tablet
© Jessica Lamont
Vijf tabletten die 2.400 jaar geleden kroeghouders vervloekten zijn ontdekt in een graf van een jonge vrouw in Athene te Griekenland. Deze teksten dateren uit de vroege 4e eeuw v. Chr. en onthullen volgens onderzoekers veel over de sociale en ritualistische praktijken van de oude samenleving.

De onderwereld

Vier van de tabletten zijn gegraveerd met vloeken die de namen van 'onderwereld' goden aanroepen. Op deze tabletten werd de goden gevraagd om vier verschillende kroeghouders in Athene te vervloeken. Het vijfde tablet is leeg. Daar is waarschijnlijk een spreuk oraal in verwerkt, in plaats van dat het er in gegraveerd. Alle vijf exemplaren waren doorboord met een ijzeren spijker en in het graf gegooid. Door de tabletten in het graf te gooien, werd het verzoek verzonden naar de goden. De goden vervloekten vervolgens de personen waar het schrift over ging.

De vloeken

Eén van de vloeken is gericht aan een man en vrouw die eigenaren waren van een kroeg, hun namen waren Demetrios en Phanagora. De vloek gaat als volgt: "Geef jouw haat aan Phanagora en Demetrios, in bloed en as, met al het dood. Ik zal jouw binden, Demetrios, zo sterk mogelijk en ik zal op jouw tong een kynotos neerslaan." Het woord kynotos betekent letterlijk 'honden oor', een antieke gok term. Dit was volgens Jessica Lamont onderzoeker aan de John Hopkins University in Baltimore, een naam voor het laagste getal dat met een dobbelsteen gegooid kon worden. "Het fysieke vast hameren van een spijker in het tablet is een weerspiegeling van dit gewenste sentiment", schreef Lamont.

Wie sprak de vloeken uit?

De begraven vrouw heeft misschien niets te maken gehad met de vloeken of het houden van kroegen, volgens Lamont. Het kan zijn dat zij is gestorven terwijl iemand in dezelfde gemeenschap deze vloeken op anderen wilde uitspreken. Het geschrevene op de vloek tabletten is netjes en de proza welbespraakt, wat suggereert dat een professionele vloekenschrijver de tabletten heeft gemaakt. "Het is zeer raar dat je een tekst onder ogen krijgt dat zo expliciet, lang en mooi geschreven is, maar op een zeer verschrikkelijke manier" zei Lamont. De vloekenschrijver, die waarschijnlijk ook andere vormen van bovennatuurlijke diensten aanbood, werd waarschijnlijk gehuurd door iemand die in de kroeg industrie in Athene werkte.