© Caltech/R.Hurt (IPAC)Artistieke impressie van Planeet Negen
Een internationaal team uit Taiwan, Japan en Australië heeft 40 jaar aan gegevens van twee ruimtesondes gebruikt om op te sporen wat volgens hen tekenen zijn van deze verre planeet die om onze zon draait.
Planeet Negen (of Planeet X zoals NASA hem noemt) werd voor het eerst een reële mogelijkheid in 2016, toen twee astronomen van het California Institute of Technology bewijs presenteerden van een grote zwaartekracht (een planeet) ver voorbij Neptunus.
Nu heeft een nieuw onderzoek een lijst van 13 kandidaten teruggebracht tot slechts één potentieel object, dat langzaam rond onze zon beweegt op een afstand van zo'n 74,8 miljard tot 104,6 miljard kilometer.
Om dat in perspectief te plaatsen: deze nieuwe planeet aan de buitenrand van het zonnestelsel zou bijna 20 keer verder van de zon af staan dan Pluto.
Pluto, die in 2006 zijn status als negende planeet verloor, bevindt zich op minder dan 6,4 miljard kilometer afstand van de zon, in de Kuipergordel - een gebied in ons zonnestelsel voorbij Neptunus dat vol zit met ijzige objecten, kometen en dwergplaneten zoals Pluto.
Omdat deze verborgen planeet misschien zo ver weg is, theoretiseert de nieuwe studie dat het waarschijnlijk een ijsreus is zoals Uranus of Neptunus.
Planeet Negen bevindt zich volgens de theorie voorbij Neptunus
Deze omstandigheden kunnen bestaan uit zeer hoge of lage temperaturen (zoals kokend hete bronnen of ijskoude Antarctische wateren), hoge druk (diep in de oceaan), extreme zuurtegraad of zelfs hoge stralingsniveaus.
Op aarde leven ze in de buurt van onderzeese vulkaankraters, ijzige gletsjers op de zuidpool en zelfs in de levenloze Atacama-woestijn in Chili.
Op Planeet Negen zouden de omstandigheden zelfs nog slechter zijn. Het onderzoek, dat nog op de pre-print server arXiv staat in afwachting van collegiale toetsing, ontdekte dat Planeet Negen dusdanig ver van de zon verwijderd is dat de temperatuur er waarschijnlijk tussen de -220°C en -245°C zou liggen.
Op basis van de zwaartekracht denken wetenschappers dat de verre wereld een massa van zeven tot zeventien aardes zou hebben - wat grofweg overeenkomt met de grootte van Uranus of Neptunus.
Net als deze verre ijsreuzen heeft Planeet Negen echter vrijwel zeker geen vloeibaar water, tenzij het zich diep onder het ijs bevindt, dichter bij de kern van de planeet.
Bovendien bevindt Planeet Negen zich dermate ver van de zon dat het zonlicht extreem zwak zou zijn, wat betekent dat levensvormen een andere energiebron zouden moeten vinden om te overleven.
Hoewel het nog maar de vraag is of er leven is, komen wetenschappers steeds dichter bij het bepalen van de baan van de planeet rond de zon.
Voor het onderzoek werden gegevens gebruikt van de Infrared Astronomical Satellite (IRAS), die in 1983 werd gelanceerd, en AKARI, een Japanse satelliet die tussen 2006 en 2007 ruimtewaarnemingen uitvoerde.
Beide satellieten speurden de hele hemel af om infraroodsignalen van verre objecten op te vangen. De sleutel lag echter in een verschil van 23 jaar tussen hun waarnemingen, waardoor astronomen konden zoeken naar iets dat langzaam langs de hemel bewoog.
Door de twee datasets van deze ruimtesatellieten met elkaar te vergelijken, kon het internationale team op zoek gaan naar verre hemellichamen die zo'n drie 'boogminuten' per jaar aflegden.
Een boogminuut wordt door wetenschappers gebruikt om hoeken aan de hemel te berekenen, zoals hoe ver dingen uit elkaar lijken te staan als je omhoog kijkt. Er zitten 60 boogminuten in een graad en 360 graden in een volledige cirkel.
Ter vergelijking, de volle maan aan de hemel is ongeveer 30 boogminuten breed - ongeveer de grootte van een klein muntje dat je op armlengte houdt. Het is een manier om kleine bewegingen of afstanden tussen objecten in de ruimte te beschrijven.
Op basis van het onderzoek uit 2016, waarin werd geschat dat Planeet Negen tussen de 74,8 miljard tot 104,6 miljard kilometer van de aarde zou staan, zijn astronomen op zoek gegaan naar objecten die binnen een straal van drie boogminuten rond de zon draaien.
Drie boogminuten per jaar is grofweg de breedte van een dubbeltje bekeken vanaf een afstand van 3,2 kilometer.
De astronomen berekenden dat Planeet Negen over een periode van 23 jaar tussen de 42 en 69,6 boogminuten zou hebben afgelegd.
Ze combineerden dit bewegingspatroon met het gravitationele effect dat Planeet Negen volgens wetenschappers op de Kuipergordel uitoefent om de zoektocht terug te brengen van 13 verre objecten naar slechts één object, dat lijkt te voldoen aan de beschrijving van een verre wereld die aan de ijzige gordel van het zonnestelsel voorbij Neptunus trekt.
De astronomen merkten op dat slechts twee waarnemingen (een van IRAS en een van AKARI) niet genoeg zijn om de volledige baan van Planeet Negen in kaart te brengen, of om te bevestigen dat het daadwerkelijk om een planeet gaat.
Terwijl wetenschappers nog steeds proberen om het bestaan van Planeet Negen te bevestigen, zegt NASA dat het bewijs dat deze ijsreus werkelijk zou bestaan astronomen zou helpen om verschillende mysteries in ons zonnestelsel te verklaren.
In een analyse van Planeet Negen zei NASA: 'Het zou ons zonnestelsel ook ietwat 'normaler' kunnen laten lijken.
'Onderzoeken naar planeten rond andere sterren in ons sterrenstelsel hebben uitgewezen dat de meest voorkomende soorten 'superaardes' en hun neefjes zijn - groter dan de aarde, maar kleiner dan Neptunus,' aldus de NASA-onderzoekers.
'Toch bestaat er geen enkele van deze soort in ons zonnestelsel. Planeet Negen zou helpen die leemte op te vullen.'
Meer specifiek zou het vinden van een grote planeet aan de rand van het zonnestelsel verklaren waarom objecten in de Kuipergordel een helling hebben van zo'n 20 graden ten opzichte van het vlak waarop de planeten zich in hun baan rond de zon bevinden.
De zwaartekracht van Planeet Negen zou gedurende lange perioden aan deze objecten trekken en hun banen kantelen, zodat de hele ijsgordel uit de pas zou lopen met de planeten.
Het bestaan van Planeet Negen met zijn sterke zwaartekracht zou ook verklaren waarom al die kometen en kleine dwergplaneten zoals Pluto samenklonteren en in dezelfde richting bewegen zonder weg te zweven.
Zie: https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-14659793/scientists-discover-planet-nine-edge-solar-system.html
Commentaar: Meer theorie over het bestaan van Planeet Negen: