Hezbollah autorally
© Reuters/Aziz TaherHezbollah rally
Van oudsher vervult Hezbollah een belangrijke rol in het bredere conflict in het Midden-Oosten, met name in de confrontaties met Israël. Het standpunt van Hezbollah over het Israëlisch-Palestijnse conflict is welbekend, omdat Hezbollah altijd solidariteit heeft betuigd met de Palestijnse zaak. Maar het voorspellen van specifieke acties of beslissingen van Hezbollah blijft giswerk. Hezbollah kan vanuit Libanon een noordelijk front tegen Israël vormen, maar dat zou een aanzienlijke escalatie betekenen. Een dergelijk besluit hangt af van de bredere regionale dynamiek, waaronder de relatie van Hezbollah met Iran en Syrië, alsook binnenlandse overwegingen binnen Libanon. Libanon heeft zijn eigen complexe politieke en economische problemen en elke beslissing van Hezbollah om meer betrokken te raken bij een extern conflict zou rekening moeten houden met mogelijke binnenlandse consequenties, vooral voor de samenleving die dat omarmd heeft.

Hezbollah's betrokkenheid bij de oorlog in Gaza

Sinds 8 oktober is de Libanees-Israëlische grens een brandhaard geworden voor militaire confrontaties tussen Hezbollah en het Israëlische bezettingsleger. Het gebied, dat zich uitstrekt over een afstand van 100-120 km van Naqoura aan de Middellandse Zee tot de betwiste Shebaa Farms en de bezette Golanhoogte, was het toneel van hevige schermutselingen.

De operaties van Hezbollah richtten zich op 42 Israëlische militaire installaties, waaronder kazernes, radarstations en elektronische spionageposten. De groep beweert deze posities minder dan 150 keer te hebben geraakt met lasergeleide raketten. Aan de andere kant heeft Israël slachtoffers gemeld: 120 soldaten kwamen om of raakten tijdens de confrontaties gewond.

De hevigheid van het conflict heeft Israël ertoe aangezet om aan de grens drie van zijn militaire divisies en zijn speciale elitetroepen in te zetten. Deze strijdkrachten hebben de specifieke taak om de elite-eenheid van Hezbollah, al-Ridwan, te bestrijden. Deze eenheid staat bekend om haar bekwaamheid in guerrilla oorlogvoering. De aanwezigheid van al-Ridwan baart Israël grote zorgen en heeft geleid tot de evacuatie van tienduizenden mensen uit nederzettingen langs de grens. Deze evacuatie betekent in feite dat grote delen van ooit bevolkte gebieden nu onder militaire bezetting verkeren.

Hezbollah's tactiek en oorlogsmanoeuvres noopten Israël ertoe om zijn militaire focus op te splitsen. Nu het noordelijke front actief is, moet Israël waakzaam blijven voor mogelijke doorbraken door speciale troepen van Hezbollah. De groep heeft toegegeven 50 strijders te hebben verloren tijdens deze confrontaties. Deze escalatie markeert een belangrijke verschuiving in de dynamiek van de regio, waarbij beide partijen hun militaire capaciteiten en vastberadenheid tonen.

Aanhoudende spanningen langs de Libanees-Israëlische grens zijn geëscaleerd tot ongekende hoogten. Meer dan 60.000 Israëlische kolonisten werden uit gebieden naast de muur geëvacueerd, een maatregel die de ernst van de vermeende dreiging onderstreept. De evacuatie is niet unilateraal. Hezbollah aan Libanese zijde verhuisde ook duizenden van zijn inwoners naar veiliger locaties. Deze wederzijdse evacuatie geeft aan dat er wordt geanticipeerd op een grootschalig conflict en beide lijken alle voorzorgsmaatregelen te nemen om het aantal burgerslachtoffers tot een minimum te beperken.

Interessant is dat er, ondanks de vijandelijkheden, een onuitgesproken gevechtsregel lijkt te gelden. Tot nu toe hebben beide partijen zich voornamelijk gericht op militaire installaties, waarbij massale aantallen burgerslachtoffers worden vermeden. Deze terughoudendheid, vooral van de kant van een niet-statelijke actor als Hezbollah, is opmerkelijk. Het duidt op volwassenheid en strategisch inzicht om de internationale consequenties van het veroorzaken van slachtoffers onder de burgerbevolking te vermijden.

Hezbollah's gebruik van precisieraketten, zelfs tegen schijnbaar onbeduidende doelen zoals communicatieapparatuur, geeft een duidelijke signaal af. Het gaat niet alleen om het vernietigen van het doelwit; het gaat om het demonstreren van hun capaciteiten. Het gebruik van dergelijke geavanceerde wapens tegen kleinere doelen impliceert een goede training en een aanzienlijke voorraad van deze raketten, wat duidt op de bereidheid om een langdurig conflict aan te gaan. Dit 'machtsvertoon' werkt afschrikwekkend en laat Israël zien wat de mogelijke kosten zijn van een grootschalige invasie of aanval.

Dit vormt een schoolvoorbeeld van het delicate machtsevenwicht binnen moderne oorlogvoering. Zelfs niet-statelijke actoren kunnen, met de juiste middelen en strategie, een toestand van afschrikking opleggen aan gevestigde militaire machten. De komende dagen zullen bepalen hoe deze balans uitpakt en of de huidige spanningen escaleren tot een meer uitgebreid conflict.

De betrokkenheid van Hezbollah bij het huidige conflict is strategisch en weloverwogen. De groep heeft duidelijke grenzen gesteld aan haar betrokkenheid, wat Israël lijkt te erkennen, waarschijnlijk om te voorkomen dat er een tweede front in het noorden wordt gevormd terwijl de groep al betrokken is in Gaza. De dynamiek van het conflict in Gaza, vooral omdat Hamas en de Islamitische Jihad hun vuurkracht en paraatheid handhaven, vereist op dit moment geen interventie van Hezbollah vanuit het noorden.

De dubbelzinnigheid van Israëls doelstellingen bij zijn invasie op de grond maakt de situatie nog ingewikkelder. Hoewel de aanvankelijke doelen van Israël misschien niet expliciet werden genoemd, kunnen deze veranderen op basis van de realiteit ter plaatse, vooral als onder de Israëlische bezettingstroepen aanzienlijke aantallen slachtoffers vallen.

Israels beslissing om zijn uiteindelijke doelen bij de invasie van Gaza niet bekend te maken, getuigt van een strategische zet die flexibiliteit in zijn militaire operaties mogelijk maakt en zijn tegenstanders in onzekerheid houdt. Door niet bekend te maken of Israël van plan is de hele Gazastrook te bezetten, behoudt het een element van onvoorspelbaarheid, wat een tactisch voordeel kan zijn bij oorlogsvoering.

Speculaties over het bestuur van Gaza na de bezetting suggereren dat Israël langetermijnimplicaties en -scenario's overweegt. Een volledige bezetting van Gaza zou echter een aanzienlijke escalatie betekenen met ingrijpende gevolgen op politiek, humanitair en veiligheidsgebied. Een dergelijke stap zou niet alleen het conflict binnen Gaza verscherpen, maar zou ook de reikwijdte van de oorlog kunnen vergroten als andere regionale actoren betrokken raken.

Door zijn doelstellingen dubbelzinnig te houden, volgt Israël een strategie van onvoorspelbaarheid. Deze aanpak kan verschillende doelen dienen:
  • Tactisch voordeel: Door zijn bedoelingen niet te verkondigen, kan Israël Hamas en andere groepen in het ongewisse laten, waardoor het voor hen moeilijker wordt om zich voor te bereiden en effectief te reageren.
  • Strategische flexibiliteit: Door zich niet vast te leggen op een specifiek eindspel, kan Israël zijn operaties aanpassen op basis van de zich ontwikkelende situatie ter plaatse, of dat nu ingegeven wordt door internationale druk, militaire ontwikkelingen of andere factoren
  • Psychologische impact: Onzekerheid kan een psychologisch effect hebben op zowel de leiders als de bevolking van Gaza, verwarring zaaien en mogelijk verdeeldheid zaaien tussen de bevolking en het Palestijnse verzet.
  • Afschrikking: Onvoorspelbaarheid kan werken als een afschrikmiddel voor andere regionale actoren, zoals Hezbollah, waardoor ze op hun hoede zijn om een nieuw front te vormen zonder expliciet te weten wat Israëls bedoelingen zijn in Gaza.
Maar er kleven risico's aan deze strategie. Het ontbreken van een duidelijk doel kan leiden tot een sluipende verandering van de oorspronkelijke doelstelling, waarbij de militaire operatie zich uitbreidt tot buiten de oorspronkelijke kaders. Het kan ook leiden tot internationale kritiek als het proces wordt gezien als doelloos of overdreven agressief zonder duidelijke rechtvaardiging.

Vooral Hezbollah zou de situatie nauwlettend in de gaten houden. Een volledige bezetting van Gaza zou als een directe bedreiging kunnen worden opgevat, wat Hezbollah ertoe zou kunnen aanzetten om vanuit het noorden een tweede front te vormen. Dit zou de militaire capaciteiten van Israël onder druk zetten en tot een veel groter en complexer regionaal conflict kunnen leiden.

De toespraak van Sayyed Nasrallah en het standpunt van Hezbollah

De oproep van de secretaris-generaal van Hezbollah voor de grote bijeenkomst van vrijdag in verschillende regio's van Libanon is veelzeggend. De organisatie van zo'n groot evenement, vooral in de huidige onstabiele omgeving, suggereert een zekere mate van vertrouwen van de zijde van Hezbollah. Zij geloven dat Israël voldoende is afgeschrikt, en niet het risico zou nemen om een dergelijke bijeenkomst aan te vallen, om de veiligheid van de deelnemers te garanderen. De oproep voor een openbare groep geeft aan dat Hezbollah nog niet in totale oorlog is met Israël, maar zich tot nu toe heeft beperkt tot een uitwisseling van schermutselingen aan de grenzen.

De door Sayyed Hassan Nasrallah, de secretaris-generaal van Hezbollah, in het verleden gehouden toespraken hadden zowel een strategisch als symbolisch karakter en gaan vaak in op regionale ontwikkelingen, vooral die met betrekking tot Israël en de Palestijnse zaak. Hier volgt een mogelijk overzicht van wat Nasrallah zou kunnen bespreken in een op handen zijnde toespraak:


Commentaar: Nasrallah heeft inmiddels zijn toespraak gehouden, waarvan u aan het einde van dit artikel een samenvatting kunt lezen.


  • De Successen van het Palestijnse Verzet: Nasrallah zou waarschijnlijk de veerkracht en de prestaties van het Palestijnse verzet tegen Israël prijzen en de verrassende resultaten benadrukken ondanks het enorme verschil in militaire capaciteiten.
  • Benadrukken van de kwetsbaarheid van Israël: Door te verwijzen naar de snelle successen van het Palestijnse verzet tegen de "Gaza Division," wil Nasrallah mogelijk het Israëlische leger voorstellen als nog lang niet zo onoverwinnelijk als het lijkt, zelfs niet met zijn geavanceerde oorlogsmachines en de wijze waarop de "Gaza Division" op 7 oktober binnen enkele uren werd verslagen. Bovendien viel het Palestijnse verzet tweemaal de grensovergang Erez aan achter de vijandelijke linies door middel van speciale operaties, terwijl Israël zijn mechanische eenheden manoeuvreerde en de burgerbevolking bombardeerde.
  • De onveiligheid onder de kolonisten: Sayyed Nasrallah zou kunnen verwijzen naar de onveiligheid onder de immigranten bij gebrek aan vertrouwen in hun leger en het falen van de regering om veiligheid te bieden om in Israël te blijven als gevolg van de heldendaad van het Palestijnse verzet.
  • Amerikaanse en Europese steun voor Israël: Nasrallah was in staat om kritiek te leveren op de onwrikbare steun die Israël krijgt van de leiders van de VS en de EU en presenteerde dit als een schril contrast met de benarde situatie van de Palestijnen.
  • De benarde situatie van Palestijnse burgers: Nasrallah zal waarschijnlijk de humanitaire crisis in Gaza benadrukken en wijzen op het grote aantal burgerslachtoffers, vooral onder kinderen en vrouwen. Hij zou kunnen aanvoeren dat de Israëlische strategie erop gericht is de confrontatie met Hamas te vermijden en in plaats daarvan over te gaan tot het bombarderen van woonwijken
  • Verklaring van de Israëlische minister van Defensie: Een verwijzing naar de verklaring van de Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant, dat "Israël geen zin heeft in oorlog," zou worden gebruikt om de terughoudendheid van Israël te onderstrepen om zich in het bredere conflict te mengen.
  • Angst voor een tweede front: De inzet van Amerikaanse vliegdekschepen in het Midden-Oosten en de toestroom van Amerikaanse speciale troepen naar Israël zou kunnen worden voorgesteld als bewijs van Israëls angst voor de vorming van een tweede front, vooral tegen een geduchte macht als Hezbollah. Hezbollah heeft drie Israëlische divisies aan zijn grenzen, hetgeen betekent dat Israël zijn leger moest opsplitsen uit angst om met twee fronten te maken te krijgen (Gaza en Libanon).
  • Diplomatieke boodschappen: Nasrallah zou de diplomatieke kanalen kunnen noemen die door de VS worden gebruikt om via tussenpersonen met Iran en Libanon te communiceren, zoals de ontmoeting van de Franse minister van Buitenlandse Zaken met de Libanese premier, ter benadrukking van de internationale inspanningen om te voorkomen dat Hezbollah een nieuw front vormt. De VS hebben verschillende berichten naar Iran gestuurd waarin ze benadrukken dat ze geen zin hebben in oorlog en er bij Iran op aandringen niet in te grijpen tegen Israël.
  • Schermutselingen aan de grens: Door Hezbollah-aanvallen op Israëlische doelen langs de grenzen van Libanon te benadrukken, zou Nasrallah de capaciteiten van Hezbollah willen illustreren evenals de afschrikking die het tegen Israël heeft opgebouwd.
  • Vechten in vijandelijk gebied: Het benadrukken van Hezbollah's strategische verschuiving om de strijd op Israëlisch grondgebied te voeren, in tegenstelling tot Israëls historische aanpak om op buitenlands grondgebied te vechten.
  • De onderhandelingstafel: Wijzend op de onvermijdelijkheid van onderhandelingen, waarbij wordt benadrukt dat Israël uiteindelijk zal moeten onderhandelen over de vrijlating van gevangenen in ruil voor Palestijnse gevangenen.
  • Het standpunt van de Arabische staten ten aanzien van het conflict: Sayyed Nasrallah zou zijn teleurstelling en kritiek op de Arabische staten kunnen uiten voor hun vermeende passiviteit en onvermogen om voldoende druk op Israël uit te oefenen om zijn militaire operaties in Gaza te stoppen. Hij zou de moedige stappen van landen als Bolivia, dat de diplomatieke banden verbrak en de Israëlische ambassadeur het land uitzette, kunnen plaatsen tegenover de meer passieve of zelfs coöperatieve houding van landen als de VAE en Marokko. Nasrallah zou kunnen benadrukken dat deze Arabische landen, met hun historische en culturele banden met Palestina, een morele en regionale verantwoordelijkheid hebben om solidair te zijn met de Palestijnse zaak. Hun nalatigheid om dit te doen, of hun openlijke normalisering van de betrekkingen met Israël, zou kunnen worden voorgesteld als verraad aan het Palestijnse volk en de bredere Arabische identiteit. Dit punt kan dienen om de veranderende geopolitiek van de regio en de vermeende verloochening van de Palestijnse zaak door sommige traditionele bondgenoten te onderstrepen.
  • Verhoging van het oorlogsplafond: Israël waarschuwen voor de mogelijke gevolgen van verdere invallen in Gaza en suggereren dat dergelijke acties Hezbollah in het conflict kunnen betrekken. Er wordt ook op gewezen dat regionale bondgenoten uit Syrië, Irak en Jemen eveneens een rol kunnen spelen bij de verdediging van Palestina als het conflict escaleert.
Hezbollah, Israël en de wereldwijde gevolgen

In het ingewikkelde geopolitieke web dat het Midden-Oosten omspant, vormt de mogelijke confrontatie tussen Israël en Hezbollah een scenario dat bol staat van de gevaren, niet alleen voor de directe betrokkenen, maar ook voor de mondiale grootmachten.

Israël, met zijn technologisch geavanceerde leger, zou ongetwijfeld een aanzienlijke voorraad munitie en de volledige inzet van zijn strijdkrachten nodig hebben om de confrontatie met Hezbollah, een groep die bekend staat om zijn strategisch inzicht en formidabele arsenaal, aan te kunnen gaan. Een dergelijke confrontatie zou aan beide kanten waarschijnlijk veel slachtoffers tot gevolg hebben, gezien Hezbollahs vermogen om precisieraketaanvallen tot diep in Israëlisch gebied uit te voeren. Het Israëlische thuisfront, dat vaak wordt gezien als de achilleshiel van het land, zou een ongekende verwoesting kunnen ondergaan, waarbij de veerkracht van de burgerbevolking en de infrastructuur op de proef worden gesteld.

Maar de gevolgen van een dergelijk conflict zouden veel verder reiken dan de grenzen van Israël en Libanon. Amerikaanse militaire installaties en middelen in de regio zouden waarschijnlijk doelwitten worden, wat de kwetsbaarheid van de Amerikaanse troepen die gestationeerd zijn in wat misschien wel de meest onstabiele regio ter wereld is, zou onderstrepen. Dergelijke aanvallen zouden niet alleen de perceptie van de VS als de dominante wereldmacht op losse schroeven zetten, maar zouden de VS ook verder kunnen meeslepen in een conflict dat ze liever niet laten escaleren.

Dit scenario zou onvermijdelijk de aandacht trekken van andere wereldspelers, met name Rusland. Gezien zijn belangen in het Midden-Oosten, vooral in Syrië, zou Rusland elke grootschalige destabilisatie met bezorgdheid bekijken. Bij de Verenigde Naties zou Moskou zijn platform waarschijnlijk gebruiken om Washington te waarschuwen dat het niet werkeloos zou toekijken hoe het Midden-Oosten in chaos vervalt. Een dergelijke waarschuwing zou de bredere geopolitieke belangen onderstrepen die op het spel staan en wijzen op de mogelijkheid dat het conflict uitloopt op een grotere internationale confrontatie. Rusland en China stuurden reeds de nodige militaire versterkingen naar West-Azië na de buitensporige militaire aanwezigheid van de VS in het Middellandse Zeegebied.

Voor Hezbollah kan het voordelig lijken om op grote schaal deel te nemen aan een dergelijke strijd, vooral als het gelooft dat het Israël aanzienlijke schade kan toebrengen en internationale aandacht kan vestigen op de Palestijnse zaak terwijl Israël in een kwetsbare positie verkeert.

Het leiderschap van de groep, met name Sayyed Hassan Nasrallah, lijkt echter behoedzaam te werk te gaan. De laatste Israëlische inval in Gaza, die pas een week geleden begon, heeft de regionale dynamiek nog ingewikkelder gemaakt. Nasrallah, die bekend staat om zijn strategische vooruitziende blik, weegt misschien de onmiddellijke voordelen van deelname aan de strijd af tegen de gevolgen op langere termijn voor Hezbollah en de bredere verzetsas.

In dit geopolitieke schaakspel waarbij er veel op het spel staat, heeft elke zet gevolgen en de beslissingen die de hoofdrolspelers de komende dagen en weken nemen, kunnen de koers van het Midden-Oosten nog jarenlang bepalen.

De strategische rekenkunde van Hezbollah: Het verhaal van twee stieren en de gevolgen voor het Midden-Oosten

Binnen de complexe geopolitieke machinaties in het Midden-Oosten geven allegorieën vaak een duidelijker inzicht in de motivaties en strategieën van de hoofdrolspelers. Een fabel die diep resoneert met het leiderschap van Hezbollah is het verhaal van de witte en de zwarte stier en de leeuw.

In deze fabel heeft een hongerige leeuw het gemunt op twee witte en zwarte stieren. De stieren erkennen de kracht van hun eendracht en verenigen zich in eerste instantie om de aanvallen van de leeuw met succes af te weren. De sluwe en strategische leeuw benadert de witte stier echter met een voorstel: laat hem de zwarte stier verslinden en in ruil daarvoor zal hij de witte stier sparen. De witte stier ziet een kans om zichzelf te redden en stemt toe. Maar zodra de zwarte stier verslonden is, verbreekt de leeuw, nog immer gedreven door honger, zijn belofte en keert zich tegen de witte stier, waarmee diens lot bezegeld wordt. Op het moment dat de zwarte stier werd verslonden, was ook het lot van de witte stier bezegeld.

Voor Hezbollah wijst deze allegorie op de gevaren en de mogelijke gevolgen van het opofferen van een partner. De val van Gaza zou in hun ogen gelijk staan aan het verslinden van de zwarte stier. Stel dat het verzet van Gaza verzwakt of geneutraliseerd wordt. In dat geval is het slechts een kwestie van tijd voordat de krachten die Gaza's onderwerping nastreven hun aandacht richten op Hezbollah, de witte stier in dit scenario.

Het leiderschap van Hezbollah gelooft dat het verlies van Gaza's verzetscapaciteit Israël zou aanmoedigen en mogelijk zou leiden tot een bredere coalitie, zowel financieel als militair gesteund door de VS, met als doel de macht van Hezbollah in de regio te neutraliseren. Een dergelijke coalitie zou het formidabele arsenaal van de groep proberen te ontmantelen en haar invloed in Libanon en in het hele Midden-Oosten verminderen.

In deze context vormt het lot van Gaza niet alleen een kwestie van solidariteit voor Hezbollah, maar een strategische noodzaak. De groep erkent dat de kracht van de verzetsas in hun eendracht ligt. Elke verzwakking van één onderdeel, of dat nu in Gaza, Libanon of elders is, heeft gevolgen voor het geheel.

Naarmate de situatie in Gaza zich ontwikkelt, zullen de beslissingen van Hezbollah worden beïnvloed door onmiddellijke tactische overwegingen en het bredere strategische kader. Het verhaal van de twee stieren dient als een waarschuwing: in het spel waarmee grote regionale geopolitieke belangen gemoeid zijn, kunnen voordelen op de korte termijn leiden tot kwetsbaarheden op de lange termijn.

Zie: https://ejmagnier.com/2023/11/02/what-is-the-role-expected-of-hezbollah-in-the-gaza-war/