money big pharma
Al steken farmaceuten veel onderzoeksgeld in de ontwikkeling van nieuwe medicijnen, de hoge winsten die zij daarmee maken zijn Ernst Kuipers, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Erasmus MC, een doorn in het oog.
Op elke euro die farmaceutische bedrijven investeren in de ontwikkeling van geneesmiddelen verdienen zij 20 procent, soms nog meer. 'Er zijn erbij die 40 procent [verdienen], ná aftrek van de kosten voor onderzoek en marketing, en niet eens een keer een piekjaar, maar tien jaar op rij. Op de vraag 'is dat redelijk?' is maar één simpel antwoord: nee, het is volstrekt onredelijk.'

Kuipers heeft er alle begrip voor dat farmaceuten winst maken voor het risico dat ze lopen. 'Daar mag je ook winst voor vragen, want daar steek je ook risico in. Maar als we kijken naar heel veel andere bedrijfstakken... tien jaar lang twintig, dertig, veertig procent winst? Is dat redelijk? Nee! In het systeem dat we hier hebben, met patenten en bescherming, houden we dat in stand.' Een achterhaald systeem, oordeelt hij. Vroeger moesten fabrikanten het vaker hebben van één medicament, waarmee ze jarenlang al hun winst moesten binnenhalen, een zogenoemde blockbuster. Inmiddels hebben veel fabrikanten meerdere van zulke blockbusters tegelijk.


Wat moet er gebeuren?

Onlangs pleitte Wouter Bos, bestuursvoorzitter van het VU Medisch Centrum, voor een winstplafond van 10 procent voor farmaceuten om zo geneesmiddelen betaalbaar te houden. Zo'n percentage juicht Kuipers toe. Hij vertelt dat universitaire medische centra een initiatief zijn gestart om gezamenlijk medicijnen in te kopen, maar daarmee gaan de prijzen nog niet hard genoeg omlaag, verwacht hij. 'Dan moet je het groter inzetten, liefst binnen EU-verband.'

Ook ziet hij een andere rol weggelegd voor de universitaire centra zelf, waar immers veel van de ideeën voor innovaties vandaan komen. 'Vroeger waren wij er vrij simpel in om dat dan te verkopen, we zijn immers geen farmaceutisch bedrijf; nu moet je nadenken: kunnen we niet naar andere contracten gaan en als je iets verkoopt, toch ook een stem erin houden over welke prijs hier nu uiteindelijk aan komt te hangen.'