tjibbe joustra ovv mh17
© anpVoorzitter Tjibbe Joustra van de OVV.
De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) heeft voor het onderzoeken van de oorzaak van de MH17-ramp niet gesproken met de luchtverkeersleider die het toestel ten tijde van de ramp begeleidde. Dat blijkt uit de antwoorden van de OVV op tientallen vragen uit de Tweede Kamer. De OVV ziet in de discussie over ontbrekende radargegevens geen reden om het onderzoek te heropenen.

In de antwoorden verwijst de onderzoeksraad veelvuldig naar het gepresenteerde eindrapport en stelt de raad dat alle aanvullende informatie geheim is op basis van de wet. ,,Onderliggende onderzoeksinformatie die niet in het rapport is opgenomen, mag de Onderzoeksraad niet openbaar maken.''

Veel van de 82 gestelde vragen blijven daardoor onbeantwoord. Het is overigens de raad zelf die bepaalt wat wel en niet in het rapport is gekomen. Zo ontbreekt in het rapport en de nieuwe antwoorden de uitleg waarom de raad niet heeft gesproken met de Oekraïense en Russische luchtverkeersleiders.

Tijdens een eerder gesprek in de Tweede Kamer zei de Raad 'niet helemaal zeker' te weten of er is gesproken. In de schriftelijke antwoorden zegt de raad nu dat het voldoende informatie had om 'het verloop van de vlucht van MH17 te analyseren.'

Onderhoud

De luchtverkeerleiders hadden duidelijkheid kunnen geven over het ontbreken van primaire radarstations: waren deze in 'periodiek onderhoud', zoals de OVV schrijft, of waren deze mede defect door eerdere beschietingen, zoals Oekraïense regering na publicatie van het rapport volhoudt? ,,Uitspraken van anderen zijn voor hun eigen rekening,'' vindt de raad daarvan.

De raad laat doorschemeren de vele vragen over de radarbeelden niet zo relevant te vinden omdat de raad zich alleen richt op de directe oorzaak van de ramp. Dat is volgens de raad een beschieting met een BUK-raket, gelanceerd uit door pro-Russische rebellen gecontroleerd gebied.

Ooggetuigen

Diverse Tweede Kamerleden en een groep nabestaanden willen echter wel duidelijkheid, omdat de radardata, luchtverkeersleiders en ooggetuigen duidelijkheid kunnen scheppen over mogelijk bijkomende factoren die het mogelijk maakten dat de ramp kon plaatsvinden, zoals het openhouden van het luchtruim boven 9,7 kilometer en het wellicht 'stiekem meevliegen' van militaire toestellen.

Het benoemen van bijkomende factoren is gebruikelijk in internationaal luchtvaartonderzoek. Diverse ooggetuigen beweren een militair toestel te hebben gezien. De raad is 'op de hoogte' van die getuigenissen, maar heeft het niet nader onderzocht omdat het al 'expliciet' kon uitsluiten dat een militair toestel MH17 heeft neerschoten.

Luchtverkeersleiders hadden kunnen aangeven of sommige types vliegtuigen, zoals militaire toestellen, worden weg gefilterd uit hun radarscherm. De OVV moest de conclusie dat er geen andere toestellen in de buurt waren op deze beeldschermafdrukken baseren.

Brief

De raad maakte gisteren wel een brief aan Rusland openbaar, waarin het ingaat op diverse bezwaren van het Russische ministerie van Transport op het eindrapport van de OVV. De raad wijst die bezwaren van de hand. Een woordvoerder van de OVV kon gisteren niet uitleggen waarom deze brief wel openbaar is, maar informatie waar Kamerleden om vragen onder wettelijke geheimhouding valt.