Wat waren de intenties van Nuland in Azerbeidzjan?
Historische achtergrond
Armenië en Azerbeidzjan zijn al tweemaal eerder in conflict geraakt binnen de regio Nagorno-Karabach - eenmaal in 1918 en de tweede keer in 1988, tijdens de laatste jaren van de Sovjet-Unie. Het conflict begon toen de Azeri's de Armeniërs begonnen af te slachten waardoor vele mensen op de vlucht sloegen. De etnische Armeense Nagorno-Karabakh bevolking in Azerbeidzjan bleef ook niet gespaard en was genoodzaakt zich tegen een gemoderniseerd leger te verdedigen met jachtgeweren of wat ze maar konden bemachtigen. De Azeri's versperden Nagorno-Karabakh en alle vrachten en transport. Georgië had op dat moment zijn eigen burgeroorlog met Abchazië, waardoor ook hier de grensovergang erg moeilijk was. De enige grens die ongemoeid is gebleven was de Iraanse. Tot op de dag van vandaag is de blokkade nog actief, hoewel de Georgische grens over het algemeen is gekalmeerd.
© Twitter / RFE/RL
Op 10 december 1991, hield Nagorno-Karabach een referendum voor onafhankelijkheid, in overeenstemming met zijn recht onder internationale en USSR wetgeving. Het democratisch proces werd uitgevoerd onder toeziend oog van internationale waarnemers en vertegenwoordigers van de media. Van de Karabachse kiesgerechtigden brachten 82.2% hun stem uit. Karabachse soevereiniteit won overweldigend, 99.89% van de stembiljetten ondersteunde onafhankelijkheid.
Naarmate het conflict voortzette begonnen de Armeniërs terrein te winnen toen enkele vrijwillige militaire commandanten uit Armenië (en sommigen van overzee?) zich inzette om de militaire operaties te organiseren. Ze kregen ook lichte wapens. Elk gevecht dat de Armeense kant won resulteerde in nieuwe wapenbuiten van de terugtrekkende Azeri strijdkrachten. Wat zij aantroffen waren Turkse en Israëlische tanks en artillerie, en natuurlijk overgebleven Sovjet-apparatuur. Interessant waren ook de Oekraïense vrijwilligers die meevochten aan de zijde van Azerbeidzjan.
De luchtmacht van Azerbeidzjan was niet erg effectief. De Armeniërs gebruiken een primitief maar effectief luchtverdedigingssysteem: kabelnetten strekten zich uit over de bergen, deze werden strak getild zodra gevechtshelikopters en straaljagers hun positie naderden, waardoor ze crashten (deze techniek werd het meest gebruikt in Shushi).
In 1992 werd een militair en strategische keerpunt bereikt toen de Karabachse strijdkrachten de 'Lachin Corridor' veiligstelde, dit opende een directe verbinding met de grens met Armenië. Het moreel schoot omhoog en de levensader voor leveringen zorgde ervoor dat verdere overwinningen waarschijnlijker werden.
Rond 1993, deed Azerbeidzjan een oproep voor vrede. Een wapenstilstand resulteerde, die Azerbeidzjan onmiddellijk overtrad. De wapenstilstand hield niet stand en de vijandelijkheden werden hervat. In het voorjaar van 1994, had Azerbeidzjan vrijwel de gehele Nagorno-Karabach regio verloren, met inbegrip van de strategische hoogten. De wapenstilstand overeenkomst bemiddeld door Rusland en de OVSE houdt nog steeds nominaal stand, ondanks de regelmatige maar relatief kleine overtredingen in de aanloop naar de meest recente uitbraak van geweld.
De Aliev clan en daarmee geassocieerde oligarchen domineren Azerbeidzjan sinds de ineenstorting van de Sovjet-Unie. De Azeri elite hebben heeft zijn bevolking zodanig gehersenspoeld zodat ze volkomen paranoïde zijn en al hun problemen wijten aan de Armeniërs. De Azeri gevestigd eorde terroriseert en slaat dissidentie onder hun eigen bevolking wreed neer. Ze noemen ze gebruikelijkerwijs verraders en beschuldigen ze van spionage. Net zoals Oekraïne en de Krim, was Azerbeidzjan ook eigenlijk een bolsjewistische creatie - het bestond niet vóór 1918.
De oorlog eindigde aldus in 1994, met de Nagorno-Karabach regio in de handen van de Armeniërs. Dit is passend, aangezien 95% van de regio etnisch Armeens is. Echter, naburige relaties zijn [snel?] verslechterd, vitale handelsroutes met Azerbeidzjan zijn door Turkije en Armenië aan de grens afgesloten. Turkije weigert koppig te onderhandelen. Als gevolg heeft het olierijke Azerbeidzjan een record aan Israëlische wapens ingeslagen, met de hoofdstad Bakoe als gastheer van CIA- terreursites, en met het neerschieten van een Armeense helikopter in 2014 blijven de wapenstilstandsschendingen in aardig tempo voortduren.
Vervolgens, in de loop van maart 2016 gaf het Azerbeidzjaanse ministerie van Defensie ontelbare rapporten uit met betrekking op talrijke schendingen van de broze wapenstilstand door Armenië. Echter volgens analisten hadden ze al genoeg problemen en er viel niets te winnen bij het initiëren van een groter conflict dat de regio zou destabiliseren.
Op 21 maart, onthulden de media dat Azerbeidzjan 2400 'vergeldingsschoten' had afgevuurd op Armeense posities. Zodoende wordt het 'bevroren conflict' ontdooid in een tijd van vitale verbetering van Russische-Iraanse-Azeri economische en militaire samenwerking. Hoewel beide partijen elkaar de schuld geven van het schenden van de wapenstilstand is de retoriek komende uit Azerbeidzjan met name wispelturig, met de ambassadeur voor Rusland die beweert dat het land ''klaar is om een militaire oplossing voor het conflict te vinden.'' Vicevoorzitter van de Russische Doema Sergei Zheleznyak zei het het beste toen hij verklaarde, ''[N]och Azerbeidzjan noch Armenië hebben in wezen deze exacerbatie nu nodig." "[D]e provocaties zijn in alle waarschijnlijkheid georganiseerd door een derde macht," hieraan toevoegende, "de informatie over de aanwezigheid ervan begint uit te lekken."
Het is interessant dat een week voor de escalatie, de de covoorzitters van de Minsk Group die verantwoordelijk zijn voor het bemiddelen van de wapenstilstand een vergadering achter gesloten deuren hielden. Echter waarnemers merkten op dat het afweek van het gewoonlijke format en dat, ''er geen vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld aanwezig waren, alleen experts met inbegrip van westerse landen waren bijeen''. Wat het in deze context interessant maakt is dat in december vorig jaar, een Azeri parlementariër een wetsvoorstel deed, waarin werd getracht het Amerikaanse co-voorzitterschap in de Minsk Group in te trekken vanwege de beslechting van het conflict in de Nagorno-Karabakh regio. Wellicht dat sommigen een dergelijke uitkomst voorzagen.
Op 7 april, meldt de website van Stratfor (Amerikaanse denktank) dat de ministers van Buitenlandse Zaken van Rusland, Iran en Azerbeidzjan bijeen waren om verdere economische en politieke samenwerking te bespreken. Meer daarover hieronder.
Geopolitiek perspectief
In maart, ondertekende Iran en Azerbeidzjan extreem kritische economische, militaire en grondstoffelijke overeenkomsten. Waarvan één leidde tot een spoorlijn gericht op het aansluiten van Russisch-Iraanse-Azeri gebieden. Dit is een cruciale stap voorwaarts voor de Euraziatische integratie en en het verzwakt de Turkse/NAVO bemoeiziek invloed in de regio:
Kijkend naar de bredere regionale context van het bezoek van de Azerbeidzjaanse president aan Iran, dan spelen er twee belangrijke ontwikkelen in op de Russische belangen zelfs meer dan die van Iran. Aan de ene kant gebruikt Rusland de Azerbeidzjaans-Iraanse transport-gesprekken als voorwendsel om een trilaterale bijeenkomst tussen hun ministers van Buitenlandse Zaken (APA, 29 februari) voor te dragen. Dit type trilateraal format op ministerieel niveau is iets van een Turks buitenlands beleid handelsmerk in de regio.Iran is ook militaire betrekkingen aan het ontwikkelen met de Azeri's :
Gezien de huidige impasse in Russisch-Turkse relaties, in combinatie met de eigen angst van Teheran voor Ankara, lijkt deze ontwikkeling een gezamenlijk initiatief van Moskou en Teheran om de actieve diplomatie van Turkije in de zuidelijke Kaukasus af te zwakken. Baku (Azerbeidzjaan) heeft in dat opzicht weinig manoeuvreerruimte.
In april 2015, kondigden Iran en Azerbeidzjan hun besluit aan om een gezamenlijke defensiecommissie te vormen; een zet die wellicht duidt op een aanzienlijke geopolitieke verschuiving in de zuidelijke Kaukasus. In mei 2015 toonde de plaatsvervangende chef van buitenlandse betrekkingen op het Secretariaat van de Opperste Leider van de Iraanse revolutie Mohsen Qomi bereidheid om Azerbeidzjan te ondersteunen. Hij vertelde de voorzitter van het Nationaal Comité van Azerbeidzjan voor Werk met Religieuze organisaties Mubariz Qurbanli die Teheran bezocht, "We zijn bereid om Azerbeidzjan te ondersteunen op elk gewenst moment".Met al dit in het achterhoofd is het niet verbazend dat NAVO-pitbull Turkije naar buiten is gekomen als de Azerbeidzjaanse partner, met Israël die de gebruikelijke rol achter de schermen speelt.
Een paar weken terug was een Turkse lobbybureau actief met het opstellen van een brief specifiek gericht aan Amerikaanse wetgevers, een brief waardoor ze geprimed werden met het conflict door te beweren dat ''De Russen eraan kwamen, en Armenië hun bijstond''. Turkije stuurt nu huurlingen en trainers bedoeld om het conflict verder aan te wakkeren, terwijl 'Novorossia Today' meldt dat Israël en de NAVO geavanceerde wapens sturen ter voorbereiding op een escalatie in het conflict.
Het zal dan niet als een verrassing komen wanneer de Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken Nasser Judeh deze volgende niet-zo-cryptische opmerking maakt:
Saudi-Arabië "is altijd zeer goed geweest in het knippen van de vleugels van de buitenlandse activiteiten van Iran, waaronder die van Afrika," en hij merkte ook op dat de Saoedi's "opnieuw in Azerbeidzjan en in Azië actief zijn, zodat ze Iran kunnen bestrijden".Met Rusland verbonden met Armenië, doemt de dreiging op dat Rusland verzeild zal raken in een grootschalig conflict, met desastreuze gevolgen. Er is echter geen twijfel mogelijk dat Rusland dit heeft zien aankomen en de juiste kaarten zal uitspelen. Het lijkt erop dat zij de laatste grote macht zijn die het stoutmoedig opnemen tegen 's werelds donkerste pathocratieën.
Reacties van Lezers
voor onze Nieuwsbrief