operatie onder narcose
© Canva
Schotland heeft het in te ademen narcosemiddel desflurane verboden vanwege het verwoestende effect ervan op het klimaat. Het is het eerste land ter wereld waar dit gebeurt.

Het gas, dat wordt gebruikt om patiënten tijdens een operatie veilig in slaap te brengen, heeft volgens de Britse nationale gezondheidsdienst NHS een aardopwarmingspotentieel dat 2.500 keer groter is dan dat van koolstofdioxide.

Verschillende ziekenhuizen in andere delen van Groot-Brittannië zijn al begonnen met de geleidelijke afschaffing van het narcosemiddel. De NHS van Engeland wil vanaf begin 2024 volledig stoppen met het gebruik van desflurane, behalve in uitzonderlijke omstandigheden.

De NHS van Engeland schat dat dit de schadelijke uitstoot zal verminderen met ongeveer 40 kiloton koolstof per jaar - gelijk aan de energievoorziening van 11.000 huishoudens.


Commentaar: De energievoorziening van 11.000 huishoudens? Wat? We hebben het hier over een narcosemiddel.


Zal Europa volgen en desflurane verbieden?

De narcosegassen desflurane en sevoflurane behoren tot de fluorkoolwaterstoffen (HFK's) - een groep door de mens gemaakte chemische stoffen die in de EU geleidelijk worden afgeschaft vanwege hun effect op het klimaat.

De EU wil het gebruik van desflurane vanaf 1 januari 2026 verbieden, behalve in uitzonderlijke omstandigheden.

In gevallen waarin het gebruik ervan strikt noodzakelijk is en er op medische gronden geen ander narcosemiddel kan worden gebruikt, mag desflurane na deze datum nog steeds worden gebruikt.

Wat is het milieueffect van desflurane en welke alternatieven zijn er?

Narcosemiddelen nemen twee tot vijf procent van de koolstofvoetafdruk van de NHS voor hun rekening.


Commentaar: Dit is opmerkelijk, niet omdat CO2 enig effect heeft op het klimaat, maar omdat de NHS geen rekening houdt met haar vermogen om de gezondheid van mensen te bevorderen, maar wel met haar veronderstelde impact op het milieu; wat volgt, het beperken van kankerbehandelingen met een "hoge CO2-uitstoot?"


Andere krachtige broeikasgassen die bij deze ingrepen worden gebruikt zijn isofluraan, sevofluraan en lachgas.

Volgens de anesthesieafdeling van de Aneurin Bevan University Health Board (ABUHB) - die als eerste het gebruik van desflurane in Wales stopzette - kunnen anesthesisten op een doorsnee dag een equivalent van 500 kg koolstofdioxide produceren. Het dagelijkse equivalent voor een gemiddelde burger in Groot-Brittannië komt neer op 25 kg.

Desflurane geldt als de grootste boosdoener, met 2.590 keer meer aardopwarmingspotentieel (GWP) dan CO2. Een fles van 240 ml desflurane produceert bij verdamping het equivalent van 886 kg koolstofdioxide, volgens het non-profit Centre for Sustainable Healthcare.


Commentaar: Dat mag zo zijn, maar wordt desflurane niet gebruikt bij kritieke medische ingrepen?


Dit ligt veel hoger dan het andere veelgebruikte in te ademen middel, sevofluraan, dat een GWP van 130 heeft. Lachgas daarentegen warmt de atmosfeer bijna 300 keer meer op dan CO2 en blijft meer dan 100 jaar in de atmosfeer.

Andere anesthesietechnieken zoals intraveneuze middelen en plaatselijke anesthesie bieden veilige alternatieven met aanzienlijk minder gevolgen voor het klimaat.


Commentaar: Zijn deze alternatieven net zo doeltreffend? Zijn ze net zo veilig?


De weerslag van narcosemiddelen kan ook worden verminderd door de gasstromen te verminderen en technologie te ontwikkelen om de gassen op te vangen.

Zie: https://www.euronews.com/green/2023/03/03/scotland-becomes-the-first-country-to-ban-the-high-emissions-anaesthetic-desflurane