Noor i Alaa na prosvjedima protiv antiterorističke kampanje u Idlibu
© Twitter

Na het bevrijden van de regio van Daraa en de grens met de Golanhoogten in het zuidwesten van het land richt het Syrische leger zich nu op de noordelijke provincie van Idlib, het laatste bolwerk van de 'rebellen' - deze worden gesteund door Turkije - en met Al Qaida geaffilieerde terroristische groeperingen. De 'Slag om Idlib' wordt al weken verwacht - toch ondanks al het gepraat over een opbouw van troepen en de alarmistische verklaringen van westerse machten kan het enige tijd duren voordat het offensief start. Als het begint, dan lijkt het wellicht eerder meer op een voorzichtige, geduldige en strategische jachtpartij dan 'shock-and-awe'.

De Midden-Oosten correspondent Robert Fisk van The Independent is, zover we weten, de eerste en enige journalist die de situatie aan het front van Idlib beoordeelde. Hij sloeg de 100.000 Syrische soldaten waarvan gezegd werd dat ze zich voor de aanval verzamelden niet gade, maar kwam wel een contingent van zo'n 200 Syrische soldaten zonder pantservoertuigen of zwaar wapentuig tegen. Er werd niet veel bijzonders waargenomen dat zou aangeven dat de bestorming van Idlib op komst was. Alleen voorbereidende Russische en Syrische luchtaanvallen die zich richten op posities van jihadi's tussen Hama en Idlib werden gerapporteerd.

Het was te verwachten dat de aanval niet zou beginnen voordat presidenten Vladimir Poetin van Rusland, Hassan Rouhani van Iran en Recep Tayyip Erdogan van Turkije elkaar op 7 september in Teheran ontmoetten om een gemeenschappelijke strategie voor Syrië te bespreken. Voor en na de bijeenkomst echode de Turkse regering de westerse oppositie tegen het offensief onder de noemer van het voorkomen van burgerslachtoffers. Dit is natuurlijk een hypocriet narratief, daar de VS geen bezorgdheid toonde toen het vorig jaar Raqqa met behulp van Koerdische milities met de grond gelijkmaakte. Turkije bezet het noordelijk gebied van Syrië rond Afrin illegaal en heeft een gevestigd belang bij het beschermen van Jabhat al-Wataniya al-Tahrir (alias het Nationaal Bevrijdingsfront), een 'rebellencoaltie' die het heeft gecreëerd en wat controle heeft over ongeveer de helft van het grondgebied van Idlib (de andere helft is in handen van Hayat Tahrir al-Sham, de laatste incarnatie van Al Qaida-in-Syrië.

militaire kaart noordelijk Syrië Idlib
© Suriye GundemiMilitaire situatie in noordelijk Syrië, september 2018
Voor een beeld van de kaart hierboven in hoge resolutie zie hier.

Turkijes oorspronkelijke reden om Syrië binnen te treden was om Koerdische milities van zijn grenzen te verdrijven. Hoewel dit tot nu toe gewerkt heeft, zitten er ook interessante consequenties aan. Een daarvan is dat Turkije de Amerikaanse strijdkrachten in noordoost Syrië in een lastig parket heeft gebracht doordat ze niet in staat zijn om hun Koerdische proxy's tegen een mede NAVO-bondgenoot te verdedigen. Ten tweede hebben de Koerden en de Syrische overheid een gemeenschappelijk drijfveer gevonden, naast het verslaan van ISIS, in het ontdoen van Turkse strijdkrachten in het noorden. Wat beide effecten gemeen hebben is dat ze Amerika's beruchte 'Plan B' om een Koerdistan uit Syrië te snijden om zodoende het te veranderen in een cliëntenstaat van de VS en Israël belemmeren.

Turkije, Rusland en Iran bundelen de krachten met betrekking tot bepaalde sleutel-onderwerpen afgezien van Syrië - bijvoorbeeld het dumpen van de dollar voor hun commerciële transacties. Hoewel Syrië vastbesloten is om zijn gehele grondgebied terug te winnen heeft het natuurlijk geen behoefte aan een directe confrontatie met Turkije. Dus, als men geen haast heeft om de 'Slag van Idlib' te beginnen dan komt dat waarschijnlijk omdat Rusland, Syrië en Iran een poging doen om een compromis met Turkije te sluiten.

Terwijl ze tijd rekken zullen de bevrijders van Syrië vooral belang hebben bij het voorkomen van nare escalaties die het verzoeningsproces verstoren. Dat zou deels verklaren waarom Rusland er zo op staat dat de bedreigingen van Amerikaanse en Europese officials - zoals John Bolton, Mike Pompeo en Nikki Haley - om wraak te nemen op Syrië als het chemische wapens inzet, beantwoord zal worden met een valse vlag-provocatie, georganiseerd door terroristische groeperingen en de Witte Helmen in Idlib, zoals ze eerder dit jaar in Douma deden. Terwijl ik dit schrijf kondigde het Russische Verzoeningscentrum in Syrië aan dat de Witte Helmen negen video's van een geënsceneerde chemische aanval in de stad Jisr al-Shughur maakten. Rusland waarschuwde in het verleden tegen dergelijke sluwe streken, maar de hoeveelheid aan verstrekte details over de aard en timing deze keer lijkt bedoeld te zijn om hun publicatie te ontmoedigen of uit te stellen door hun geloofwaardigheid preventief te ruïneren, en zodoende een Amerikaans/Brits/Frans offensief tegen Syrië te ontwrichten.

Indien en wanneer 'F.UK.US' luchtaanvallen tegen Syrië uitvoert, dan zullen we heel waarschijnlijk een herhaling zien van het slappe vertoon dat we in april aanschouwden, alhoewel de mogelijkheid tot escalatie altijd aanwezig is. Wat Turkije vervolgens doet is - op dit punt in tijd - kritieker dan wat de Amerikaanse en Europese strijdkrachten überhaupt kunnen doen.

Helaas maakt Turkije het niet gemakkelijk voor zichzelf en zijn buren. De hiernavolgende video van 11 september toont Turkse militaire konvooien die naar vermeend hun strijdkrachten in Idlib en Aleppo opbouwen.


Door het steunen van terroristische groeperingen in Syrië heeft Erdogan een pact met de duivel gesloten en dat zal hem duur komen te staan. Vroeg of laat, of door geweld of diplomatie. De Turkse strijdkrachten zullen Syrië moeten verlaten. Maar wanneer dat plaatsvindt wat zal er dan gebeuren met de overblijfselen van Jabhat al-Wataniya al-Tahrir en Hayat Tahrir al-Sham die spoedig te gronde gericht worden? Hoe zit het met de vluchtelingen? Zullen ze de grens met Turkije oversteken, zelfs als dit zonder toestemming gebeurt? En wat zullen ze eenmaal daar doen? De kans is heel groot dat Turkije door de VS en zijn Golf-bondgenoten gechanteerd wordt: als het weigert hun kant te kiezen zullen ze wellicht overspoeld worden door jihadi's, net zoals Syrië. Misschien begrijpt Erdogan nu dat een helpende hand uitsteken om het huis van je buurman in lichterlaaie te zetten het risico met zich meebrengt dat je eigen huis afbrandt.
Syrische rebel bedreigt Erdogan als hij 'Idlib in de verkoop zet'

Een militant van een niet nader aangeduide groep in Idlib heeft een bedreiging aan het adres van de Turkse president Recep Tayyip geuit, waarschuwende dat militanten in noordwest Syrië een tunnel gegraven hebben die reikt tot aan de Turkse provincie Hatay.

Hij zette verder uiteen dat in het geval dat Erdogan "Idlib in de verkoop doet" militanten de tunnel zullen gebruiken om Turkije binnen te komen, om eventueel aanslagen op burgers en veiligheidstroepen uit te voeren.

"Reyhanli [een stad in de provincie Hatay] ligt achter me. Zoals je weet zijn wij [militanten] uit Ghouta goed in het graven en aangezien jullie een 960 kilometer lange grensbarrière hebben opgetrokken... We willen jullie meedelen: als jullie Idlib of andere door de oppositie bezette gebieden in de verkoop doen, dan zullen wij Reyhanli van jullie kopen. Ik zal jullie niet meer details geven, maar dit is jullie waarschuwing," zei de militant in videobeeldmateriaal dat op social media circuleert.


De video werd slechts dagen na de trilaterale top in Teheran, bijgewoond door de Russische president Vladimir Poetin en zijn Iraanse en Turkse tegenhangers - om de situatie in Idlib te bespreken - en voorafgaand aan het aankomend offensief van het Syrische leger, gepubliceerd.