© The Cradle
Wit-Rusland stelt nu voor om een gezamenlijke top te beleggen van de BRICS 11, de Shanghai Samenwerkingsorganisatie (SSO) en de Euraziatische Economische Unie (EAEU). De visie van president Aleksandr Loekasjenko voor de samenvoeging van deze multilaterale organisaties kan te zijner tijd leiden tot de Moeder aller Multipolariteits-toppen.
Maar de situatie met betrekking tot Afro-Eurazië ligt een stuk gecompliceerder. Afrika heeft bij het afschudden van het juk van het neokolonialisme nog steeds met een grote achterstand te kampen ten opzichte van zijn Euraziatische neefjes.
Het continent ziet zich nog steeds voor enorme uitdagingen gesteld in zijn strijd tegen de diepgewortelde koloniale financiële en politieke instituties, vooral als het gaat om het doorbreken van de Franse monetaire hegemonie in de vorm van de CFA-franc - oftewel de franc van de Communauté Financière Africaine (Afrikaanse Financiële Gemeenschap).
Maar de ene dominosteen na de andere valt - Tsjaad, Guinee, Mali, Burkina Faso, Niger en nu Gabon. Dit proces heeft van de president van Burkina Faso, kapitein Ibrahim Traoré, al een nieuwe held van de multipolaire wereld gemaakt - terwijl het verdwaasde en verwarde collectieve westen nog niet eens de terugslag kan bevatten van zijn 8 staatsgrepen in West- en Centraal-Afrika binnen nauwelijks 3 jaar tijd.
Toedeloe Bongo
Militaire officieren besloten de macht over te nemen in Gabon nadat de zeer pro-Franse president Ali Bongo een louche verkiezing had gewonnen die "ongeloofwaardig overkwam." Instellingen werden ontbonden. De grenzen met Kameroen, Equatoriaal-Guinea en de Republiek Congo werden gesloten. Alle veiligheidsafspraken met Frankrijk werden geannuleerd. Niemand weet wat er met de Franse militaire basis gaat gebeuren.
Dat alles was zo populair als het maar zijn kon: soldaten trokken vrolijk zingend door de straten van de hoofdstad Libreville, toegejuicht door omstanders.
Bongo en zijn vader, die hem voorging, regeren Gabon sinds 1967. Hij werd opgeleid aan een Franse privéschool en studeerde af aan de Sorbonne. Gabon is een klein land met 2,4 miljoen inwoners en een klein leger van 5.000 man dat in het penthouse van Donald Trump past. Meer dan 30 procent van de bevolking leeft van minder dan 1 dollar per dag en meer dan 60 procent van de regio's heeft geen toegang tot gezondheidszorg en drinkwater.
Het leger bestempelde Bongo's 14 jaar durende bewind als de oorzaak van een "verslechtering van de sociale cohesie" die het land "in chaos" stortte.
Het Franse mijnbouwbedrijf Eramet staakte onmiddellijk zijn activiteiten na de staatsgreep. Dat is praktisch een monopolie. In Gabon draait alles om overvloedige minerale rijkdom - goud, diamanten, mangaan, uranium, niobium, ijzererts, om nog maar te zwijgen van olie, aardgas en waterkracht. In OPEC-lid Gabon draait vrijwel de hele economie om mijnbouw.
Het geval van Niger is nog complexer. Frankrijk exploiteert uranium en hoogzuivere benzine, evenals andere soorten minerale rijkdommen. En de Amerikanen zijn ter plaatse, met drie bases in Niger met tot 4.000 militairen. Het belangrijkste strategische knooppunt in hun 'Rijk van Bases' is de drone-faciliteit in Agadez, bekend als Niger Air Base 201, de op één na grootste in Afrika na Djibouti.
De Franse en Amerikaanse belangen botsen echter als het gaat om de kwestie van de Trans-Sahara gaspijpleiding. Nadat Washington de navelstreng tussen Rusland en Europa doorsneed door de Nord Streams te bombarderen, had de EU, en vooral Duitsland, dringend behoefte aan een alternatief.
© researchgate.net
Nigeria heeft met 5,7 biljoen kubieke meter zelfs meer gas dan Algerije en mogelijk Venezuela. Ter vergelijking: Noorwegen heeft 2 biljoen kubieke meter. Maar het probleem van Nigeria gaat over de vraag hoe het gas naar afnemers op grote afstand gepompt moet worden - dus Niger wordt een essentieel doorvoerland.
In het geval van Niger speelt energie eigenlijk een veel grotere rol dan het vaak aangehaalde uranium - dat in feite ook niet bijzonder strategisch is voor Frankrijk of de EU, aangezien Niger slechts de 5e grootste leverancier ter wereld is, ver achter Kazachstan en Canada.
Toch levert het verlies van de lucratieve uraniumdeals plus een Mali-remix de ultieme Franse nachtmerrie op: Rusland, post-Prighozin, dat met volle kracht in Niger arriveert met een gelijktijdige uitzetting van het Franse leger.
De toevoeging van Gabon maakt de zaken alleen maar moelijker. Toenemende Russische invloed zou kunnen leiden tot het versterken van de aanvoerlijnen naar rebellen in Kameroen en Nigeria en bevoorrechte toegang tot de Centraal-Afrikaanse Republiek, waar Rusland al een sterke aanwezigheid heeft.
Het is geen wonder dat de francofiele Paul Biya, die al 41 jaar in Kameroen aan de macht is, heeft gekozen voor een zuivering van zijn strijdkrachten na de staatsgreep in Gabon. Kameroen zou wel eens de volgende dominosteen kunnen zijn die omvalt.
ECOWAS ontmoet AFRICOM
De Amerikanen stellen zich houden op dit moment terughoudend op. Tot nu toe is er geen bewijs dat het Nigerese leger wil dat de basis in Agadez wordt gesloten. Het Pentagon heeft een fortuin geïnvesteerd in hun bases om een groot deel van de Sahel, en vooral Libië, te bespioneren.
Het enige waar Parijs en Washington het zo'n beetje over eens zijn, is dat onder de dekmantel van ECOWAS (de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten) de zwaarst mogelijke sancties moeten worden opgelegd aan een van de armste landen ter wereld (waar slechts 21% van de bevolking toegang heeft tot elektriciteit) - en die sancties moeten veel zwaarder zijn dan de sancties die in 2010 aan Ivoorkust werden opgelegd.
Daarnaast dreigt er oorlog. Het zou absurd zijn als ECOWAS een land zou binnenvallen dat al twee terreuroorlogen voert op twee verschillende fronten: Tegen Boko Haram in het zuidoosten en tegen ISIS in het drielandengebied.
ECOWAS, een van de 8 Afrikaanse politieke en economische unies, verkeert in een spreekwoordelijke puinhoop. Er zijn 15 landen lid - Franstalig, Engelstalig en één Portugeestalig - uit Centraal- en West-Afrika en er heerst veel interne verdeeldheid.
De Fransen en Amerikanen wilden eerst dat ECOWAS Niger zou binnenvallen als hun "vredeshandhaver." Maar dat werkte niet omdat de bevolking daar tegen was. Dus schakelden ze over op een vorm van diplomatie. Toch blijven de troepen in staat van paraatheid, terwijl er een mysterieuze "D-Day" voor de invasie werd vastgesteld.
De rol van de Afrikaanse Unie (AU) is nog ondoorzichtiger. Aanvankelijk waren ze tegen de staatsgreep en werd het lidmaatschap van Niger opgeschort. Daarna maakten ze een ommezwaai en veroordeelden ze de mogelijk door het westen gesteunde invasie. Buurlanden hebben hun grenzen met Niger gesloten.
Zonder de steun van de VS, Frankrijk en de NAVO zal ECOWAS imploderen. Nu al is het in wezen een tandeloze chihuahua - vooral nadat Rusland en China hun soft power in heel Afrika hebben getoond door middel van de BRICS-top.
Het westerse beleid in de maalstroom van de Sahel lijkt erop gericht te zijn om alles te redden wat er te redden valt ingeval van een mogelijk volslagen ramp - zelfs nu de stoïcijnse mensen in Niger ongevoelig blijken voor om het even welk narratief het westen ook maar probeert te verzinnen.
Het is belangrijk om in gedachten te houden dat de belangrijkste partij van Niger, de "Nationale Beweging voor de Verdediging van het Vaderland" vertegenwoordigd door generaal Abdourahamane Tchiani, vanaf het begin werd gesteund door het Pentagon - compleet met militaire training.
Het Pentagon heeft diepe wortels in Afrika en is verbonden met 53 landen. Het belangrijkste concept van de VS sinds het begin van de jaren 2000 was altijd om Afrika te militariseren en er een strijdtoneel voor de Oorlog tegen het Terrorisme van te maken. Het Dick Cheney-regime gaf er in 2002 de volgende draai aan: "Afrika vormt een strategische prioriteit in de strijd tegen het terrorisme."
Dat ligt ten grondslag aan het Amerikaanse militaire commando AFRICOM en de talloze "coöperatieve partnerschappen" die middels bilaterale overeenkomsten werden opgezet. In de praktijk houdt AFRICOM sinds 2007 grote delen van Afrika bezet.
Hoe zoet is mijn koloniale frank
Het is absoluut onmogelijk voor iemand uit het Mondiale Zuiden, de Mondiale Meerderheid of de "Mondiale Wereldbol" (copyright Loekasjenko) om de huidige onrust in Afrika te begrijpen zonder de grondbeginselen van het Franse neokolonialisme te begrijpen.
De sleutel hiertoe wordt uiteraard gevormd door de CFA-frank, de "koloniale frank" die in 1945 in Frans Afrika werd geïntroduceerd en die nog steeds bestaat, zelfs nadat de CFA - met een handige terminologische draai - tot symbool werd gemaakt van de "Afrikaanse Financiële Gemeenschap."
De hele wereld herinnert zich dat na de wereldwijde financiële crisis van 2008, de Libische leider Muammar Kadhafi opriep tot de introductie van een pan-Afrikaanse munt die gekoppeld zou worden aan goud.
Op dat moment had Libië ongeveer 150 ton goud, dat thuis werd bewaard en niet bij banken in Londen, Parijs of New York. Met een beetje meer goud zou die pan-Afrikaanse munt zijn eigen onafhankelijke financiële centrum in Tripoli hebben - en dat alles gebaseerd op een soevereine goudreserve.
Voor veel Afrikaanse landen betekende dit het definitieve Plan B om het westerse financiële systeem te omzeilen.
De hele wereld herinnert zich ook wat er in 2011 gebeurde. De eerste luchtaanval op Libië kwam van een Franse Mirage straaljager. De Franse bombardementen begonnen nog voor het einde van de noodbesprekingen tussen de westerse leiders in Parijs.
In maart 2011 was Frankrijk het eerste land ter wereld dat de Nationale Overgangsraad van de rebellen erkende als de legitieme regering van Libië. In 2015 onthulden de beruchte gehackte emails van de voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton wat Frankrijk van plan was in Libië: "De wens om een groter aandeel te krijgen in de Libische olieproductie," om de Franse invloed in Noord-Afrika te vergroten en om Khadafi's plannen te blokkeren om een pan-Afrikaanse munteenheid te creëren die de in Frankrijk gedrukte CFA-frank zou vervangen.
Geen wonder dat het collectieve westen doodsbang is voor Rusland in Afrika - en niet alleen vanwege de wisseling van de wacht in Tsjaad, Mali, Burkina Faso, Niger en nu Gabon: Moskou heeft nooit geprobeerd Afrika te beroven of tot slaaf te maken.
Rusland behandelt Afrikanen als soevereine mensen, voert geen Eeuwige Oorlogen en zuigt Afrika niet leeg voor een appel en een ei. Ondertussen vertalen de Franse geheime dienst en het "buitenlands beleid" van de CIA zich in het corrumperen van Afrikaanse leiders en het elimineren van degenen die niet omkoopbaar zijn.
Jullie hebben recht op geen monetair beleid
In vergelijking met de CFA-afpersing lijkt de maffia ordinair tuig van de straat. Het komt er in wezen op neer dat het monetaire beleid van verschillende soevereine Afrikaanse naties gecontroleerd wordt door het Franse ministerie van Financiën in Parijs.
De Centrale Bank van elk Afrikaans land was aanvankelijk verplicht om tenminste 65 procent van hun jaarlijkse deviezenreserves op een "exploitatierekening" bij het Franse ministerie van Financiën te houden, plus nog eens 20 procent ter dekking van financiële "verplichtingen."
Zelfs nadat er na september 2005 enkele milde "hervormingen" werden doorgevoerd, moesten deze landen nog steeds 50 procent van hun deviezen naar Parijs overmaken, plus 20 procent BTW.
Maar het wordt nog erger. De centrale banken van de CFA leggen een limiet op aan het krediet voor elk land dat lid is. De Franse schatkist investeert deze Afrikaanse buitenlandse reserves in eigen naam op de Parijse beurs en maakt enorme winsten op kosten van Afrika.
Het harde feit is dat meer dan 80 procent van de buitenlandse reserves van Afrikaanse landen sinds 1961 op "exploitatierekeningen" staan die worden gecontroleerd door de Franse schatkist. Kort gezegd heeft geen van deze landen soevereiniteit over hun monetaire beleid.
Maar daar houdt de diefstal niet op: het Franse ministerie van Financiën gebruikt de Afrikaanse reserves alsof het Frans kapitaal is, als onderpand voor Franse betalingen aan de EU en de ECB.
Over het hele "FranceAfrique"-spectrum controleert Frankrijk vandaag de dag nog steeds de valuta, de buitenlandse reserves, de plaatselijke opperheren en de handel.
De voorbeelden zijn legio: Het Franse conglomeraat Bolloré heeft de controle over havens en zeetransport in heel West-Afrika; Bouygues/Vinci domineren de bouw en openbare werken, water- en elektriciteitsdistributie; Total heeft enorme belangen in olie en gas. En dan is er nog France Telecom en het grote bankwezen - Société Générale, Crédit Lyonnais, BNP-Paribas, AXA (verzekeringen), enzovoort.
De facto heeft Frankrijk de overgrote meerderheid van de infrastructuur in Franstalig Afrika in handen. Het is nagenoeg een monopolie.
Bij "FranceAfrique" gaat het om keihard neokolonialisme. Het beleid wordt uitgevaardigd door de president van de Franse Republiek en zijn "Afrikaanse cel." Sinds de tijd van Charles De Gaulle hebben ze niets te maken met het parlement of enig ander democratisch proces.
De "Afrikaanse cel" is een soort Algemeen Commando. Ze gebruiken het Franse militaire apparaat om "bevriende" plaatselijke leiders te installeren en zich te ontdoen van degenen die het systeem bedreigen. Er komt geen diplomatie aan te pas. Momenteel rapporteert de cel uitsluitend aan Le Petit Roi, Emmanuel Macron.
Karavanen van drugs, diamanten en goud
Parijs had de volledige regie in handen bij de moord op de antikoloniale leider van Burkina Faso, Thomas Sankara, in 1987. Sankara was aan de macht gekomen door een volksopstand in 1983, maar werd vier jaar later omvergeworpen en vermoord.
Wat de werkelijke "oorlog tegen terreur" in de Afrikaanse Sahel betreft, die heeft niets te maken met de infantiele hersenspinsels die in het westen worden verkocht. Er zijn geen Arabische "terroristen" in de Sahel, zoals ik zag toen ik een paar maanden vóór 9/11 door West-Afrika trok. Het zijn lokale bewoners die zich online hebben bekeerd tot het salafisme, met de bedoeling een Islamitische Staat op te richten om de smokkelroutes door de Sahel beter te kunnen controleren.
De legendarische oude zoutkaravanen die door de Sahel van Mali naar Zuid-Europa en West-Azië trokken, zijn nu karavanen van drugs, diamanten en goud. Hieruit werd bijvoorbeeld Al Qaida in de Islamitische Maghreb (AQIM) gefinancierd, destijds gesteund door wahabitische gekken in Saoedi-Arabië en de Golfstaten.
Nadat Libië begin 2011 door de NAVO werd vernietigd, was er geen "bescherming" meer, dus boden de door het westen gesteunde Salafitische jihadi's die tegen Kadhafi vochten de smokkelaars in de Sahel dezelfde bescherming als voorheen - plus een heleboel wapens.
Diverse stammen in Mali gaan vrolijk door met het smokkelen van alles waar ze zin in hebben. AQIM int nog steeds illegale belastingen. ISIS in Libië zit tot over de oren in de mensen- en drugshandel. En Boko Haram zwelgt in de cocaïne- en heroïnemarkt.
Er is een zekere mate van Afrikaanse samenwerking om deze organisaties te bestrijden. Er was zoiets als de G5 Sahel, gericht op veiligheid en ontwikkeling. Maar nadat Burkina Faso, Niger, Mali en Tsjaad de militaire weg waren ingeslagen, bleef alleen Mauritanië over. De nieuwe West-Afrikaanse Junta Belt wil natuurlijk terreurgroepen vernietigen, maar ze willen vooral vechten tegen FranceAfrique en het feit dat hun nationale belangen altijd in Parijs worden bepaald.
Frankrijk heeft er decennialang voor gezorgd dat er heel weinig handel is binnen Afrika. Door land ingesloten naties hebben buren hard nodig voor doorvoer. Ze produceren vooral grondstoffen voor de export. Er zijn vrijwel geen fatsoenlijke opslagfaciliteiten, een zwakke energievoorziening en een vreselijke intra-Afrikaanse transportinfrastructuur: dat is wat de Chinese Nieuwe Zijderoute-projecten in Afrika willen verbeteren.
In maart 2018 zetten 44 staatshoofden de African Continental Free Trade Area (ACFTA) op - de grootste ter wereld in termen van bevolking (1,3 miljard mensen) en geografie. In januari 2022 richtten ze het Pan-Afrikaanse betalings- en verrekeningssysteem (PAPSS) op - gericht op betalingen voor bedrijven in Afrika in lokale valuta.
Het is dus onvermijdelijk dat ze in de toekomst naar een gemeenschappelijke munt zullen gaan. Raad eens wat hen daarbij in de weg staat: de door Parijs opgelegde CFA.
Een paar oppervlakkige maatregelen garanderen nog steeds directe controle door de Franse schatkist op elke mogelijke nieuwe Afrikaanse munt, voorkeur voor Franse bedrijven bij aanbestedingsprocedures, monopolies en de stationering van Franse troepen. De staatsgreep in Niger vertegenwoordigt een soort "we pikken het niet langer."
Al het bovenstaande illustreert wat de onschatbare econoom Michael Hudson in al zijn werk heeft gedetailleerd: de macht van het extractivistische model. Hudson heeft laten zien dat het uiteindelijk neerkomt op controle over de grondstoffen van de wereld; dat is wat een wereldmacht definieert, en in het geval van Frankrijk is dat een wereldmacht die in de middenmoot bungelt.
Frankrijk heeft laten zien hoe gemakkelijk het is om de grondstoffen te controleren door middel van controle over het monetaire beleid en het opzetten van monopolies in deze grondstofrijke landen om ze te winnen en te exporteren, waarbij in feite gebruik wordt gemaakt van slavenarbeid zonder enige regelgeving op het gebied van milieu of gezondheid.
Het is ook essentieel voor het uitbuitende neokolonialisme om te voorkomen dat deze grondstofrijke landen hun eigen hulpbronnen gebruiken om hun eigen economieën te laten groeien. Maar nu zeggen de Afrikaanse dominostenen eindelijk: "Het spel is uit." Zou werkelijke dekolonisatie eindelijk in zicht zijn?
Zie: https://new.thecradle.co/articles/no-respite-for-france-as-a-new-africa-rises
Reacties van Lezers
voor onze Nieuwsbrief