© AP / Susan Walsh
In 2016 zei Joe Biden, die destijds vicepresident was, tegen de Canadese premier Justin Trudeau tijdens een bezoek aan Ottawa: "De wereld zal veel naar u gaan kijken, meneer de premier, nu we meer en meer bedreigingen zien voor de liberale internationale orde dan ooit sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog."
De Franse president Emmanuel Macron haalde een soortgelijk idee aan van vechten ter behoud van een bepaalde "wereldorde," tijdens zijn persconferentie in Duitsland tijdens de afsluiting van de G7-top in juni van dit jaar, toen hij zei dat het conflict tussen Rusland en Oekraïne de principes van de internationale regels die sinds 1945 zijn opgesteld, verstoort. Macron ging hier niet dieper op in, maar dat was het jaar waarin de Verenigde Naties werden opgericht en Frankrijk een permanente zetel kreeg in de veiligheidsraad, naast de VS, Rusland, Groot-Brittannië en China.
Eveneens in juni, toen de voorzitter van de European Commissie Ursula von der Leyen de Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern bezocht, legden beide leiders een gezamenlijke verklaring af, waarin "de toewijding van Nieuw-Zeeland en de Europese Unie aan multilateralisme en de op regels gebaseerde internationale orde werd herbevestigd."
Wat houdt die "wereldorde" nou eigenlijk in? Waarom verwijzen westerse ambtenaren hier steeds naar? En wat heeft het conflict in Oekraïne ermee te maken?
Kort samengevat is het een beeld van een door het westen geleide wereld, met de dominante klassieke westerse waarden van economische - en handelsvrijheid als houvast voor de verspreiding van politieke vrijheid tot uiteindelijk voordeel van de doorsnee burger. Tenminste in theorie.
De werkelijkheid is veel gecompliceerder. Maar al te vaak is de verspreiding van vrijheid niet vrij geweest - althans niet voor de gemiddelde persoon. Militaire interventies of heimelijke politieke inmenging worden meestal gebruikt om ongewenste systemen omver te werpen, zodat een volgzaam leiderschap kan worden geïnstalleerd dat in de eerste plaats de economische en politieke belangen van de westerse elites zal dienen. De aandacht voor de burgers en hun persoonlijke economische situatie houdt daar meestal op, zelfs als zij er uiteindelijk op achteruitgaan, zoals vaak het geval is.
De "wereldorde" hield van oudsher ook een verdeling in van twee blokken, het oosten en het westen, waarbij het westen traditioneel als dominant werd beschouwd.
Waarom zijn de westerse elites nu dan zo bezorgd over de toestand waarin dit alles verkeert? Nou, eerlijk gezegd - de dingen zijn aan het veranderen. En dat zat er al een hele tijd aan te komen.
Een groeiend aantal mensen begint zich af te vragen of de gemiddelde burger wel gebaat is bij militaire interventies, die aan de man worden gebracht onder het mom van het verspreiden van vrijheid en democratie. In plaats daarvan maken ze gebruik van de globalisering en het economisch liberalisme door in het buitenland te gaan wonen, werken of vanuit het buitenland hun bedrijf uit te oefenen. Daarbij maken zij gebruik van de technologische hulpmiddelen, die oorspronkelijk door westerse regeringen werden gefinancierd en gecreëerd ten behoeve van wereldwijd handelsverkeer en Big Brother controlepraktijken.
Met de groeiende onafhankelijkheid van de gemiddelde persoon ontstaat een toenemende afkeer van grootschalige overheidsbemoeienis. Deze onafhankelijkheid zorgt ook voor een meer heldere blik op de niet zo onzichtbare hand van de staat en de puinhoop die zij de laatste jaren heeft gemaakt onder de controle van westerse gevestigde elites, die op een bijna lachwekkende wijze los lijken te staan van de dagelijkse prioriteiten en realiteiten.
Voor westerse elites dreigt door het conflict in Oekraïne de ultieme nachtmerrie te ontstaan: een alternatieve groep bondgenoten, die buiten de controle van het Westen valt, maar die burgers van de wereld economische kansen kan bieden die concurrerend zijn met wat hun eigen regeringen of landen te bieden hebben. Of, zoals voormalig CIA-directeur en Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo onlangs tegen een Washingtonse denktank zei: "Door Oekraïne te helpen, hebben we de vorming van een Russisch-Chinese as ondermijnd, die erop uit is militaire en economische hegemonie in Europa uit te oefenen."
De gebeurtenissen in Oekraïne en de westerse sancties die daaruit voortvloeien, dienen als katalysator voor de ontwikkeling en implementatie van een parallel lopend oostelijk of zuidoostelijk aanbod, met alternatieve systemen en structuren. Het resultaat is een nog grotere keuzevrijheid voor de gemiddelde westerse burger, die zijn afhankelijkheid van zijn eigen regering nog verder kan verminderen. Veel succes met het promoten van het conventionele "wij tegen hen"-concept, dat aan de oude wereldorde ten grondslag ligt, voor burgers die voordelen genieten die toegang tot "hen" met zich meebrengt.
Nu de westerse regeringen de controle verliezen, treden zij hard op tegen degenen die pleiten voor meer soevereiniteit en onafhankelijkheid - twee begrippen die de elites graag aanhalen voor manipulatieve doeleinden, maar die zij bijna als scheldwoorden beschouwen wanneer ze worden uitgesproken door mensen die hun eigen rechten willen doen gelden. De opkomst van het populisme is eveneens een symptoom van het probleem dat de westerse regeringen voor zichzelf hebben gecreëerd, door er niet in te slagen hun eigen systemische corruptie en steeds meer autoritaire neigingen bij te sturen.
De westerse elites doen in Oekraïne hun uiterste best om de wereldorde te redden die hun eigen egoïstische belangen beschermt, omdat ze denken dat dit de manier is om te voorkomen dat er een alternatieve optie ontstaat. Zo simpel is het. En het kan ze niet schelen dat de doorsnee burger hiervoor de prijs betaalt.
Rachel Marsden is columniste, politiek stratege en presentatrice van onafhankelijk geproduceerde talkshows in het Frans en Engels.Zie: https://www.rt.com/russia/558490-liberal-world-order-explained/
Reacties van Lezers
voor onze Nieuwsbrief