Poging EU-leiders om bij China te lobbyen op top in Beijing mislukt jammerlijk

Denis Staunton
Sott.net
don, 07 dec 2023 14:54 UTC

© EPA-EFE

Europese en Chinese leiders houden donderdag in Beijing de eerste persoonlijke besprekingen tussen de twee kampen sinds vier jaar.

China en de EU zijn overeengekomen dat ze een gemeenschappelijk belang hebben bij evenwichtige handelsbetrekkingen en beloofden persoonlijke uitwisselingen te intensiveren na drie jaar van wederzijds isolement tijdens de coronapandemie.

Maar de eerste interpersoonlijke topontmoeting tussen de EU en China in Beijing op donderdag leidde niet tot doorbraken op de gebieden waar de spanningen het grootst zijn, zoals verstoringen van het evenwicht in het handelsverkeer en de oorlog in Oekraïne.

Commentaar: Dat komt waarschijnlijk omdat de EU tegenwoordig maar weinig concurrentiekracht heeft - vooral sinds de anti-Rusland sancties hun energiekosten omhoog hebben gejaagd - en omdat zelfs het westen erkent dat het de proxy-oorlog in Oekraïne heeft verloren, dus het bevindt zich nauwelijks in een positie om te onderhandelen.

Xi Jinping vertelde de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel en de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen dat China de EU ziet als een belangrijke partner voor economische en commerciële samenwerking, wetenschappelijke en technologische samenwerking en samenwerking op het gebied van industrie en toeleveringsketens.

"We zouden elkaar niet als rivalen moeten beschouwen alleen maar omdat onze systemen verschillend zijn, we zouden de samenwerking niet moeten beperken omdat er concurrentie is en we zouden geen confrontatie moeten aangaan omdat er meningsverschillen zijn," zei hij.

Maar na de bespreking zei mevrouw von der Leyen tegen verslaggevers dat het jaarlijkse handelstekort van de EU met China ter waarde van €400 miljard onhoudbaar is.

Commentaar: Het is veelzeggend dat ze hiermee wachtte tot na de bespreking, want misschien zou China haar, op diplomatieke wijze, uit haar droom hebben gehaald en hebben uitgelegd hoe dat komt.

En ze waarschuwde dat Europese regeringen onder toenemende druk staan om hun fabrikanten te beschermen tegen Chinese concurrentie.

"Politiek gezien zullen Europese leiders niet kunnen tolereren dat onze industriële basis wordt ondermijnd door oneerlijke concurrentie. We houden van concurrentie. Het maakt ons beter, het verlaagt de prijzen, het is goed voor de consumenten. Maar concurrentie moet eerlijk zijn. We eisen eerlijke concurrentie binnen de interne markt. Daarom eisen we ook eerlijke concurrentie van bedrijven die naar onze interne markt komen," zei ze.

Nu China de EU heeft ingehaald met de productie van elektrische voertuigen, heeft de Commissie een onderzoek gelast naar Chinese overheidssteun voor de industrie. Brussel klaagt er ook over dat Beijing de toegang van Europese bedrijven tot de Chinese markt beperkt, Chinese bedrijven een voorkeursbehandeling geeft en productieovercapaciteit heeft gecreëerd die nadelig is voor Europese producenten.

De EU-leiders drongen er bij Xi ook op aan om druk uit te oefenen op Vladimir Poetin om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne en riepen Beijing op om medewerking te verlenen aan het Oekraïense vredesvoorstel.

Commentaar: Het westen saboteerde de vredesonderhandelingen in de vroege stadia van Ruslands Speciale Militaire Operatie, terwijl Beijing zich vanaf het begin al bereid heeft getoond om te helpen.

China nam deel aan een aantal internationale besprekingen over het voorstel, maar was afwezig bij de meest recente besprekingen.

"Als permanent lid van de VN-Veiligheidsraad heeft China een speciale verantwoordelijkheid, want deze Russische oorlog bedreigt de stabiliteit in de wereld en de wereldeconomie. Het treft ook de meest kwetsbaren in de wereld, bijvoorbeeld door de voedselonzekerheid te vergroten en de grondstofprijzen op te drijven. Dit is niet in het belang van Europa, dit is niet in het belang van China, dit is niet in het belang van de wereld," aldus Michel.

Commentaar: Dit wordt gezegd door de EU, die wapens en belastinggeld heeft geleverd aan de corrupte Kiev-junta, met de dood van meer dan een half miljoen Oekraïners tot gevolg. Bovendien is dit de EU waarvan de eigen leden het Oekraïense graan blokkeren omdat het besmet is en zó goedkoop dat het gevolgen heeft voor de boeren binnen de eigen unie.

"Daarom moedigen we China sterk aan om constructief mee te werken aan de Oekraïne's vredesformule. Rusland blijft zoeken naar manieren om toegang te krijgen tot technologie om zijn oorlog te voeden. We hebben er nogmaals op aangedrongen dat China geen militaire middelen aan Rusland zou moeten leveren. En we hebben herhaald hoe belangrijk het is dat China helpt voorkomen dat Rusland sancties omzeilt."

Commentaar: Het westen schendt zijn eigen sanctieregime; en dat is maar goed ook, want anders zouden de burgers met een nog ergere energiecrisis te maken krijgen dan nu al het geval is: Pentagon buying Russian oil via Greek intermediaries - WaPo

Volgens het Chinese verslag van de bespreking werd Oekraïne slechts terloops genoemd. Er werd gezegd dat de EU "nauwe communicatie en coördinatie met China wil, het multilateralisme en de doelstellingen en beginselen van het VN-Handvest hoog wil houden en zich wil inzetten voor de oplossing van regionale brandhaarden, waaronder Oekraïne en het Midden-Oosten."

Zie: https://www.irishtimes.com/world/asia-pacific/2023/12/07/china-eu-summit-no-breakthrough-in-trade-imbalances-or-over-the-war-in-ukraine/

Commentaar: De South China Morning Post onthult enkele van de meer veelzeggende details:

[...]

Op de top van donderdag hadden de Europeanen het gevoel dat hun zorgen serieus werden genomen door de Chinese president Xi Jinping en premier Li Qiang in vergelijking met recente interacties - waarvan er een vermaard werd afgedaan als een "dialoog tussen doven" - ook al staan ze nog steeds ver van elkaar af als het gaat om belangrijke kwesties als handel en Rusland.

Toen de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, een jaar geleden naar Beijing afreisde, werd hij onderworpen aan lange lezingen van Xi over onderwerpen variërend van de Verenigde Staten tot Taiwan en mensenrechten.

Deze keer was er geen sprake van dergelijke tirades. Een "ontspannen en niet-confronterende" Xi vertelde Michel en de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, dat China Europa beschouwt als een "pool" op zichzelf en zeker niet als een "vazal" van wie dan ook, volgens verschillende mensen die op de hoogte waren van wat er besproken was.

Dit onbeduidende semantische spelletje geeft Europa wapens handen tegen de vaak door Chinese diplomaten geuite beweringen dat Europa een slaaf is van de Verenigde Staten, en deels ook wordt beschouwd als een product van een relatieve stabiliteit inzake de banden tussen de VS en China gedurende de afgelopen weken.

China blinkt uit in diplomatie en het is meer waarschijnlijk dat deze nogal onthullende opmerking feitelijk bevestigt dat Europa daarentegen in toenemende mate wordt beschouwd als een vazal van de VS.

[...]

Het lijkt erop dat de leiders van Beijing zich zorgen maken over de aanwakkerende economische tegenwind en wanhopig een regelrechte handelsoorlog met de EU willen voorkomen. Xi zelf bracht dinsdag de waarschuwing van Moody's ter sprake dat de kredietwaardigheid van China zou worden verlaagd en zei dat dit aantoont dat het westen er niet in slaagt om de op een na grootste economie ter wereld te begrijpen.

Hij werd op zijn beurt gewaarschuwd dat de EU-markt niet voor altijd open zal blijven als het beleid van Beijing niet verandert. China werd verzocht om de kredietverlening aan banken te beteugelen en de productiedoelstellingen voor sommige productiesectoren te verlagen.

Afhankelijk van de vereisten kan China simpelweg elders zaken doen, terwijl de EU niet over vervangingsproducten van eigen makelij beschikt.

Met betrekking tot de handel stemde het Chinese leiderschap ermee in om in technische groepen met EU-ambtenaren samen te werken om de overcapaciteit te bespreken, die er volgens Europa toe zal leiden dat goedkope Chinese hightechgoederen op zijn relatief open markt terechtkomen.

Toen de Europeanen de meer dan 1000 problemen ter sprake brachten die door de Europese Kamer van Koophandel in China waren gesignaleerd, zei Li dat hij daar niet van op de hoogte was, maar hij zegde toe dat zijn staf ze in detail met EU-medewerkers zou bespreken.

"Zal dit het probleem vanzelf oplossen? Nee. Is het een stap in de goede richting? Natuurlijk," zei een goed ingelichte bron.

Brussel maakt zich grote zorgen over de groeiende capaciteit van China als autofabrikant en er loopt een onderzoek naar overheidssubsidies voor elektrische voertuigen. Op donderdag wees het Chinese leiderschap erop dat Volkswagen slechts 20 procent van zijn auto's in Duitsland verkoopt, dus wat is het verschil?

"Ze kwamen met veel gegevens en argumenten, niet om onze tegenwerpingen te accepteren, maar om tegenargumenten aan te voeren. Als we het hebben over overcapaciteit, wat betekent dat dan, overcapaciteit ten opzichte van wat?," aldus een derde EU-ambtenaar.

Er wordt niet verwacht dat China zal afstappen van zijn jarenlange beleid om staatssubsidies te gebruiken om prioriteitssectoren te bevorderen. "Waarom zouden ze? Dit is hun groeimodel," zei een vierde ambtenaar.

Zoiets als hoe de EU haar noodlijdende landbouwsector subsidieert? Boerenprotesten in Frankrijk voorbode van ophanden zijnde grote confrontatie

Maar met behulp van technische groepen - een idee dat door Von der Leyen werd geopperd - hoopt men dat Brussel kan wijzen op specifieke pijnpunten in de Chinese economie en dat er misschien wat beleidsaanpassingen mogelijk zijn die de gevolgen kunnen verzachten.

De verdenking zal bestaan dat Beijing tijd rekt en probeert te voorkomen dat er nog een confrontatie met Europa wordt aangegaan terwijl de eigen economie het moeilijk heeft, zodat Chinese bedrijven meer goederen de EU-markt in kunnen pompen voordat de toegang wordt beperkt.

Tegelijkertijd is Brussel bereid om die tijd te gunnen - ook Brussel voert liever geen economische oorlog met zo'n machtige tegenstander en Europese bedrijven hebben de Commissie grotendeels gevraagd om diplomatieke oplossingen na te streven.

Wat Rusland betreft, legde de EU aan Xi en Li een lijst voor van 13 bedrijven die beschuldigd worden van de verkoop van in Europa gemaakte goederen voor tweeërlei gebruik aan het Russische leger. Deze komen op het slagveld terecht en doden Oekraïners, zeiden ze.

Xi vertelde de Europeanen dat hij hier "aandachtig" naar keek, volgens verschillende bronnen die bekend waren met de discussie, en zei dat China een eigen exportcontroleregeling heeft. Dus terwijl er weinig verwachting bestond dat Xi zou toegeven dat Beijing iets verkeerd had gedaan, is Brussel blij dat hij "graag de dialoog aanging."

Von der Leyen liet het Chinese leiderschap weten dat ze begreep dat niet alle ontduikingen door Chinese bedrijven werden gedaan. In juni werd bijvoorbeeld ontdekt dat Russische entiteiten die geregistreerd staan op het Chinese vasteland en in Hongkong tot de grootste boosdoeners behoorden.

Dit wordt gezien als een manier om Beijing in staat te stellen het probleem aan te pakken en tegelijkertijd gezichtsverlies te voorkomen, maar het valt nog te bezien of Beijing hier een einde aan zal maken.

Beijing hielp juist de hypocrieten in de EU gezichtsverlies te voorkomen.

Er kwam geen harde toezegging om terug te keren naar de door Oekraïne gesteunde vredesbesprekingen, maar het werd ook niet zomaar van tafel geveegd. Er wordt aangenomen dat Beijing er de voorkeur aan geeft om dit soort zaken in kleinere structuren te bespreken.

De Chinezen wilden een manier vinden om de bilaterale sancties die in 2021 werden ingevoerd wederzijds op te heffen, nadat de EU ambtenaren had beschuldigd van het orkestreren van massale mensenrechtenschendingen in Xinjiang. Het struikelblok daarbij is echter dat de EU de situatie in de westelijke Chinese regio niet ziet verbeteren.

Waarschijnlijk hebben ze nooit een 'verbetering' gezien omdat die beschuldigingen nooit werden bewezen.

Wat Taiwan betreft, kreeg Xi de verzekering dat Brussel geen onafhankelijkheidsstreven zou steunen, en in ruil daarvoor hebben ze het gevoel dat Beijing begreep dat verandering van de status quo op welke manier dan ook - inclusief geweld - ernstige gevolgen met zich mee zou brengen.

China is zich er waarschijnlijk van bewust dat de EU nu, net als de VS, 'niet in staat is om afspraken te maken.' Maar het is een overwinning voor China dat de EU dit heeft toegegeven.

"Wij zijn tegen elke eenzijdige poging om de status quo met geweld te veranderen. De EU houdt vast aan haar één-China-beleid en ik vertrouw erop dat China zich volledig bewust is van de ernstige gevolgen van elke escalatie op dit gebied," vertelde Michel aan verslaggevers - een boodschap die hij ook achter gesloten deuren verkondigde.

De besprekingen over het Midden-Oosten werden omschreven als "constructief," terwijl Michel de hulp van Beijing inriep om de breuk in een Fins-Estlandse gaspijpleiding te onderzoeken, waarbij de verdenking gericht is op een Chinees schip dat in het gebied actief was.

Xi reageerde positief op het verzoek en ambtenaren vonden hem ongewoon betrokken - hij was op de hoogte van technische zaken die normaal gesproken aan ondergeschikten worden overgelaten. Bronnen betwijfelen of de top de neerwaartse trend in de relatie zal veranderen, maar in Brussel is gebleken dat het gezegde opgaat: het is goed om te praten.

Het is mogelijk dat er achter de schermen meer constructieve gesprekken hebben plaatsgevonden, zoals over het Midden-Oosten, maar anders toont dit bezoek aan hoe weinig invloed de EU tegenwoordig heeft en hoe haar leiderschap tot weinig meer in staat is dan het verkondigen van volslagen onzin, en meestal achter China's rug om.

En ondertussen, in Rusland, maakt Poetin meters: Putin makes rare trip to Middle East, UAE and Saudi leaders welcome 'dear friend'