AZC Weert
© ANPHet asielzoekerscentrum in Weert

Commentaar: Ook deze vraag moet beantwoord worden: hoeveel asielzoekers maken zich schuldig aan de zwaarste maar ook lichtere misdrijven? In Duitsland waar ze in 2017 wel cijfers vrijgaven, bleek dat het aandeel van asielzoekers onder verdachten buitenproportioneel is.

Zie; Nationale Politie zwijgt over aard en omvang criminele asielzoekers


Ambtenaren van het ministerie van Justitie en Veiligheid hebben na langdurig en uitgebreid overleg bewust gekozen extra duiding bij misdaadcijfers van asielzoekers weg te laten. De uitleg over ernstige incidenten die in een rapport onder de categorie overig vielen, zoals zedendelicten, werd bewust verwijderd omdat dit politieke 'vragen' zou opleveren.

Dat blijkt uit interne correspondentie die de Volkskrant heeft verkregen door een Wob-verzoek. De documenten geven inzicht in maandenlange mailconversaties tussen ambtenaren van het ministerie over de presentatie van de misdaadcijfers van asielzoekers in de jaarlijkse Rapportage Vreemdelingenketen.

In dat rapport stond een toptien van de meest voorkomende incidenten, veroorzaakt door asielzoekers. Door die keuze verdwenen ernstige incidenten, zoals zedendelicten en doodslag, onder de categorie overig. De Tweede Kamer verweet verantwoordelijk staatssecretaris Mark Harbers dat hij de cijfers bewust zou hebben weggelaten. De staatssecretaris ontkende dat er sprake was van opzet, maar stapte uiteindelijk wel op.

Bij zijn aftreden zei Harbers dat het ontbreken van cijfers over de ernstige incidenten een 'onbedoeld gevolg' was van de gekozen presentatie van de cijfers. Toch blijkt nu dat de ambtenaren op het ministerie zich bewust waren van de politieke gevoeligheid van de wijze waarop de cijfers werden gebracht.

In reactie op een conceptversie van het rapport stelt een ambtenaar de vraag wat te doen met het feit dat zaken als 'moord' en 'zeden' onder de categorie 'overig' op één hoop worden gegooid. Dat is een 'kwetsbaarheid', schrijft de ambtenaar, die daarna nog een suggestie oppert voor een alternatief. 'Kunnen we niet dezelfde categorieën als vorige jaren gebruiken om te voorkomen dat we het verwijt krijgen dat we dit soort incidenten niet opnemen?'

Met de suggesties wordt weinig gedaan. De ambtenaren zien af van een extra toelichting over de ernstige incidenten in een conceptrapport dat onder meer naar staatssecretaris Harbers wordt gestuurd. De categorie overig bevat 'een veelheid van andere soorten misdrijven', luidt de gekozen toelichting.

Uit de interne documenten valt niet op te maken dat de ambtenaren hun staatssecretaris politiek gezien uit de wind wilden houden door de ernstigste misdrijven niet direct in de toptien op te nemen. De betrokkenen op het ministerie wilden vooral onduidelijkheid over de indeling tegengaan. Door afronding zou de categorie 'zeden' met zo'n tachtig incidenten net buiten de toptien vallen. Dat leidt tot vragen, schrijft een ambtenaar, omdat de veel minder ernstige categorie 'beledigingen' met precies hetzelfde aantal wel de meest voorkomende tien zou halen.

Harbers is door zijn ambtenaren niet op de hoogte gebracht van de discussie in zijn eigen departement. Waarom de gevoelige informatie niet met hem is gedeeld wordt uit de documenten niet duidelijk. Bij zijn aftreden zei Harbers zelf dat hij 'beter had moeten doorvragen' hoe de lijst met misdrijven tot stand was gekomen.