Wetenschap & TechnologieS


Telescope

Fase 1 van de New Horizons-missie gaat nu echt beginnen

Caroline Kraaijvanger
Scientias
vri, 16 jan 2015 19:10 UTC
Afbeelding
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie meldt dat de eerste fase van de New Horizons-missie is begonnen. De ruimtesonde is onlangs wakker gemaakt en zal de komende maanden honderden foto's maken van de dwergplaneet Pluto. Op basis van de foto's kunnen wetenschappers nog beter de locatie van Pluto bepalen en dus de nodige koerswijzigingen uitvoeren.

Op dit moment is New Horizons nog 220 miljoen kilometer verwijderd van Pluto. Dit lijkt een flinke afstand, maar New Horizons raast met een flinke snelheid naar de koude dwergplaneet en haar manen. Op 14 juli arriveert de ruimtesonde bij Pluto. Dan zal de afstand tot de aarde 7,5 miljard kilometer zijn!

Wanneer kunnen we mooie foto's verwachten?

De foto's die de komende maanden gemaakt worden van Pluto en zijn vijf maanden zijn niet scherper dan de bekende Hubble-foto's. De dwergplaneet zal dan nog een verzameling witte pixels zijn. Dit verandert in mei. Dan is de afstand klein genoeg om scherpere foto's te maken van Pluto en zullen we dus de beste foto's ooit van deze dwergplaneet te zien krijgen. Maar, het wordt dan alleen nog maar mooier. Tot 14 juli krijgen we dagelijks betere beelden teruggestuurd van de ruimtesonde.

"Nog nooit eerder legde een ruimtesonde zo'n grote afstand af om zijn hoofddoel te bereiken", zegt Alan Stern, hoofdonderzoeker van de New Horizons-missie. "We zijn klaar om de onderzoeken te beginnen."
Lees Meer...
Telescope

Verdwenen Marslander Beagle-2 teruggevonden


DeMorgen
vri, 16 jan 2015 13:52 UTC
Afbeelding
De in 2003 verdwenen Marslander Beagle-2 is "intact" teruggevonden op de rode planeet. Dat meldt BBC.

Op hogeresolutiebeelden van het oppervlak van de planeet Mars is de landingsplaats van de Beagle-2 waargenomen. De sonde ziet er op het eerste gezicht onbeschadigd uit.

Beagle-2 moest op kerstdag 2003 landen op Mars, maar bij die landing verloor de dochtersonde van de Mars Express (MEx) van het European Space Agency alle contact. Wetenschappers gingen ervan uit dat de sonde door een te harde landing helemaal vernietigd was.
Lees Meer...
Telescope

Eerste noemenswaardige zonnevlam van 2015 is een feit

Caroline Kraaijvanger
Scientias
woe, 14 jan 2015 18:35 UTC
Afbeelding
© NASA/SDO
NASA heeft een foto vrijgegeven van wat volgens de ruimtevaartorganisatie de eerste noemenswaardige zonnevlam van 2015 is. Het is een prachtig kiekje waarop we een zonnevlam uit de M-klasse te zien krijgen.

De zonnevlam ontstond begin deze week en werd door NASA's Solar Dynamics Observatory vereeuwigd. Je ziet de zonnevlam aan de rechterzijde van de zon opduiken.

Straling

Zonnevlammen zijn eigenlijk niets anders dan stralingsuitbarstingen. Die straling kan niet door de atmosfeer heendringen, maar wel voor storing zorgen in de atmosferische laag waarin GPS- en communicatiesignalen zich bevinden. De uitbarsting moet dan wel groot, intens en op de aarde gericht zijn.
Lees Meer...
Chalkboard

Robot leert koken door YouTube-filmpjes te kijken

Caroline Kraaijvanger
Scientias
woe, 14 jan 2015 12:45 UTC
Afbeelding
Wetenschappers hebben een robot ontwikkeld die door YouTube-filmpjes te kijken, kan leren hoe hij met keukengereedschappen om moet gaan. De robot 'denkt' zelfstandig na, maakt zijn eigen keuzes en werkt dus geheel autonoom.

Het is je vast ook wel eens overkomen. Je bent bezig met iets en het wil maar niet lukken. Ten einde raad neem je je toevlucht tot YouTube dat barstensvol staat met instructiefilmpjes en in dit soort situaties een redder in nood kan zijn. Je kijkt het filmpje, kijkt de kunst van een ander af en het lukt! Wetenschappers hebben nu robots ontwikkeld die precies dezelfde methodiek handhaven. Door filmpjes te kijken, kunnen ze leren hoe ze keukengereedschap moeten gebruiken.

Baanbrekend

Wat zo baanbrekend is aan deze robots is dat ze zelfstandig kunnen 'denken' en zo kunnen bepalen welke combinatie van bewegingen die ze op film gezien hebben het best is om een specifieke taak te volbrengen. Om de robots te kunnen bouwen, combineerden de onderzoekers drie onderzoeksgebieden: kunstmatige intelligentie (stelt computers in staat om keuzes te maken), kunstmatig zicht (stelt computers in staat om vormen en bewegingen te identificeren) en taalverwerking (stelt computers in staat om gesproken commando's te begrijpen). Het resultaat is een robot die door filmpjes te kijken iets kan leren.

Commentaar: Technologische vooruitgang is natuurlijk erg mooi, maar waar trekken we de grens? Willen we uiteindelijk alles automatiseren zodat we zelf nooit meer hoeven na te denken?

Lees ook:

Experts waarschuwen voor gevaren Artificial Intelligence

Lees Meer...
Chalkboard

Experts waarschuwen voor gevaren Artificial Intelligence


Knack
maa, 12 jan 2015 23:19 UTC
Afbeelding
AI-experts maken zich zorgen over de gevolgen van Artificial Intelligence. Een open brief die een agenda opstelt voor onderzoek naar het voorkomen van negatieve gevolgen, is al door een lange lijst mensen ondertekend. Benieuwd of het schrijven gevolg krijgt.

De initiatiefnemers achter de open brief constateren dat kunstmatige intelligentie de laboratoriumfase achter zich gelaten heeft: ontwikkelingen op het terrein van AI zorgen voor een steeds grotere economische waarde. De potentiële voordelen van toepassingen zijn groot. Uitbannen van ziekte en armoede lijken niet onmogelijk, stellen ze.

Tot nog toe lag de nadruk in AI-onderzoek vooral op de ontwikkeling van de onderliggende technieken. Het wordt tijd om ook aandacht te besteden aan het maximaliseren van het maatschappelijk nut, en aan methoden om te kunnen waarborgen dat kunstmatig intelligente systemen doen wat mensen willen dat ze doen, aldus de initiatiefnemers.
Lees Meer...
Telescope

De teller van exoplanetenjager Kepler staat op 1000

Marieke Baan
NewScientist
zat, 10 jan 2015 14:04 UTC
Afbeelding
Sterrenkundigen hebben met NASA's ruimtetelescoop Kepler in totaal 554 nieuwe kandidaat-exoplaneten ontdekt. Hiermee komt de oogst van de Amerikaanse planetenjager op 4175 kandidaten tot nu toe. Van deze kandidaten is nu de 1000e Kepler-exoplaneet officieel bevestigd, zo heeft het team bekendgemaakt tijdens de 225ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle, VS.

Acht van de bevestigde planeten bevinden zich in de zogeheten bewoonbare zone rond hun moederster, en drie van hen staan op zo'n afstand van hun ster dat de temperatuur er aangenaam is, wat de aanwezigheid van vloeibaar water mogelijk maakt. Twee van de nieuw bevestigde planeten - Kepler-438b en Kepler-442b - zijn bovendien waarschijnlijk rotsachtig en vormen 'de beste kandidaten tot nu toe voor een tweelingzusje van de aarde, aldus Fergal Mullally van het Kepler Science Office en het SETI Institute tijdens een persconferentie. De twee planeten draaien rond rode dwergsterren en bevinden zich op 475 en 1100 lichtjaar afstand van de aarde. Kepler-438b is 12 procent groter dan de aarde, Kepler-442b 33 procent. En jaar duurt op deze planeten respectievelijk 35,2 en 112,3 dagen. Of de planeten een atmosfeer hebben is onbekend.
Lees Meer...
Camera

Opportunity klimt op kraterrand en heeft geweldig uitzicht

Caroline Kraaijvanger
Scientias
maa, 12 jan 2015 13:49 UTC
Afbeelding
© NASA / JPL-Caltech
Marsrover Opportunity heeft op zijn oude dag een flinke klim gemaakt. De rover beklom het randje van de Endeavour-krater en dat levert misschien wel het mooiste uitzicht in zijn al bijna elf jaar durende carrière op Mars op.

Marsrover Opprotunity bevindt zich nu op wat NASA 'Cape Tribulation' noemt. Het is een plekje op de rand van krater Endeavour. Het was een flinke klim. Cape Tribulation bevindt zich zo'n 135 meter boven het platte landschap rond de krater en ligt hoger dan elk ander punt dat Opportunity sinds deze in 2011 begon met het verkennen van Endeavour bereikte. Het uitzicht is fantastisch. Vanaf het randje kijkt de rover zo de 22 kilometer brede krater in.

Natuurlijk is dit niet het eindpunt voor de rover die al meer dan 41 kilometer op de rode planeet heeft afgelegd. Het is de bedoeling dat de rover zich nu, langs de rand van de krater, zuidwaarts begeeft. Zo moet de rover aankomen bij een plek die 'Marathon Valley' is gedoopt. In dit gebied zijn eerder - vanuit een baan rond Mars - aan water gerelateerde mineralen gedetecteerd. Opportunity moet daar nu onderzoek naar gaan doen. Tegen de tijd dat de rover daar aankomt, heeft deze naar verwachting 42,2 kilometer, oftewel een marathon, afgelegd.
Lees Meer...
Magnify

Nederlandse onderzoekers zetten belangrijke stap in onderzoek hersencellen

Ilona Meernik
Gezondheidsnet
vri, 09 jan 2015 22:39 UTC
Afbeelding
Nederlandse celbiologen van de Universiteit Utrecht hebben het functioneren van hersencellen verder ontrafeld. Daarmee leveren ze een belangrijke bijdrage aan het onderzoek naar hersenaandoeningen als de ziekte van Alzheimer en ALS.

Het is de wetenschappers gelukt onderdelen in levende cellen te sturen met licht. Volgens de celbiologen is deze techniek met name waardevol bij zenuwcellen. Die worden, in tegenstelling tot andere cellen, niet vervangen door nieuwe als ze zijn beschadigd maar van binnenuit gerepareerd. Maar bij ziekten als alzheimer en ALS gaat hierbij iets mis.
Lees Meer...
Telescope

Andromedastelsel botste veel vaker dan de Melkweg

Caroline Kraaijvange
Scientias
vri, 09 jan 2015 22:33 UTC
Afbeelding
© Adam Evans
Het Andromedastelsel heeft een nog gewelddadiger verleden dan onze eigen Melkweg. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek: onze buurman heeft veel meer botsingen met andere sterrenstelsels op zijn naam staan.

Onderzoekers trekken die conclusie nadat ze het nabijgelegen Andromedastelsel met behulp van data van ruimtetelescoop Hubble en het W.M. Keck Observatory bestudeerden. Ze richtten zich op individuele sterren in het sterrenstelsel. Ze keken onder meer naar de bewegingen en verdeling van die sterren.

Orde en chaos

Uit het onderzoek blijkt dat er 'ordelijke' en 'chaotische' sterren in het Andromedastselsel te vinden zijn. De ordelijke sterren - dat zijn vaak de jongere sterren - draaien relatief netjes om het centrum van het Andromedastelsel heen. Sterren die deel uitmaken van een ordelijke sterrenpopulatie bewegen allemaal met bijna dezelfde snelheid, terwijl de snelheid van sterren in een chaotische populatie sterker uiteenloopt. Dat laatste wijst erop dat die sterren over een groter gebied verspreid zijn. "Als je tegen de rand van de schijf aan zou kunnen kijken, dan zou de ordelijke populatie sterren een heel dun laagje vormen, terwijl de chaotische populatie een veel dikkere laag vormt," vertelt onderzoeker Claire Dorman.
Lees Meer...
Telescope

Superzware zwarte gaten stevenen af op botsing

Marieke Baan
NewScientist
vri, 09 jan 2015 19:00 UTC
Afbeelding
© Santiago Lombeyda/Caltech Center for Data-Driven DiscoveryTwee superzware zwarte gaten smelten waarschijnlijk over een miljoen jaar samen.
Astronomen hebben twee ver weg gelegen superzware zwarte gaten gevonden die op het punt staan samen te smelten. De honderden miljoenen zonsmassa's wegende monsters zitten in het midden van twee sterrenstelsels die volgens theoretische modellen over een miljoen jaar botsen. Zodra dat gebeurt, smelten beide zwarte gaten ook samen.

De astronomen publiceerden hun resultaat in het vakblad Nature en gepresenteerden hun bevindingen op de 225ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in het Amerikaanse Seattle.

Zij kwamen de botsende zwarte gaten op het spoor bij een zoektocht naar zogeheten quasars, superheldere objecten waarvan astronomen sterk vermoeden dat in het binnenste een superzwaar zwart gat schuilt. De quasarzoektocht vond plaats in het kader van de Catalina Real-Time Transient Survey (CRTS). Daarbij brachten astronomen met drie telescopen in de VS en Australië veranderingen in de helderheid van het uitgezonden licht van een kwart miljoen quasars in beeld.

Bij twintig van de quasars bleken de schommelingen in de waargenomen helderheid een regelmatig patroon te volgen. Volgens CRTS-projectleider George Djorgovsky, verbonden aan het California Institute of Technology, is dat opzienbarend omdat dergelijke schommelingen bij quasars normaal gesproken juist chaotisch zijn.
Lees Meer...