Etruscan bas-relief of a sarcophagus depicting Ulysses
© Leemage/Corbis via Getty ImagesEtruskische beschaving, 4e eeuw v.Chr. : Bas-reliëf van een sarcofaag waarop Odysseus is afgebeeld die aan de mast is vastgebonden om weerstand te bieden aan het gezang van sirenen, uit Volterra, provincie Pisa, Italië - Archeologisch Museum, Florence.
Opgravingen van overblijfselen uit de oudheid kunnen ons veel vertellen over een spookbeschaving, maar de locatie waar die overblijfselen gevonden werden is niet per se de plaats waar die lang verdwenen mensen vandaan kwamen.

Jarenlang bleef de oorsprong van de Etrusken een onopgelost mysterie. Zij bewoonden gedurende tweeduizend jaar Midden-Italië, voordat het Romeinse Rijk tot bloei kwam en aangenomen werd dat zij daar waren opgekomen. Er waren echter vermoedens dat zij van elders waren gemigreerd (niet op een soort Ancient Aliens-achtige manier). Waar hun vreemde - en nu dode - taal vandaan kwam is onbekend, maar het was zeker niet Indo-Europees. Dus waar kwamen ze dan vandaan?

Onderzoeker Cosmio Psoth van de Universiteit van Tübingen, die onlangs meeschreef aan een studie in Science Advances, onthulde dat zij de steppen van wat nu Rusland en Oekraïne is, overstaken om het Italiaanse schiereiland Etrurië te bereiken. Dit weerlegt de veronderstelling dat taal en oorsprong altijd op de een of andere manier met elkaar in verband staan. De Etruskische genen waren relatief stabiel totdat het Romeinse Rijk de overhand kreeg en veroverende heersers vreemde landen in beslag namen en nieuw bloed meebrachten.

"De Etrusken droegen de aan de steppen verwante genetische component die afkomstig was van bevolkingsgroepen die waarschijnlijk de Indo-Europese talen over Italië verspreidden. Desondanks behielden zij hun culturele en linguïstische identiteit," vertelde Psoth aan SYFY WIRE.

Etruscans Statue
© Tramont_ana/Getty Images
Psoth en zijn collega's onderzochten de geheimen die de Etrusken duizenden jaren verborgen hielden, omdat ze de genetische oorsprong wilden achterhalen van een bevolking die ofwel al millennia in Italië was, ofwel uit het niets was opgekomen. Zij waren niet het enige volk in Europa dat een niet-Indo-Europese taal sprak. De Basken van Iberië (die nu in Spanje en Zuidwest-Frankrijk leven) zijn een andere bevolkingsgroep die nog steeds een taal spreken die niet verwant is aan de talen die als Europees worden beschouwd. Wat er met de Basken gebeurde was het resultaat van onderlinge vermenging, dus hetzelfde heeft mogelijk plaatsgevonden met de Etrusken.

Door analyse van oud DNA is nu bekend geworden, dat de voorouders van de Etrusken verbonden zijn met andere volkeren uit de Bronstijd die de Indo-Europese talen door heel Europa verspreidden. Griekse historici uit de oudheid, zoals Herodotus, gingen uit van een Anatolische of Egeïsche oorsprong van de Etrusken, omdat zij in Etrurië culturele elementen zagen die daarop wezen. Niet onaardig bedoeld, maar Herodotus, die de Scythen voor barbaarse drugsverslaafden uitmaakte, had een voorliefde voor overdrijven. Latere hypothesen stelden dat de Etrusken een lokale bevolking vormden.

"Indien de Etruskische taal inderdaad een overblijfsel zou zijn die dateert van voor de Bronstijd, dan zou het een van de zeldzame voorbeelden zijn van taalcontinuïteit ondanks uitgebreide genetische discontinuïteit, waardoor eerdere hypothesen over een Anatolische oorsprong op losse schroeven komen te staan," aldus Psoth.

Ook al kwamen ze van elders, de genetische profielen van de Etrusken en de Latijnen die in Rome leefden zijn vrij gelijkaardig ondanks hun culturele en linguïstische verschillen. DNA-extractie uit botten en tanden toonde aan dat beide volkeren afstamden van de steppevolken. Misschien zijn de Etrusken, net als de Basken, in de loop van een lange periode door het Romeinse Rijk heen met andere bevolkingsgroepen in Italië vermengd. Dit kan alleen worden bewezen met substantiële sequentiebepalingen van genomen van individuen die tijdens de Bronstijd in Midden-Italië leefden.

Dus met welke taal was de Etruskisch het meest verwant? Het Retisch en het Lemnisch, twee andere dode talen die hun oorsprong hebben in de oostelijke Alpen en op het eiland Lemnos in de Egeïsche Zee, zijn verwant. Deze talen worden beschouwd als Tyrrheens - paleo-Europese talen die dateren van vóór alles wat Indo-Europees was. De Tyrrheense mensen die deze talen spraken waren geen Grieken (sorry Herodotus). Hoewel er verschillende hypothesen zijn voor de oorsprong van de Tyrsenische talen, is het nog steeds niet zeker hoe zij zijn ontstaan. Het Etruskisch is uiteindelijk met het Latijn geassimileerd en uitgestorven.

"Tijdens de Romeinse Keizertijd onderging Midden-Italië een genetische verschuiving van 50% ten gevolge van vermenging met bevolkingsgroepen uit het oostelijke Middellandse-Zeegebied, voor een groot deel waarschijnlijk slaven, maar ook militaire eenheden en kooplieden," aldus Posth.

Net als hun taal, zouden de Etrusken ook assimileren met andere volkeren in het oude Romeinse rijk, dus hun genetische profiel bleef niet intact, hoewel enkele van hun genen leven nog steeds voortleven. Misschien stamt u wel af van de Etrusken en beseft u het niet eens.

Zie: https://www.syfy.com/syfy-wire/ancient-etruscan-dna-reveals-who-these-people-really-were