Afbeelding
© Kos.Tian Fulei.
Een 26-jarige arbeider in een Chinese Apple-fabriek is overleden ten gevolge van de zware arbeidsomstandigheden. Dat beweert zijn familie althans in een exclusief gesprek met de Daily Mail. Hij zou twaalf uur per dag gewerkt hebben, ook op zaterdag en zondag. Nog geen twee maanden geleden legde de BBC via een undercoverreportage de droevige omstandigheden bloot waarin arbeiders daar moeten werken.

Het lichaam van Tian Fulei werd op 3 februari ontdekt in een zaal waar hij met andere collega's overnachtte voor Pegatron, een belangrijke fabrikant van Apple-producten. De rechtbank hield het op een plotse dood, maar een autopsie werd niet uitgevoerd. Volgens zijn zus Zhoumei was hij net voor zijn dood nog kerngezond en moet de oorzaak bij zijn talloze overuren gezocht worden.

De familie kreeg als 'zoethoudertje' naar verluidt 80.000 Yuan (12.000 euro) van Pegatron. De nabestaanden zijn intussen teruggekeerd naar hun thuisbasis Shandong en azen naar eigen zeggen niet op extra geld.

270 euro per maand

Met het antwoord van het bedrijf kunnen ze zich echter niet verzoenen. "Hij is 's morgens gestorven, maar zijn lichaam werd pas 's avonds ontdekt", aldus Zhoumei. "Volgens het bedrijf was hij die dag niet gaan werken omdat hij een verkoudheid had. Daarom zou hij in de slaapzaal gebleven zijn." Een autopsie kostte 20.000 Yuan (3.000 euro), een bedrag dat het arme boerengezin niet zomaar op tafel kan leggen.

"Mijn broer werkte in 2012 al gedurende zes maanden voor dat bedrijf. In november vorig jaar is hij teruggekeerd. Toen we te horen kregen dat hij overleden was, geloofden we dat eerst niet. We probeerden hem te bellen, maar niemand nam op. Dan zijn we zelf maar naar Shanghai getrokken. We vroegen een autopsie, maar die moesten we dan zelf betalen. En dat kunnen we niet."

"Veel zitten klagen"

Fulei verdiende als werknemer aan de assemblagelijn 1.800 Yuan (270 euro per maand). Om de eindjes aan elkaar te knopen, deed hij er een pak overuren bij. Zo kon hij zijn salaris opkrikken tot 4.000 à 5.000 Yuan (600 à 750 euro; nvdr). Dat gebeurde zogezegd vrijwillig, maar volgens zijn familie kon de man niet weigeren.

"Daar heeft hij veel over zitten klagen", gaat Zhoumei verder. "Het bedrijf is zonder meer in fout. Hij is daar als een gezonde kerel binnengestapt. Zijn laatste telefoontje dateert van 1 februari, toen heeft hij niet gezegd dat hij ziek was. Hij gaf wel mee dat hij 2,5 uur extra werkte, dus rond de twaalf uur per dag."

"Niet meer dan zestig uur per week"

Volgens de Chinese wet mogen fabrieksarbeiders maximum 36 overuren per maand opnemen. Bij Apple mogen de werknemers niet meer dan zestig uur per week werken, "tenzij in noodgevallen".

Vorig jaar verklaarde Apple dat het gemiddelde in de Pegatron-bedrijven rond de 55 uur per week ligt. Uit een verslag van vakbondsorganisatie China Labor Watch (CLW) blijkt echter dat die zestig uur per week zelfs nog overschreden werden. Dat cijfer daalde dan weer naar 54.6 nadat Pegatron vernomen zou hebben dat BBC een uitzending aan de arbeidsomstandigheden zou wijden.

In elkaar gezakt boven werktafel

"Overuren opnemen is eigenlijk een verplichting", aldus een vrouw die in 2012 en 2013 voor Pegatron werkte. "De meeste mensen komen enkel rond als ze effectief zo hard werken. Ik ken iemand die per maand meer dan tweehonderd overuren deed."

Uit de undercoverreportage bleek voorts nog dat enkele mensen gewoon in elkaar zakten boven hun werktafel. Andere werknemers kregen de waarschuwing dat ze niet in slaap mochten vallen of werden verplicht om nachtshiften te doen.

Flauwgevallen

"Dat mensen in slaap vielen, heb ik niet gezien", aldus de ex-werkneemster. "Sommige arbeiders die 's nachts moesten werkten, zijn wel flauwgevallen. De opzichters zijn streng. Water halen mag nog, maar anders mag je geen pauze nemen. Ook niet om te eten of te rusten. Ik heb jonge meisjes bewusteloos naar buiten zien dragen, dat gebeurde zelfs vaak."

"Welzijn komt op de eerste plaats"

Petragon weigert het werkschema van Fulei openbaar te maken, maar beklemtoont dat de werkomstandigheden geen probleem vormen. "De veiligheid en het welzijn komen bij ons op de eerste plaats", klinkt het. "We zijn diep bedroefd met de dood van Tian Fulei. We hebben de omstandigheden van zijn overlijden onderzocht, maar een link met de werkomstandigheden vonden we niet. We bieden de familie van Tian onze steun en ons medeleven aan in deze moeilijke periode."

''Veertien zelfmoorden"

Het is niet de eerste keer dat overlijdens in Apple-fabrieken gelinkt worden aan onmenselijke overuren. In oktober 2013 stierf een 15-jarige jongen aan een longontsteking, hij was toen nog maar een maand aan de slag. In 2010 pleegden veertien arbeiders van hetzelfde bedrijf in Shenzhen zelfmoord nadat ze hun beklag gedaan hadden over de werkomstandigheden.

"En dit is waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg", meent Kevin Slaten van het CLW. "We hebben het vaker gezien: mensen die enkel wat klagen over vermoeidheid en dan twee dagen later sterven."

"We willen nog altijd weten wat er gebeurd is", besluit de zus van het slachtoffer. "We hebben echter geen familie in Shanghai. Het gebeurt allemaal boven ons hoofd."