De Nederlandse media zijn eensgezind in hun veroordeling van Poetin en de Russische 'propaganda'. Maar ze doen wat ze de Russische media verwijten. Vijandsbeelden opblazen, de argumentatie van de tegenpartij doodzwijgen en geen dissidente analyses geven of alternatief onderzoek verrichten.
Poetin mag in het Westen worden gehaat, in Rusland heeft hij volgens de peilingen massale steun voor zijn Krimbeleid. In grote landen als China, India en Brazilië wordt hij bewonderd om zijn moed het Westen tegen te spreken.
De heftigheid van het Maidanprotest leidde destijds tot een gewelddadig treffen met de wettige Oekraïense regering. President Viktor Janoekovitsj tekende onder druk een akkoord. Dezelfde dag volgde een bloedige staatsgreep waarin zijn kabinetsmedewerkers werden vermoord en Janoekovitsj naar de Krim vluchtte zonder af te treden. Westerse media noemden dat 'een democratische revolutie', maar het verdrijven van een gekozen president is een staatsgreep. In dat gezagsvacuüm verklaarden de autonome Krimrepubliek en ook de Oost-Oekraïense provincies Loehansk en Donetsk zich onafhankelijk.
Later stemde het Krimparlement in met een decreet dat de Krim een deel van Rusland moest worden. Daarna werd besloten tot een referendum over een voorlopige onafhankelijkheidsverklaring. Om te vermijden dat het Oekraïense leger zou ingrijpen en het referendum zou verbieden, werd het Russische leger gevraagd het referendum te beschermen. Dat werd een volksfeest: 95 procent stemde voor onafhankelijkheid. Het Westen mag dat cijfer wantrouwen, maar niemand kan ontkennen dat de Krim in meerderheid uit Russen bestaat. Volgens officiële Oekraïense cijfers uit 2001 heeft de Krim 2,5 miljoen inwoners met 60,5 procent etnische Russen, 10,2 procent Krimtartaren en 23,9 procent Oost-Oekraïners. Ook bij de minderheidsgroepen waren voorstemmers.
Commentaar: Inderdaad. Zoals Europa's bekendste rechtsgeleerde prof. Karl Albrecht Schachtschneider zei:
"Het zelfbeschikkingsrecht van de Krim burgers kan niet opgeheven worden door Volkenrechtelijke verdragen of de Oekraïense grondwet. De Krim heeft en had als autonome republiek het recht een eigen weg te kiezen, ook als dat afscheiding van Oekraïne betekent. De hulp die Rusland daarbij bood was legitiem en zeker geen schending van het Volkerenrecht."
En de schending van de Oekraïense territoriale integriteit? Grenzen wijzigen zich geregeld in de wereldgeschiedenis. Het streven moet zijn om dit via dialoog, internationale regelgeving en democratische claims van bevolkingen in betwiste gebieden te regelen. In 2010 heeft het Internationaal Gerechtshof in Den Haag 'territoriale integriteit' scherp ingeperkt. De onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo werd gelegitimeerd. Deze uitspraak geeft steun aan de ambities van afscheidingsbewegingen overal ter wereld. Wanneer de 'autonome regio Kosovo' zijn eigen toekomst mag kiezen, is er geen juridisch fundament op basis waarvan de 'autonome republiek Krim' dat geweigerd kan worden. Het Westen meet hier met twee maten en laadt de verdenking op zich dat zelfbeschikking er alleen is voor westerse vrienden en niet voor opponenten.
Ten slotte: lijdt het Westen niet aan tunnelvisie, splijtend wantrouwen en dubbele standaarden? Zouden westerse grootmachten niet militair interveniëren bij bedreiging van hun burgers? Waarom ontzegt het Westen de bevolking van Abchazië en Zuid-Ossetië in Georgië en Loehansk en Donetsk in Oekraïne het recht op zelfbeschikking door een referendum?
Een kwart eeuw na de Sovjet-Unie is de wereld toe aan het opnieuw tekenen van binnengrenzen op basis van zelfbeschikking door referenda. De Verenigde Naties moeten regels en procedures opstellen die tegemoet komen aan de legitieme ambities van afscheidingsbewegingen om grenzen te hertekenen.
Ab Gietelink is schrijver en filosoof. Hij werkt aan een televisiedocumentaire over de Krim.
Commentaar: Het is verrassend om te zien dat NRC Handelsblad een artikel publiceert dat de waarheid over de situatie met betrekking tot Oekraïne, de Krim en in het bijzonder Rusland juist beschrijft. Voor meer informatie, zie: De onoplosbare spanningen tussen de VS en Rusland: Het probleem van de psychopaat met Russische feiten