Nordstream installatie
© Getty ImagesGas Pijplijn Nord Stream Installatie
De 27 lidstaten van de EU - alle moderne, geavanceerde geïndustrialiseerde economieën, waarvan sommige tot de rijkste ter wereld behoren - staan op het punt om hun energievoorziening te rantsoeneren. Deze week hebben EU-lidstaten tijdens een buitengewone top ingestemd met een voorstel van de Europese Commissie om hun gasverbruik in de komende acht maanden met 15 procent te verminderen. Van augustus 2022 tot maart 2023 zullen in heel Europa letterlijk de lampen uitgaan.

De directe aanleiding hiervoor is het vooruitzicht dat Rusland de gastoevoer naar de EU zal beperken of zelfs stopzetten. Volgens de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, is dit worst-case, nachtmerriescenario zelfs 'waarschijnlijk.' De Europese leiders waren eerder deze maand bijzonder geschrokken toen de Nord Stream 1-gaspijpleiding, die Russisch gas aan Duitsland levert, gedurende 10 dagen moest worden stilgelegd voor reparaties. Ze waren bang dat deze nooit meer open zou gaan.

Het ruïnerende EU-plan is ontworpen om Europa de winter door te helpen, mochten de Russen het ondenkbare doen en de kranen volledig dichtdraaien. Mocht de crisis verergeren, dan kunnen vrijwillige gasonderbrekingen verplicht worden. De Europese Commissie, die bestaat uit onverkozen technocraten, heeft ook het gebruik van noodprotocollen onderzocht, waardoor geen enkel land een veto kan uitspreken over verplichte gasverminderingen en waardoor ook het Europees Parlement geen inspraak zou hebben.

In de aanloop naar de top van deze week berichtte Politico, dat de Europese regeringen werd gevraagd 'hun recht op energiesoevereiniteit op te geven,' Brussels 'meest vergaande machtsgreep' tot nu toe. En enkele uitzonderingen daargelaten - met betrekking tot landen die niet zijn aangesloten op de gas- en elektriciteitsnetwerken van de EU - is dit precies wat er gebeurde. Europese landen worden nu geconfronteerd met verlammende energiebeperkingen - in eerste instantie door henzelf veroorzaakt, daarna mogelijk door Brussel opgelegd.

Volgens de Brusselse spindoctors dient deze catastrofe van gasrantsoenering echter beschouwd te worden als een daad van 'solidariteit' en 'eenheid' binnen de EU. Of zelfs, in de opgewonden woorden van Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie, een gouden kans voor de Europeanen om 'deze en komende winter heer en meester te worden over onze eigen energiezekerheid.' Dit is toch de omgekeerde wereld ten voeten uit.

Het is moeilijk om de waanzin van dit alles te overdrijven. Dit moet niet worden gezien als een moedige of onbaatzuchtige stap om Rusland te straffen voor zijn afschuwelijke invasie in Oekraïne. De EU was reeds in maart overeengekomen om de invoer van Russisch gas met tweederde te verminderen, terwijl in mei een verbod van 90% op de invoer van olie ingesteld werd. Nee, dit plan gaat over het verminderen van Europa's gebruik van gas, ongeacht waar het vandaan komt. Het gaat erom de 'vraag' van Europeanen naar energie te beheersen, in plaats van het aanbod veilig te stellen.

En hoewel heel Europa gevaarlijk afhankelijk is van Russisch gas - Rusland leverde vorig jaar 40 procent van de invoer - baart Duitsland de meeste zorgen. Duitsland is namelijk 's werelds grootste importeur van aardgas, waarvan vorig jaar 55 procent uit Rusland kwam. Eigenlijk moet dit plan Duitsland redden.

Duitsland moet nu al drastisch bezuinigen op zijn energiegebruik.
Gemeentebesturen dimmen straatverlichting en zelfs stoplichten of schakelen deze uit. Grote verhuurders en woningbouwverenigingen zijn begonnen de verwarming voor hun bewoners lager te zetten en het warm water te rantsoeneren. Sommige lokale overheden overwegen 'verwarmde kamers' in te richten, waar ouderen in de winter kunnen samenkomen
Zelfs de veelgeprezen Duitse industriesector - die grotendeels op gas draait - staat nu aan de rand van de afgrond. Duitsland heeft nu voor het eerst in 30 jaar een handelstekort. Vakbondsleiders vrezen de ineenstorting van hele industrieën. De minister van Economie van de Groenen, Robert Habeck, waarschuwde voor een dreigende crisis à la Lehman Brothers, veroorzaakt door gastekorten, die een schokgolf door de hele economie zou kunnen veroorzaken. En minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock heeft zelfs gezegd, dat de regering het deze winter 'druk' zou kunnen hebben met 'volksopstanden' (hoewel zij dit intussen heeft teruggenomen).

Duitsland verkeert dus duidelijk in een diepe crisis. En vraagt (of dwingt) middels de EU zijn Europese buren om een deel van de pijn te delen.

Sommige andere lidstaten zagen al snel de ironie in van wat in feite een financiële reddingsoperatie van Duitsland is. Dit is hetzelfde Duitsland dat er tijdens de schuldencrisis van de eurozone in de jaren 2010 op hamerde dat de landen met schulden enkel zichzelf en hun spilzucht de schuld konden geven. Er werden reddingsoperaties aangeboden, maar hier werden strenge bezuinigingsmaatregelen en zogenaamde structurele hervormingen aan gekoppeld met desastreuze gevolgen voor de Zuid-Europese economieën. De economieën van Griekenland, Italië en Spanje zijn nooit meer hersteld tot het niveau van voor 2010. Zoals de Spaanse minister van Energie het verwoordde, toen zij vorige week uithaalde naar de voorstellen: 'In tegenstelling tot andere landen [d.w.z. Duitsland] hebben wij niet boven onze energiemiddelen geleefd.' Spanje kreeg bijval van een groot aantal andere zuidelijke landen die zich publiekelijk tegen de energie-rantsoeneringsplannen hebben uitgesproken. Maar, zoals de Spaanse minister van energie toegaf, wat haar protesten ook waren, de kernvoorstellen waren eigenlijk 'een fait accompli.' Berlijn regeert tenslotte meestal in Brussel. Hoewel Zuid-Europa deze week tijdens de commissievergardering enkele concessies wist te doen, stemde alleen Hongarije tegen het plan.

Die Zuid-Europeanen mogen natuurlijk mopperen. De crisis in Duitsland is niet alleen een kwestie van pech. Duitsland heeft gedurende tientallen jaren een reeks strategische fouten gemaakt, waarvan sommige onvergeeflijk en volkomen onverklaarbaar zijn.

Zoals velen in Europa heeft Duitsland de bedoelingen van Rusland verkeerd ingeschat. Zelfs toen de tanks van president Poetin zich ophielden aan de grens met Oekraïne, was Duitsland nog steeds van plan door te gaan met Nord Stream 2, een geplande gaspijpleiding naar Rusland, die in een derde van Duitslands gasbehoefte voor de komende tien jaar zou hebben voorzien. Deze afhankelijkheid van aardgas via pijpleidingen betekent ook dat Duitsland, in tegenstelling tot andere landen zoals Nederland en Frankrijk, geen infrastructuur heeft voor de invoer van vloeibaar aardgas, waardoor het gas uit een breder scala van landen zou kunnen kopen.

En zoals veel landen heeft Duitsland een rampzalige overgang naar koolstofvrije energie ondernomen. De inherente periodieke problemen van hernieuwbare energie betekenen dat er enorme energietekorten moeten worden opgevuld wanneer de zon niet schijnt of de wind niet waait. Dit leidt tot afhankelijkheid van gas om de gaten op te vullen.

Het meest verbijsterende van alles is dat Duitsland is afgestapt van kernenergie. Kernenergie produceert geen koolstofemissies, maar wordt nog steeds gehaat en gevreesd door de groene gevestigde orde in Duitsland. Het groene denken heeft zelfs zo'n sterke greep op de Duitse politieke klasse, dat de Duitse regering vastbesloten lijkt de levensduur van haar kerncentrales niet te verlengen - zelfs niet temidden van deze energiecrisis die zich eens in de eeuw voordoet, en zelfs niet terwijl zij andere landen vraagt om 'solidair' te zijn op het gebied van energierantsoenering.

De op stapel staande verlammende gasverminderingen zijn geen teken van Europese kracht en solidariteit. Ze getuigen van een irrationele en gevaarlijke reactie op een crisis die al tientallen jaren aan de gang is. En ze zullen veel gewone Europeanen in de kou laten staan.
Over de Auteur:
Fraser Myers is adjunct-hoofdredacteur bij spiked en gastheer van de spiked podcast. Volg hem op Twitter: @FraserMyers.
Zie: https://www.spiked-online.com/2022/07/27/the-lights-are-going-out-across-europe/