© Kenzo Tribouillard / AFPDavid Arakhamia, leider van de Oekraïnse politieke partij Dienaar van het Volk, praat met de media terwijl hij in Brussel arriveert voor de voorbereidende bijeenkomst van de leiders van Renew Europe, op 29 juni 2023.
Een paar dagen geleden gaf de belangrijkste politieke bondgenoot van president Vladimir Zelensky, David Arakhamia, een lang interview aan tv-presentatrice Natalya Moseichuk. Beiden zijn zwaargewichten in de Oekraïense publieke sfeer, met wijdverspreide erkenning en aanzienlijke invloed.
Moseichuks belangrijkste platform is de televisiezender 1+1. Arakhamia staat aan het hoofd van de parlementaire fractie van de 'Dienaar van het Volk'-partij, die fungeert als de machine van Zelensky en als zodanig de facto op autoritaire wijze de scepter zwaait in Oekraïne.
Het interview was bedoeld om aandacht te trekken, maar heeft meer opgeleverd: Door Arakhamia's onverhoedse (of opzettelijk onthullende?) verhaal over echte, maar gemiste kansen om snel tot een vredesakkoord te komen in de regelrechte oorlog tussen Moskou en Kiev (en zijn westerse sponsors en uitbuiters), zorgde het voor ophef.
Met betrekking tot de vredesonderhandelingen die eind februari en begin maart 2022 in Wit-Rusland plaatsvonden, vertelt Arakhamia aan Moseichuk dat de Russische delegatie één "hoofddoel" had: ervoor zorgen dat Oekraïne neutraliteit zou accepteren en het NAVO-lidmaatschap zou laten varen. In Arakhamia's eigen woorden was "al het andere" waar Rusland het over had, zoals eisen met betrekking tot "denazificatie, Russischtalige bevolking en blablabla" slechts "cosmetische politieke smaakmakerij."
Laat dat eens bezinken: Een van de belangrijkste onderhandelaars voor Oekraïne en een van de topmannen van het Zelensky-regime verklaart expliciet dat het enige wat vrede in dat vroege stadium van de grootschalige oorlog werkelijk vereiste, was dat Kiev zich committeerde aan neutraliteit en zijn NAVO-ambities zou opgeven. De oorlog had in het voorjaar van 2022 kunnen eindigen; dat is een zeer bloederig anderhalf jaar geleden. En voor Kiev zou dit de prijs zijn geweest van het opgeven van een NAVO-ambitie die gebaseerd was op een valse belofte, vervat in het smerige compromis van de top van Boekarest in 2008. Een belofte die het westen niet van plan is na te komen, zoals opnieuw bleek op de top van Vilnius in 2023.
De bekentenis van Arakhamia bewijst eens te meer dat er altijd levensvatbare alternatieven voor oorlog waren. Westerse informatiestrijders die dit empirisch vastgestelde feit nog steeds ontkennen, weigeren gewoon hun eigen vreselijke verantwoordelijkheid onder ogen te zien voor het feit dat ze de onderhandelingen steeds hebben geblokkeerd. Evenzo toont Arakhamia aan dat iedereen in Oekraïne en het westen die volhield dat de oorlogsdoelen van Moskou maximalistisch waren (of het nu ging om het uitroeien van Oekraïne als staat, of om er dwars doorheen te marcheren naar, op zijn minst, Berlijn) het helemaal bij het verkeerde eind hadden, per ongeluk of opzettelijk. Tenminste, dat is als we Arakhamia geloven, die directe ervaring had met echte vertegenwoordigers van Rusland en niet met de fantasiewezens die de hoofden bevolken van al te veel westerlingen, van Yale tot Berlijn. En let wel: Arakhamia heeft absoluut geen reden om Moskou's staat van dienst te verfraaien.
Of, wat dat betreft, geneigdheid. In hetzelfde interview gebruikt hij af en toe het racistische scheldwoord "orcs" voor Russen en geeft hij blijk van die kenmerkende arrogantie die zo goed valt bij westerse bezoekers en Oekraïne zoveel heeft gekost. Arakhamia heeft zichzelf wijsgemaakt dat zijn team het voordeel had van 21e-eeuwse technologie (waarmee hij Zoom en WhatsApp bedoelt), terwijl de Russische delegatie vastzat in de 19e eeuw (met beveiligde vaste telefoons om met Moskou te communiceren). Natuurlijk, dergelijke technologie kwam voor het eerst in de jaren 1940 op, maar dat is toch wat de man zei.
Hij erkent dat zijn Russische gesprekspartners goed voorbereid waren, in tegenstelling tot hun Oekraïense tegenhangers, die improviseerden, en klopt zichzelf op de schouder voor het "verstoren van hun plannen," d.w.z. het terugbrengen van de onderhandelingen tot een niveau waarop de aangewezen "Banderieten" (zijn term) in de Oekraïense delegatie aggresieve toespraken hielden alleen maar om de Russen "te doen verbleken."
"Maar hoe zit het dan met het grondgebied?" vraagt u zich misschien af. In hetzelfde interview zegt Arakhamia dat de Russische onderhandelaars op dat moment bereid waren om "terug te gaan naar waar ze waren," vermoedelijk naar de grenzen van voor 24 februari. Anders gezegd, de oorlog zou niet alleen snel beëindigd zijn, maar Oekraïne zou ook alle gebieden hebben behouden die de Russische troepen sindsdien hebben ingenomen en die ze nu waarschijnlijk in de toekomst zullen innemen. Kiev zou afstand hebben moeten doen van de Krim en de Volksrepublieken Loehansk en Donetsk, gebieden waarvan de inwoners grotendeels geen deel willen uitmaken van Oekraïne. Vergeleken met wat er sindsdien is gebeurd, zou dat een gemakkelijke uitweg zijn geweest.
In dit scenario zou het westen de zeer schadelijke nederlaag van de proxy-oorlog die het nu boven het hoofd hangt, hebben voorkomen. Ook economisch zou iedereen beter af zijn geweest. Dat geldt natuurlijk vooral voor Oekraïne, dat een verwoeste schaduw is van zijn vroegere - sowieso al armlastige - zelf, gesteund door westerse hulp (voorlopig) en de Europese Unie, vooral Duitsland.
Geen wonder dat Moseichuks volgende vraag aan Arakhamia was waarom Oekraïne dat Russische aanbod niet accepteerde, een vraag die hem - zoals u zult beamen als u het interview bekijkt - duidelijk verraste. Arakhamia, die er enigszins uitziet als een slecht voorbereide student die wordt betrapt tijdens een examen, probeert een geïmproviseerd antwoord in elkaar te flansen. Dit is waar hij mee komt: Het sluiten van de deal zou ongrondwettelijk zijn geweest omdat het streven naar NAVO-lidmaatschap in de Oekraïense grondwet staat; je kunt de Russen sowieso niet vertrouwen, dus Kiev had er nooit zeker van kunnen zijn dat er niet opnieuw een Russische aanval zou volgen.
Beide argumenten zijn ongelooflijk zwak: Oekraïnes ambitie om lid te worden van de NAVO (en de EU) werd pas zeer recentelijk in de grondwet opgenomen, namelijk in 2019, gedurende een periode waarin het constitutionele recht openlijk ondergeschikt werd gemaakt aan kortzichtig intern politiek gekissebis. Het onafhankelijke Oekraïne van na 1991 bestond bijna 30 jaar zonder een dergelijke ongebruikelijke wijziging.
Het is duidelijk dat wat recentelijk werd toegevoegd, ook had kunnen worden herroepen. Zelensky, met zijn Dienaar van het Volk-machine, zou bij uitstek in staat zijn geweest om een dergelijke verandering door te voeren als hij dat had gewild. Dit obstakel was dus politiek gezien te overbruggen. Het had er überhaupt niet mogen zijn, omdat grondwetten zich moeten beperken tot de grondbeginselen van de politieke orde. Het nastreven van deze of gene alliantie behoort absoluut niet tot deze grondbeginselen, maar betreft een specifiek beleid dat opengesteld had moeten blijven voor normale politieke concurrentie.
Arakhamia's tweede excuus om geen vrede te sluiten, namelijk dat Moskou niet voor "100%" te vertrouwen was, slaat ook nergens op. Om drie redenen: Ten eerste erkent hij in hetzelfde interview dat de Russische delegatie zeer bezorgd was over wat Arakhamia minachtend "dat Minsk" noemt, d.w.z. het opzettelijke bedrog van Oekraïne ten aanzien van de Minsk-overeenkomsten van 2014 en 2015. Als Rusland toch al bereid was om genoeg vertrouwen te bieden voor een compromis, dan had Zelensky's Kiev op zijn minst wederkerigheid kunnen bieden door een vrij gebruikelijk risico te nemen. Want niets is ooit "100%" betrouwbaar, behalve misschien het feit dat als je geen vrede sluit, je meer oorlog krijgt.
En ten tweede, waarom zou Rusland opnieuw aanvallen als zijn enige echte reden om de strijd aan te gaan (zoals gesteld door Arakhamia), namelijk de drang van Oekraïne om NAVO-lid te worden, zou zijn weggenomen? Of verraadt Arakhamia hier onbedoeld zijn eigen vooronderstelling dat Oekraïne zelfs na een akkoord weer systematisch vals zou hebben gespeeld en zijn strategie om zich bij de NAVO aan te sluiten zou hebben voortgezet (zij het misschien heimelijk), en zo een nieuwe Russische reactie zou hebben uitgelokt? Dat is de enige veronderstelling die zijn uitspraken op zijn minst consistent maken. Deze interpretatie lijkt des te waarschijnlijker, omdat Arakhamia ook vol trots toegeeft dat zijn delegatie het als haar belangrijkste taak zag om vertragingstactieken toe te passen, terwijl ze voortdurend coördineerde met het Oekraïense leger om maximaal tactisch voordeel te halen uit die strategie van kwade trouw.
Ten derde probeert Arakhamia het ene fiasco met het andere te verklaren: Aan het einde van een nieuwe onderhandelingsronde in Istanbul, zo herinnert hij zijn kijkers, vertelde de toenmalige Britse premier Boris Johnson aan Kiev dat "we niets zullen ondertekenen, we zullen gewoon blijven vechten." Dus het niet aangrijpen van een kans om de oorlog begin maart te beëindigen, wordt in de ogen van Arakhamia op de een of andere manier gerechtvaardigd door dat een maand later weer te verzuimen. In wezen op bevel van een westerse leider, alsof diens woord wet was voor de regering van Oekraïne, wat het duidelijk ook was.
Ook dat is niet verrassend. Wat wel intrigerend is, is de naïve eerlijkheid waarmee Arakhamia toegeeft dat het westen controle heeft over het regime van Zelensky. Op de vraag van Moseichuk hierover neemt Arakhamia's "verdediging" - hoe moeilijk het ook te geloven is - de vorm aan van het ontkennen van de bewering, terwijl hij toegeeft dat dingen werden "afgesproken" in voortdurend overleg met de westerse "partners." Deze "partners" ontvingen informatie van Kiev op een "gedoseerde" manier, terwijl ze ook steeds op de hoogte waren van of toegang kregen tot "alles," tot aan alle ontwerpdocumenten die binnen het Zelensky-regime werden geproduceerd. En, volgens Arakhamia, "wisten we natuurlijk dat we de oorlog niet op eigen houtje konden beëindigen; daarom moesten we met hen overleggen." Maak van deze pijnlijk inconsistente janboel wat u wilt. Eén ding is duidelijk: Kiev koos ervoor om zichzelf letterlijk niet in staat te achten om vrede te sluiten zonder westerse toestemming.
Gewezen op de vele signalen - in de media en de politiek - dat het westen, en met name de VS, zich afkeert van Oekraïne, geeft Arakhamia de schuld aan Israël, of om precies te zijn aan de "Joodse lobby" (zijn woorden) in de VS, die volgens hem "op alle niveaus" en in "alle besluitvormingscentra" ruim vertegenwoordigd is en die deze invloed uitoefent om de huidige oorlog tussen Israël en de Palestijnen prioriteit te geven. Laten we Arakhamia's antisemitische terminologie even buiten beschouwing laten (er is een zeer belangrijk verschil tussen het gebruik van de termen "Israëlische lobby" en "Joodse lobby"). Wat opvalt, is zijn volledige weigering - of onvermogen? - om enig gewicht toe te kennen aan het verloop van de oorlog in Oekraïne. Toch waren er in werkelijkheid al tekenen van ernstige westerse vermoeidheid vóór het uitbreken van de nieuwste crisis in het Midden-Oosten, waarvan de ware oorzaak natuurlijk het mislukken van het tegenoffensief van Oekraïne afgelopen zomer was, en, meer in het algemeen, het feit dat Rusland aan de winnende hand is.
Misschien wel het meest deprimerende deel van een vaak bizarre conversatie met een meneer die ofwel niet goed in de hand heeft wat hij zegt, ofwel er een zeer ingewikkelde agenda op nahoudt, is Arakhamia's vreemde kijk op de huidige situatie in Oekraïne. Hij verklaart herhaaldelijk dat de VS Kiev niets verschuldigd is, wat slecht past bij zijn eerdere - ingewikkelde en toch duidelijke - bekentenis dat Washington de facto een vetorecht heeft met betrekking tot het ooit sluiten van vrede door Oekraïne. De Oekraïners, zo kondigt hij aan, moeten op zichzelf vertrouwen - en blijven vechten. Moseichuk vraagt hem "waarmee?" en zijn antwoord bestaat uit een onsamenhangende tirade over "geheime fabrieken" en hoe "we veel spullen hebben." Zelensky is duidelijk niet de enige toppoliticus die aan het fantaseren slaat terwijl Oekraïne in brand staat. Voorwaarts en neerwaarts dus.
Tarik Cyril Amar is een historicus uit Duitsland die aan de Koç Universiteit in Istanbul werkt aan Rusland, Oekraïne en Oost-Europa, de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, de culturele Koude Oorlog en de politiek van het geheugenZie: https://www.rt.com/russia/588013-ukraine-arakhamia-jews-war/
Reacties van Lezers
voor onze Nieuwsbrief