De rijken en reactionairen in Venezuela en hun bondgenoten in Washington vierden feest toende Venezolaanse president Hugo Chávez twee jaar geleden op 5 maart 2013 overleed. De Amerikaanse president Barack Obama nam zelfs niet de moeite om - wat gebruikelijk is - beschaafd zijn condoleances aan te bieden voor het overlijden van een staatshoofd.
In plaats daarvan voerde het VS-imperium hun demoniserende campagne tegen de erfenis van Cháves op om zijn Bolivariaanse Revolutie teniet te doen. In tegenstelling tot hoe hij Chávez behandelde, heeft Obama uitbundig eer betuigd aan koning Abdullah van Saoedi-Arabië die in januari 2015 overleed en de leider was van een land dat terecht door Amnesty International is gelabeld als een van de meest tirannieke en repressieve regimes in de wereld.
¡Yo Soy Chávez!
Dus, waarom treuren arme en progressieve mensen in Venezuela, in heel Latijns-Amerika, en inderdaad over de hele wereld, de dood van Chávez en verkondigen ¡Yo soy Chávez! ('Ik ben Chávez')?
Lisa Sullivan, een activist van School of the Americas Watch en die in de barrios (wijken) van Venezuela heeft gewoond waar ze haar drie kinderen heeft grootgebracht, had dit te zeggen kort na het overlijden van Chávez: "Laat er geen twijfel over bestaan: Het Venezolaanse volk is volwassen geworden. Chávez is er niet meer, maar wat er vandaag de dag op elke straathoek en plein resoneert is: Yo soy Chávez. Ik ben Chávez. Ik ben de leider, de dromer, de visionair, de leraar, de verdediger van rechtvaardigheid, de wever van een andere wereld die mogelijk is."
Meer dan wat dan ook, is de uitdrukking Yo soy Chávez een empowermentsverklaring...dit is in een notendop de grote erfenis van Hugo Chávez en hetgeen wat het imperium vastbesloten is om te vernietigen. Daarentegen, toen Ronald Reagan stierf - misschien wel een van de meest invloedrijke Amerikaanse presidenten in de 20e eeuw, zei niemand "Ik ben Ronnie."
Chávez's Grootse Synthese
Hugo Chávez heeft een nederige afkomst. Hij werd in een lemen hut opgevoed door zijn grootmoeder, omdat zijn ouders te arm waren om voor al hun kinderen te zorgen.
Chávez was van gemengde etnische afkomst: Europees, Inheems en Afrikaans bloed stroomt in zijn voorouders. Chávez heeft gezegd dat hij van zijn dikke lippen en krullend haar hield - verwijzend naar zijn Afrikaanse erfgoed, in een land waar de elite Europese normen van schoonheid aanbeden. Venezuela heeft de meeste Miss Universa, en cosmetische plastische chirurgie kan heel goed worden beschouwd als nationaal tijdverdrijf voor bepaalde sectoren van de bevolking.
Er is veel veranderd in de 14 jaar van rentmeesterschap van Hugo Chávez in Venezuela. Een van de meest diepgaande en invloedrijke aspecten van de nalatenschap van Chávez is zijn oorspronkelijke synthese van drie grote onderdelen van het politiek discours: populaire christelijke ethiek, Simón Bolívar's nalatenschap van regionale integratie en socialistische politiek-economisch denken.
Chávez had een vraatzuchtige eetlust voor lezen, een torenhoog intellect, en slapeloosheid; drie kenmerken die van hem een bijzonder snelleleerling maakte.
Populair christendom
Wat centraal staat bij de populaire christelijke gedachte is de "voorkeursoptie voor de armen", die Chávez opvatte als het creëren van een staat die het belang van de armen en werkende mensen dient, in plaats van de rijken. Een staatsbureaucratiete hebben geërfd van de oude orde, ging Chávez aan de slag om een parallelle orde van instellingen te creëren die de armen dienen.
Gebaseerd op christelijke beeldtaal, noemde hij deze nieuwe parallel staatsinstellingen voor de armen "missies." Ongeveer 1,5 miljoen Venezolanen leerden lezen en schrijven dankzij de Mission Robinson I geletterdheid campagne. Gratis toegang tot de gezondheidszorg was voor alle Venezolanen verzekerd met MissionBarrio Adentro; het aantal artsen steeg, kindersterfte daalde en de gemiddelde levensverwachting nam toe.
Chávez heeft de Venezolaanse grondwet zodanig veranderd om de belangen van de armen te reflecteren. Een nieuw kiesstelsel werd ingesteld, die Jimmy Carter omschreef als het "beste in de wereld."
Simón Bolívar: Venezolaanse Nationale Identiteit
De tweede grote inspiratiebron van de Chávista gedachte was de man die de bevrijding leidde van de Spaanse koloniën in Zuid-Amerika, Simón Bolívar.
Pre-Chávez, was Venezuela misschien wel het meest veramerikaniseerde land in Zuid-Amerika. De elite bevoorrechte vooral Amerikaanse cultuur boven Venezolaanse cultuur. Venezolanen speelden honkbal, geen voetbal. Amper tien en een half jaar geleden, zouden de meeste analisten Venezuela als minst waarschijnlijke kandidaat gekozen hebben om op eigen kracht het imperium uit te dagen om als soeverein en gelijkwaardig erkend te worden.
We missen u nog steeds, commandante
Een analoog scenario voor de VS zou Howard Zinn betrekken, auteur van A People's History of the United States. Stel je voor dat die kijk op de geschiedenis dominant werd en als bonus Zinn president van de VS zou worden. Dat is de omvang van de ommekeer van populair begrip van de Venezolaanse geschiedenis die plaatsvond onder Chávez.
In slechts 14 jaar bloeide de inlandse cultuur. Een hernieuwd gevoel van nationale identiteit en trots was bijna universeel geworden, zelfs onder de Miami jet-setting oppositie-elementen.
Vandaag de dag is het jonge muzikale wunderkind Gustavo Dudamel niet alleen de directeur van het Orquesta Sinfónica Simón Bolívar in Venezuela, maar ook van het Philharmonic Orchestra in Los Angeles. Cultuur wordt nog steeds geïmporteerd, maar de scheepvaartroutes gaan nu in beide richtingen.
Al vroeg eigende Chávez zich de symbolen van de Venezolaanse nationale trots toe, en noemde zijn beweging de Bolivariaanse Revolutie. Toen Pedro Carmona werd beëdigd als president in de kortstondige door de VS gesteunde staatsgreep in 2002, verwijderden de daders van de staatsgreep het portret van Simón Bolívar van achter de presidentiële zitplaats.
Nu kan zelfs de opposite het Bolivariaans ergoed niet negeren. Dezelfde man die de poging tot staatsgreep steunde in 2002, oppositiekandidaat Enrique Capriles, noemde zijn presidentiële verkiezingscampagne Command Bolívar in 2013. Dat Capriles zijn 'kleuren' veranderde is bewijs hoe grondig de symbolen van de Chávista Bolivariaanse Revolutie het populaire bewustzijn veroverde dat zelfs de oppositie ze tot zich moest nemen om in de running te kunnen blijven.
De hypocrisie van de door de VS gesteunde oppositie die de kleuren van Bolívar tot zich nam is ontmaskerd door Simón Bolívar's eigen vooruitziende woorden in 1829: "De Verenigde Staten schijnt door Voorzienigheid te zijn voorbestemd om Latijns-Amerika te pesten met ellende in de naam van de vrijheid."
De Chavistas hebben geen illusies over wat hun oppositie representeert, zo staat er op een Chávista flyer van de 2013 verkiezingscampagne een afbeelding van Uncle Sam met een Capriles masker. Chávista militanten noemen steeds vaker voorbeelden van Chili in 1973 en meer recentelijk van Libië en Syrië waar de VS destabilisatie-inspanningen gebruikte om regimeverandering aan te wakkeren. Zo recent als 12 februari, naar aanleiding van een nieuwe ronde van VS sancties, onthulde president Maduro een actief plan om deze regering omver te werpen.
In de traditie van Bolívar, speelde Chávez een belangrijke rol bij het bevorderen van regionale integratie. The Bolivarian Alliance for the Peoples of Our America (ALBA) werd opgericht in 2004 tussen Cuba en Venezuela en bestaat nu uit 11 lidstaten. ALBA is gebaseerd op eerlijke handel, wederzijds respect en wederkerigheid.
PetroCaribe, opgericht in 2005, biedt 17 landen in Latijns-Amerika en de Caraïben een veilige energievoorziening. Chávez was instrumenteel in 2008 bij het vormen van de UNASUR, een intergouvernementele unie van Zuid-Amerikaanse landen, gemodelleerd naar de Europese Unie. Chávez stond centraal in de totstandbrenging van de oprichting in 2011 van de Community of Latin American and Caribbean States (CELAC) die voor het eerst alle 33 landen van het westelijk halfrond samenbracht, bevrijd van zeggenschap van deVerenigde Staten en Canada, die van dit lichaam werden buitengesloten.
Deze counter hegemoniale projecten bieden een alternatief voor onderwerping aan het Amerikaans imperium, wat verklaart waarom Venezuela het doelwit is geworden van Amerikaanse sancties en andere maatregelen om een regimeverandering te bereiken.
21ste Eeuws Socialisme
Terwijl Hugo Chávez populaire christelijke waarden als kind absorbeerde en Bolívar als een jonge man ontdekte, kwam zijn synthese van de socialistische traditie er niet voordat hij in 1999als Venezolaanse president aantrad. Het was pas in 2005 dat Chávez aankondigde dat het doel van de Bolivariaanse Revolutie de oprichting van het 21ste eeuwse socialisme was.
De Bolivariaanse beweging begon socialisme om pragmatische redenen te omarmen. Door de praktische ervaring van bestuur, werd het steeds duidelijker voor Chávez en de mensen om hem heen dat het kapitalisme met zijn ethiek van productie voor winst niet hun doelstellingen van rechtvaardigheid kon bereiken.
Op basis van de socialistische traditie, was Chávez de drijvende kracht achter gemeentebesturen en andere instrumenten van participerende democratie, coöperaties die werkgelegenheid en onderwijs in communautaire waarden verstrekken aan hun leden, en industrieën beheerd door werkers.
De prestaties van de Bolivariaanse Revolutie tot op heden zijn legio: land verdeeld onder de landlozen, armoede gehalveerd en extreme armoede verminderd met twee derde, ondervoeding bij kinderen verminderd, toegang tot veilig drinkwater toegenomen, enz. Sociale uitgaven zijn verhoogd en pensioenen voor ouderen ging van minder dan 400.000 ontvangers tot meer dan twee miljoen, terwijl honderdduizenden nieuwe woningen werden gebouwd voor mensen in sloppenwijken.
Problemen bij het Bouwen van het 21ste Eeuwse Socialisme
Comment: ...neem hier nota van 'anti-statisten'...
De opvolger van Chávez is Nicolás Maduro. Nu als democratisch gekozen president van Venezuela, is de verantwoordelijkheid van Maduro om de verdediging van de Bolivariaanse Revolutie te leiden tegen aanvallen van de oppositie die La Salida (letterlijk, The Exit, maar in gewoon Engels 'regimeverandering') wil bereiken door destabilisatie en geweld, wat ze niet konden bereiken bij de stemhokjes. Op 11 februari riepen drie oppositieleiders om'De Overgang' om president Maduro te vervangen, uiteraard niet op democratische wijze. De oppositie wordt bijgestaan door miljoenen "democratie-verbeterende" dollars van de VS-regering samen met economische en diplomatieke sancties tegen Maduro's democratische regering.
De problemen van het bouwen van het 21ste eeuwse socialisme op kapitalistische basis zijn o.a. misdaad, inefficiëntie/tekorten, en inflatie/devaluatie. Dit zijn problemen die geërfd zijn van de bestaande kapitalistische orde en verergerd door sabotage van de oppositie. Dit is de tijdbom die aan Maduro is overhandigd.
Zoals Álvaro García Linear, vice-president van Bolivia, zei, de taak van de opbouw van socialisme in een samenleving die nog steeds kapitalistisch is, is net als de motor van uw auto reviseren terwijl deze nog loopt. Rechtvaardigheid eist dat Venezolanen worden toegestaan hun problemen op te lossen zonder tussenkomst van de VS-regering.
Over de auteur
Roger D. Harris is president van de Task Force on the Americas.
Commentaar: Uiteindelijk, hoe pijnlijk het ook is om te zeggen: het is een trieste aanklacht tegen socialisme - tenminste zoals het in Venezuela werd toegepast - dat in de periode waarin Chávez en Poetin hun land wilden transformeren, degene die er in slaagde degene was die discreet binnen de gegeven kapitalistische financiële orde werkte.
Misschien is dit echter een oneerlijke vergelijking. Rusland had veel meer middelen en een veel grotere voorsprong op het verarmde en eeuwig-geknechte Venezuela, dat, door sabotage, subversie, pogingen tot staatsgreep en regelrechte economische oorlogvoering, onder niet aflatende druk stond van de 'eigenaren' van Zuid-Amerika, om af te kalven en zich te onderwerpen.
Hugo Chávez was een zeldzaam type leider: een met een geweten. Vanuit zijn geweten kwam zijn sterke karakter en zijn creatieve visie. De positieve politieke transformatie die hij bewerkstelligde in Venezuela was werkelijk een van de meest opmerkelijke sociologische gebeurtenissen van onze tijd, misschien wel des te spectaculairder gezien de onwaarschijnlijkheid naar het zich in de jaren 90 liet aanzien.
De reptielen in Washington HAATTEN hem er absoluut om. Hij bespotte hen als reactie hierop, maar hij vergaf ze ook omdat hij begreep dat ze ziek waren door hebzucht.
We missen u zeer, Commandante.