Landelijk watertekort
© NU.nl/Ben Saanen
Vanwege de aanhoudende droogte in de komende weken worden mogelijk nieuwe maatregelen getroffen om het water zo goed mogelijk te verdelen. Volgens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is sprake van een landelijk watertekort, maar is het drinkwater niet in gevaar.

Aanhoudende droogte in Nederland
  • Droogte houdt komende weken nog aan
  • Drinkwatervoorziening is niet in gevaar
  • Ook veiligheid van dijken en de energievoorziening zijn niet in het geding
  • Voor steeds meer plaatsen geldt een sproeiverbod
  • Mogelijk worden later meer maatregelen genomen
Ook de veiligheid van de dijken en de energievoorziening zijn niet in het geding, maakte het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat donderdag bekend na overleg met de waterschappen, de drinkwaterbedrijven, de provincies, het KNMI en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Vanwege het tekort wordt de waterverdeling gecoördineerd door het Managementteam Watertekorten (MTW). Er is meer vraag naar water dan dat er aan regen valt en via rivieren ons land binnenstroomt. Het watertekort heeft met name effect op de landbouw, natuur, scheepvaart en industrie.

Waterschappen in het zuiden en oosten van Nederland hebben boeren een paar weken geleden al verboden opgelegd. De boeren in die gebieden mogen geen oppervlaktewater gebruiken voor de besproeiing van het land.

In bepaalde gevallen mogen zij ook geen grondwater gebruiken om te sproeien. In het noorden en westen van het land mag dit op sommige plekken evenmin.


Het verbod geldt niet voor het besproeien van de tuin, want dat gebeurt veelal met drinkwater. Wel dringen drinkwaterbedrijven erop aan tijdens de piekuren, tussen 6.00 en 9.00 uur en 18.00 en 22.00 uur, zo zuinig mogelijk met water om te gaan.

Drinkwater pas in gevaar na een aantal jaren droogte

De drinkwatervoorraden zijn goed genoeg gevuld, laat Arjen Frentz van de Vereniging Waterbedrijven in Nederland weten. Het drinkwater komt volgens Frentz pas in gevaar als het nog een aantal jaren zo droog blijft.

De beste remedie is simpelweg regenval. Niet alleen neerslag in Nederland, maar ook in het buitenland. "40 procent van onze drinkwatervoorziening is afhankelijk van de rivieren de Rijn en de Maas. Die komen uit Frankrijk, België, Duitsland en Zwitserland", zegt Frentz.

'Als je diep boort, is er genoeg water'

De waterbedrijven worden niet zenuwachtig van het warme weer. Niet-natuurgebonden rampen, zoals een te grote lozing van chemische stoffen, is veel gevaarlijker voor de drinkwatervoorraad.

Daarbij wordt ook gebruikgemaakt van grondwater. "Dat halen wij van honderden meters diep. De bovenkant is droog, maar als je diep boort, is er genoeg zuiver water", aldus Frentz.

De grondwaterlagen die hoger liggen, worden door de landbouw gebruikt om het land te beregenen. Op sommige plekken in Nederland raakt die hogere laag bijna leeg. Maar in de lagen waar het drinkwater uit wordt gehaald, zit nog voldoende water.

De natuur en de waterkwaliteit staan door de droogte wel onder druk, meldt het ministerie. Verder is er een toename van vissterfte, blauwalg en botulisme (een vorm van voedselvergiftiging door een bacterie die vooral in zwemwater voorkomt). Op deze site van de overheid staat aangegeven waar er veilig kan worden gezwommen.

De dijken worden met deze temperaturen extra in de gaten gehouden. Waar nodig, wordt gesproeid en worden scheuren gerepareerd. De controles gaan dag en nacht door.

Records, hittegolven en hitteplan

Sinds mei zijn meerdere droogte- en warmterecords gebroken. Er is sinds deze week zelfs mogelijk sprake van een tweede hittegolf. Een landelijke hittegolf wordt bereikt als het in het Utrechtse plaats De Bilt vijf dagen achtereen minimaal 25 graden is. Van die vijf dagen moet ook op drie dagen minimaal de 30 graden worden bereikt.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) besloot vorige week vanwege het aanhoudende warme weer het hitteplan in te stellen. Op donderdag geldt het hitteplan voor de provincies Limburg, Noord-Brabant, Gelderland, Utrecht, Overijssel en Drenthe.

Ouderen, mensen in zorginstellingen, jonge kinderen, chronisch zieken en mensen met overgewicht zijn extra kwetsbaar als het warm is, meldt het RIVM.

Zij moeten extra waakzaam zijn en uitdroging en oververhitting voorkomen. De groepen moeten proberen koel te blijven en genoeg blijven drinken.