© Michael A. McCoy/ReutersBord ter herdenking van de aankomst van de eerste Afrikanen bij Chesapeake Bay in Hampton, Va, 24 augustus 2019.
De mensen die het meest geobsedeerd zijn door slavernij lijken weinig interesse te hebben in de volledige omvang van het slavernijverleden.
Er wordt al tientallen jaren geprobeerd om de Verenigde Staten en de oprichting ervan te identificeren met slavernij, maar de afgelopen tijd werd hier een nieuwe impuls aan gegeven, zoals blijkt uit het 1619-project van de New York Times.
Voor zover deze campagne ongemakkelijke waarheden over onze geschiedenis aan het licht brengt en de centrale rol van Afrikaans-Amerikanen in onze natie onderstreept, is deze welkom. Maar vaak is het de bedoeling om de legitimiteit van Amerika zelf te ondermijnen door uit te wissen wat het land karakteristiek en goed maakt.
Ja, slavernij en raciale vooroordelen vormden onze grote erfzonde. Het zou beter zijn geweest als we, net als de Britten, een leidende positie hadden ingenomen tegen de slavenhandel en voor afschaffing ervan (door de vertegenwoordiging van slavenhouders in het Congres en de opkomst van King Cotton werd dit voorkomen). Maar wij hebben de slavernij niet uitgevonden, zelfs niet de op ras gebaseerde vorm.
Slavernij heeft ons niet uniek gemaakt, wat duidelijk wordt als we de geschiedenis ervan in een iets bredere context bekijken. Critici van de American Founding doen dit niet graag, omdat het hun zaak verzwakt en hen al snel confronteert met politiek ongemakkelijke feiten waar ze liever over zwijgen.
Laten we daarom eens stilstaan bij een paar dingen waar je nooit wat over hoort als het om slavernij gaat. Geen van deze dingen is geheim of moeilijk te vinden, maar worden meestal weggelaten of geminimaliseerd omdat ze geen zelfkritiek inhouden en, erger nog, een kritische blik inhouden op samenlevingen of culturen die door Links worden geprefereerd tegenover het westen.
Niets van wat volgt is bedoeld als excuus voor de slavernij in de Verenigde Staten, of voor de lange levensduur ervan. Het is ook niet de bedoeling om te ontkennen dat de Atlantische slavenhandel tot de grootste gruwelijkheden in de geschiedenis behoort, waarbij miljoenen mensen zo gruwelijk werden mishandeld dat het moeilijk te bevatten is. Maar als we de geschiedenis van de slavernij willen begrijpen, is het belangrijk om te weten wat er vóór 1619 gebeurde en wat er, naast wat zich in Amerika afspeelde, elders aan de gang was.
1. Gedurende een groot deel van de menselijke geschiedenis was slavernij alomtegenwoordig en onomstreden
Slavernij vormde geen uitzondering in de menselijke geschiedenis; het was de norm. De "eeuwigdurende institutie," zoals historicus Seymour Drescher het noemt, was een geaccepteerd kenmerk van de oude wereld, van het oude Egypte tot Griekenland tot Rome, en van traditionele samenlevingen.
Volgens het meeslepende boek van David Brion Davis, Inhuman Bondage: The Rise and Fall of Slavery in the New World, "beschouwden de Grieken slavenarbeid als absoluut essentieel voor hun hele economie en manier van leven" en gebruikten ze slavenarbeid bij tal van werkzaamheden. De Romeinse slavernij was niet gebaseerd op ras, maar was desondanks wreed (denk aan het lot van de gladiatoren, naast vele andere wreedheden).
In de post-Romeinse wereld werd slavernij in verschillende vormen omarmd door de Byzantijnen, de Vikingen en Centraal-Aziatische samenlevingen.
Maar ook dit was niet opmerkelijk. Neem bijvoorbeeld Ethiopië. Stewart Gordon schrijft in zijn boek Shackles of Iron: Slavery Beyond the Atlantic dat de eerste wettekst, daterend uit het midden van de 13e eeuw, "slaven erkende als centraal onderdeel van de economie en de verwerving en het houden van slaven definieerde als de natuurlijke gang van zaken." In de 16e eeuw was Ethiopië "een volwaardige slavenmaatschappij" en ontving het van sommige provincies zelfs belasting in de vorm van slaven.
Slavernij kende geen grenzen van kleur of geloof. Gedurende één periode, van 1500 tot 1700, werden er volgens Gordon meer blanke Europese slaven gevangen gehouden aan de Barbarijse kust, dan er slaven vanuit West-Afrika naar de Atlantische wereld werden gestuurd.
Deze geschiedenis speelde zich niet toevallig af met betrekking tot wat er uiteindelijk in de Atlantische wereld ontstond. Davis merkt op,
"Er was een ware continuïteit van slavenhandel en slavenhouderij van het oude Griekenland naar Rome en van het late Romeinse Rijk naar de Byzantijnse en Arabische wereld, van de middeleeuwse verscheping van slaven van de Balkan, de Zwarte Zee en Kaukasië naar islamitische en christelijke mediterrane markten, en van daar naar de eerste Afrikaanse slavenhandel in de vijftiende eeuw naar Portugal en Spanje, en vervolgens naar de Atlantische eilanden en de Nieuwe Wereld."En slavernij was alomtegenwoordig in de Nieuwe Wereld. "Een denkbeeldige 'hemisferische reiziger,'" schrijft Davis, "zou zwarte slaven hebben gezien in elke kolonie van Canada en New England tot aan het zuidelijk gelegen Spaanse Peru en Chili."
2. De Oost-Afrikaanse slavenhandel bleef tot in de 20e eeuw bestaan
De Verenigde Staten beëindigden de slavernij te laat (nogmaals, Groot-Brittannië vormt een beter model). Maar laten we niet vergeten hoe lang de slavenhandel, die in 1808 in de Verenigde Staten werd beëindigd, elders voortduurde.
Gordon bespreekt de Oost-Afrikaanse slavenhandel, ook wel de Arabische slavenhandel genoemd: "In de hele uitgestrekte regio van de Indische Oceaan," schrijft hij, "werden slavenhandel en eigendom van slaven als volkomen moreel en legaal beschouwd, ongeacht de religie van de slavenhandelaar of de koper."
In de jaren 1800 werden meer dan een miljoen slaven uit Oost-Afrika gehaald. Ondanks Britse pogingen om het te onderdrukken, ging deze handel door tot in de 20e eeuw. Volgens Gordon "vond de laatste grootschalige verplaatsing van Oost-Afrikaanse slaven naar het Midden-Oosten wellicht plaats in de jaren 1920."
De moslimwereld kende een groot slavernij-imperium en maakte talloze zwarte Afrikanen tot slaaf.
3. Islam was een enorme lopende band van slavernij
"Lang voor de vestiging van Afrikaanse slavernij in Amerika," schrijft James Walvin in zijn A Short History of Slavery,
"werden islamitische samenlevingen gekenmerkt door het wijdverspreide en over het algemeen onbetwiste gebruik van slavernij. Slavernij was in heel Arabië al gemeengoed lang voor de opkomst van de Islam. Maar toen de Islam zich tussen de achtste en de vijftiende eeuw verspreidde, en vooral naar zwart Afrika, breidde het het alledaagse gebruik van slavernij en slavenhandel uit en consolideerde het."Volgens Walvin transporteerden islamitische slavenhandelaren tot slaaf gemaakte Afrikanen over enorme afstanden - via routes over land - "lang voordat de Europese pioniers in Amerika het gebruik van Afrikaanse slaven als arbeidskrachten voor de Amerikaanse nederzettingen begonnen te overwegen." De routes door de Sahara, voegt hij eraan toe, "overleefden van de zevende tot de twintigste eeuw en miljoenen Afrikanen werden met geweld van hun thuisland naar de slavenmarkten in het noorden gesleept."
Deze geschiedenis is relevant voor de aard van de slavernij in de Atlantische wereld. Aanvankelijk was slavernij in de moslimwereld niet gebaseerd op ras, maar dat veranderde. Davis schrijft: "De Arabieren en andere bekeerde moslims waren de eersten die letterlijk miljoenen zwarten uit sub-Sahara Afrika gebruikten en zwarte Afrikanen met de laagste vormen van slavernij gingen associëren."
Het is goed mogelijk, vervolgt hij, dat "raciale stereotypen werden overgedragen, samen met de zwarte slavernij zelf - om nog maar te zwijgen van de algebra en de kennis van de oude Griekse klassiekers - toen christenen met moslims in aanraking kwamen en vochten tegen de eerste islamitische bedreigingen van het Byzantijnse Rijk, in de zevende en achtste eeuw, tot en met het tijdperk van de kruistochten."
Terwijl slavernij in de rest van Europa in de vergetelheid was geraakt, ontstond er zeker een nieuwe impuls op het door moslims bezette Iberische schiereiland, waar zowel moslims als christenen slavernij bedreven.
"Rond de vijftiende eeuw," merkt historicus James Sweet op, "hadden veel Iberische christenen de racistische houding van de moslims geïnternaliseerd en pasten die toe op de toenemende stroom Afrikaanse slaven naar hun deel van de wereld." Hij voegt eraan toe: "Iberisch racisme was een noodzakelijke voorwaarde voor het systeem van menselijke slavernij dat zich in de zestiende eeuw en daarna in Amerika zou ontwikkelen."
Men zou denken dat er meer aandacht zou worden besteed aan de bijdrage van de moslimwereld aan rassenslavernij, maar omdat het geen ruimte biedt voor westers zelfverwijt wordt het veelal genegeerd.
4. De Atlantische slavenhandel zou onmogelijk zijn geweest zonder Afrikaanse medewerking
Slavernij werd niet door Europa aan West-Afrika opgelegd. Het was al een gangbare praktijk voordat de Europese slavendrijvers opdoken om Afrikaanse gevangenen te onderwerpen aan de afschuwelijke Atlantische overtocht en slavernij in de Nieuwe Wereld.
Volgens John Thornton "was slavernij wijdverspreid in Atlantisch Afrika, omdat slaven de enige vorm van privébezit waren dat inkomsten opleverde en erkend werd in de Afrikaanse wetgeving.
De Europeanen vingen niet zelf miljoenen slaven. De slavendrijvers bevonden zich aan de kusten. Ze waren niet in staat om hele massa's Afrikanen tot slaaf te maken en zelfs als ze dat probeerden, riskeerden ze ontwrichting van het hele systeem (en vergelding van de Afrikanen).
In het binnenland werden slaven tijdens gevechten en plunderingen gevangen genomen en onder afschuwelijke omstandigheden naar de kust gemarcheerd. Daar werden ze verkocht aan de Europeanen voor drank, textiel, tabak en andere goederen.
Davis wijst op "de opkomst van roofzuchtige staten, zoals Futa Jallon, Dahomey, Asante, Kasanje en het Lunda Rijk, die het financieel rendabel vonden om oorlog te voeren tegen buren en gevangenen te verkopen aan de Portugezen, Nederlanders, Engelsen, Fransen, Denen en Amerikanen."
Het slavernijsysteem in West-Afrika bleef draaien, zelfs toen de Europeanen niet meer kwamen, door "verschillende regio's te overspoelen met niet-exporteerbare slaven," zoals Davis het uitdrukt. De slavenpopulatie in West-Afrika zou die van de Nieuwe Wereld overtreffen.
5. Het leeuwendeel van de slaven uit de Atlantische slavenhandel ging naar Brazilië
Elke historische beschouwing van de Atlantische slavenhandel moet een hard oordeel vellen over Brazilië.
Vijfennegentig procent van de slaven die over de Atlantische Oceaan werden vervoerd, gingen naar plaatsen ten zuiden van de huidige Verenigde Staten, waarbij Brazilië alleen al zo'n 40 procent voor zijn rekening nam.
In 1550 bestond de bevolking van Lissabon al voor 10 procent uit zwarte slaven en in 1790 telde Brazilië zo'n 1 miljoen slaven.
Hoewel een relatief bescheiden 5 procent van de Afrikaanse slaven naar koloniaal Amerika ging, groeide de bevolking in de koloniën en de Verenigde Staten tot vier miljoen slaven ten tijde van de Burgeroorlog. Brazilië heeft nooit deze natuurlijke groei gekend omdat de levensverwachting van de slaven daar zo laag was. Het leven op de Braziliaanse suikerplantages was wreed en streng gereguleerd.
"Davis schrijft: "Vanaf de jaren 1960 hebben historici de mythe ontkracht dat de Braziliaanse slavernij goedaardig of humaan was en dat Brazilië relatief vrij was van racisme. Uit de beschikbare infomatie blijkt, schrijft hij, dat "extreme vormen van raciale vooroordelen waren gekoppeld aan de opvatting dat slaven niets meer dan productiemiddelen waren."
Zelfs toen de Atlantische slavenhandel grotendeels illegaal en op zijn retour raakte, ging het gewoon door. Brazilië en Cuba ontvingen volgens Davis de meeste van de meer dan 2 miljoen slaven die tussen 1820 en 1880 werden vervoerd.
***
Nogmaals, niets van dit alles rechtvaardigt de Amerikaanse wreedheid en hypocrisie door de eeuwen heen. Het suggereert echter wel dat een juist perspectief volledig rekening moet houden met alles wat ons onderscheidt, wat nadrukkelijk niet slavernij was.
Geen van de andere door slavernij besmette samenlevingen heeft de Onafhankelijkheidsverklaring, een Washington, Jefferson en Hamilton, de Amerikaanse grondwet of een traditie van vrijheid voortgebracht, die mensen over de hele wereld eeuwenlang heeft geïnspireerd. Als we dat niet in gedachten houden, net als de bredere context van slavernij, doen we dit land - of de geschiedenis - tekort.
Rich Lowry is hoofdredacteur van National Review.Zie: https://www.nationalreview.com/2019/09/five-things-they-dont-tell-you-about-slavery/
Reacties van Lezers
voor onze Nieuwsbrief