert, verzwakt volgens een nieuwe studie veel sneller dan eerder werd gedacht.

De Atlantische Meridionale Overturning Circulatie (AMOC), waar de Golfstroom deel van uitmaakt, stabiliseert het klimaat op het noordelijk halfrond en daarbuiten.

Maar een nieuw klimaatmodel dat rekening houdt met het smelten van zoet water van de ijskap van Groenland, suggereert dat bij het huidige tempo van wereldwijde kooldioxide-uitstoot de stroming de komende 15 jaar met wel een derde zou kunnen verzwakken. De onderzoekers publiceerden hun bevindingen 18 november in het tijdschrift Nature Geoscience.

Commentaar:

Lees ook: Waarschuwing! Belangrijke stroming in Atlantische Oceaan kan binnenkort stilvallen, 'wat nog eeuwenlang wereldwijd een impact zal hebben'


Evil Rays

Russische wetenschappers constateren dat blootstelling aan 5G 'significante' veranderingen in de hersenen veroorzaakt bij labratten

muis rat
© Getty Images / fotografixx
Gecontroleerde blootstelling aan het 5G-stralingsspectrum heeft geleid tot veranderingen in het hersenweefsel van laboratoriumratten, aldus een team wetenschappers van de Staatsuniversiteit van Tomsk (TSU) in Rusland.

Al sinds de introductie van de 5G-mobiele telefooninfrastructuur heerst er bezorgdheid over de mogelijke gezondheidseffecten. Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek heeft het 5G-radiofrequente elektromagnetische veld (RF-EMF) geclassificeerd als "mogelijk" kankerverwekkend voor mensen, maar er is nog geen overtuigend onderzoek naar gedaan.

"We besloten uit te zoeken wat het effect is van niet-ioniserende straling op knaagdieren van verschillende leeftijden," zei Natalia Krivova, hoofdonderzoeker aan het Instituut voor biologie en biofysica van TSU, deze week in een verklaring.

Comet 2

Komeet ATLAS (C/2024 S1) valt op weg naar de zon uit elkaar

Komeet C/2024 S1 (ATLAS) is niet meer.

Op maandag (28 oktober) verdampte de komeet terwijl hij op weg was naar het perihelium, het moment waarop de komeet het dichtst bij de zon komt. Eerder bestond de hoop dat de komeet, die officieel C/2024 S1 (ATLAS) wordt genoemd, een met het blote oog waarneembare "Halloween-traktatie" zou worden, maar dat bleek uiteindelijk niet meer dan 'wishful thinking'; astronomen hadden eerder deze maand al geconstateerd dat de kosmische sneeuwbal uit elkaar begon te vallen.


Dankzij het Solar and Heliospheric Observatory (SOHO), een ruimtevaartuig dat gezamenlijk door NASA en het Europees Ruimteagentschap wordt gebruikt, weten we nu zeker hoe en wanneer komeet ATLAS aan zijn eindje is gekomen.

Op 23 oktober kwam komeet C/2024 S1 (ATLAS) het dichtst bij de aarde. Hij bereikte een magnitude van 8,7, veel te zwak om met het blote oog waargenomen te kunnen worden. Toch konden telescopen een glimp van de ijzige bezoeker uit het buitenste zonnestelsel opvangen.

Vervolgens zette de komeet koers naar de zon, waardoor hij alleen nog te zien was met gespecialiseerde instrumenten die speciaal voor zonnewaarnemingen werden ontwikkeld.

Commentaar: Lees ook: