Oekraine-verdrag Nee
© Geenpeil
Premier Mark Rutte doet een hartenkreet aan de oppositiepartijen in de Tweede Kamer om hem aan een meerderheid te helpen, zodat Nederland het associatieverdrag met Oekraïne kan ratificeren.

"In het landsbelang doe ik een beroep op de redelijke krachten in Nederland om de mogelijkheid voor een oplossing te steunen", zei Rutte vrijdag na afloop van de ministerraad. "Dit is een cri de coeur [...] Ik ben er ten diepste van overtuigd dat Nederland een grote fout maakt als wij dit proces laten ontsporen."

Rutte kan dat alleen verhinderen met genoeg steun in het parlement. "Die heb ik nu gewoonweg niet. Ik sta hier met lege handen."

Omdat door de uitslag van het referendum het verdrag opnieuw door de Tweede en Eerste Kamer moet, is het kabinet afhankelijk van de steun van de oppositie; in de Tweede Kamer kan het PvdA-Kamerlid Jacques Monasch een meerderheid in de weg zitten en in de senaat heeft de coalitie geen meerderheid.

Volgens de premier zijn de belangen te groot om het verdrag van tafel te vegen. "Ons nationale 'nee' kan niet los gezien worden van de internationale realiteit", zei Rutte. "Als het verdrag niet in werking treedt, vergroot dit het risico op instabiliteit in de regio."


Commentaar: Onze democratie is ten dode opgeschreven.


Oproep tot eensgezindheid

Volgens Rutte ontstaat dan het beeld dat de Europese Unie verdeeld is, "terwijl de EU eensgezind moet optreden ten opzichte van Rusland". "Juist onze Europese eensgezindheid is het beste antwoord op het Russische buitenlands beleid dat leidt tot destabilisering aan Europese grenzen, maar ook op de Krim en Syrië waar honderdduizenden onschuldige burgers in Aleppo in de val zitten."

Rutte heeft van de Tweede Kamer tot 1 november de tijd gekregen om een besluit te nemen over de ratificatie. Hij is de afgelopen weken langs oppositiepartijen CDA, D66, ChristenUnie, GroenLinks en SGP geweest in de hoop voldoende steun te vinden.


Commentaar: Heeft hij de mensen weer gestalkt?


Het kabinet wil dat het verdrag een bindende toevoeging krijgt die nog eens expliciet benoemt dat het verdrag geen opmaat is voor een Oekraïens EU-lidmaatschap, dat Nederland het recht krijgt om af te zien van militaire samenwerking en dat er geen extra miljarden naar het oost-Europese land zullen worden overgemaakt.

Oppositie

Rutte verwacht dat het voorstel op de steun van de andere lidstaten en Oekraïne kan rekenen, maar krijgt bij de oppositie nul op het rekest. Zij zijn niet onder de indruk van de hartenkreet van de premier.

Het CDA heeft aangegeven dat de uitslag van het referendum moet worden opgevolgd: nee is nee. Ook GroenLinks is niet overtuigd. De partij, net als D66, dat de uitslag van de volksraadpleging moet worden gerespecteerd.

D66 had graag willen zien met wat voor compromis de premier zou terugkeren uit Brussel, want daar moet hij ook voldoende steun vinden voor zijn addendum. Maar ook daar zit er geen schot in de zaak. De Europese regeringsleiders kunnen een toevoeging aan het verdrag accepteren, mits Rutte daar voldoende draagvlak voor vindt in het Nederlands parlement.

Over een goede afloop is de premier "niet optimistisch". "De kans is klein, maar hij is er nog steeds."

Als het de premier niet lukt om de oppositie over de streep te trekken, dan zal het kabinet maandag de intrekkingswet indienen.