iran president
President Hassan Rouhani wil het akkoord liefst behouden
Bij Nu.nl moeten ze hun eigen nieuws eens wat beter checken. Afgelopen zaterdag kwam de nieuwssite met het bericht dat Iran zich "gedeeltelijk teruggetrokken" zou hebben uit het atoomakkoord met de P5+1, het zogeheten JCPOA. De NOS spreekt van "gedeeltelijke opzegging". Beide formuleringen zijn geen correcte weergave van de feitelijke situatie.

"De Amerikanen legden Iran deze week ook nieuwe sancties op, die gericht zijn op de aluminium-, staal-, ijzer- en kopersectoren van het land. Als reactie daarop besloot de president van Iran zijn land gedeeltelijk terug te trekken uit het nucleaire akkoord, dat in 2015 werd ondertekend."

Een jaar na terugtrekking VS

In de eerste plaats is het goed om hier nog eens te benadrukken dat Iran zich, ondanks de terugtrekking van de Verenigde Staten uit het akkoord en de Amerikaanse sancties, een jaar lang nauwlettend aan de voorwaarden van het akkoord gehouden heeft, zoals ook herhaaldelijk door het internationale atoomagentschap IAEA is vastgesteld. Daarmee is het de andere permanente leden van de VN Veiligheidsraad en de Europese Unie ter wille geweest. Rusland en China hebben zich dan van hun kant eveneens aan het akkoord gehouden. De Europese Unie belijdt daarentegen wel met de mond de Amerikaanse opstelling af te keuren, maar heeft tot nog toe concreet weinig gedaan om tegemoet te komen aan haar kant van de deal. Zoals de NOS overigens ook vermeldt.


Commentaar: De VS lijkt zichzelf vooral te isoleren met hun standpunt tegen Iran. Ze bedreigen ''vrienden'' (vazallen) en vijanden tegelijkertijd met sancties om hun zin te krijgen. Sommige Europese landen lijken dit beu te zijn, vooral Duitsland. Hoewel het protest op dit moment alleen verbaal is. Maar toch, dit is hoe verzet begint.


Nieuwe sancties

Pas nu de VS nieuwe sancties introduceren, bovenop de reeds bestaande sancties, is het geduld van Teheran op. Onder deze omstandigheden zou het niet meer dan begrijpelijk zijn als Iran zich terug zou trekken uit het akkoord. Dat doet het echter niet, ook niet gedeeltelijk zoals Nu.nl en NOS beweren.

Wederkerige maatregelen

Iran trekt zich niet terug uit de nucleaire deal, maar neemt alleen wederkerige maatregelen nu de naleving door andere zoals bepaald in artikel 26 van de overeenkomst met betrekking tot de mogelijkheid dat een of meer van de zes mogendheden onderdelen van het verdrag niet naleven. Dat is wat er nu aan de orde is. Iran stapt dus niet uit het akkoord, maar schort de toepassing van delen ervan op. Tegelijk wil Teheran de deal liefst overeind houden en blijft het dus bereid tot onderhandeling over terugkeer naar volledige naleving van het akkoord. Van gehele of gedeeltelijke terugtrekking uit het akkoord is geen sprake, behalve dat de VS zich uit het akkoord hebben teruggetrokken.

Nieuw akkoord?

Het JCPOA is een vergaand akkoord. Door dat te tekenen en na te leven heeft Iran zich zeer constructief betoond. De Amerikaanse terugtrekking uit het akkoord, het opschroeven van sancties en de militaire escalatie getuigen daarentegen van roekeloosheid. Dat de Amerikaanse regering voorwendt een nieuw, strikter akkoord met Teheran uit te willen onderhandelen, is huichelachtig. Washington neemt in feite met niets minder dan de totale onderwerping van Iran genoegen.


Commentaar: De Iraniërs bereiden zich sinds de invasie van Irak in 2003 voor op oorlog met de Verenigde Staten. Na wat ze hebben gezien in Libië, Syrië, Jemen en Venezuela, weten ze dat de Amerikanen en Europeanen buitengewoon wreed zijn.


Beeldvorming

Maakt de keuze van bepaalde termen om de Iraanse acties te omschrijven nou zoveel uit? Ja, dat maakt uit, omdat het hanteren van bepaalde termen een bepaalde beeldvorming in de hand werkt. Door te spreken van gedeeltelijke terugtrekking of opzegging van het akkoord door Iran, wordt de indruk gewekt als zou Iran iets vergelijkbaars gedaan hebben als eerder de VS. Waar de VS zich echter terugtrok met als bedoeling het akkoord op te blazen - zie ook de druk op de andere betrokken landen, schort Iran alleen de uitvoering van bepaalde bepalingen op om andere partijen in het akkoord aan te zetten tot het naleven van hun kant van de deal.