Dat laat een analyse van supermarktprijzen (zonder acties) door NU.nl zien. Hier volgt een greep uit de prijsstijgingen en -dalingen van dit jaar.
Forse prijsstijgingen ten opzichte van begin dit jaar zijn er bij chocolade en olijfolie. De matige oogsten van cacao van de afgelopen jaren zie je steeds meer in de supermarktprijzen terug. Een reep Côte d'Or puur van 200 gram kost bij Albert Heijn, Jumbo en Plus bijna 50 cent meer dan begin 2024, een prijsstijging van 12 procent.
Een reep van Tony Chocolonely karamel-zeezout die nu in de supermarkt bijna 3,50 euro kost, werd in een half jaar tijd bij Jumbo 95 cent duurder. Bij Plus steeg de prijs met 54 cent. Bij Albert Heijn waren die prijsstijgingen vorig jaar al doorgevoerd.
Olijfolie is nog harder in prijs gestegen door opeenvolgende slechte oogsten in de afgelopen jaren. Een literfles extra vierge van het huismerk kost bijna 20 procent meer dan begin van het jaar. En een halve liter Bertolli Classico steeg bij Jumbo en Plus zelfs bijna 40 procent in prijs. Dat komt nog boven op de prijsstijgingen in heel 2023. Toen werd olijfolie van A-merk en huismerken 14 procent duurder.
Vooral grote verschillen door slechte oogsten
In een jaar tijd is een boodschappenmand ongeveer 9 procent duurder geworden, blijkt uit cijfers van het GfK, dat continu zeventig basisproducten volgt. "Maar in de afgelopen maanden zijn prijzen gemiddeld amper nog gestegen", zegt onderzoeker Norman Buysse van het GfK. "De oorzaken daarvoor, zoals de hoge inflatie, duurdere energie en loonstijgingen zijn grotendeels voorbij."
Maar Buysse ziet nog wel flinke prijsstijgingen- en dalingen bij producten die worden beïnvloed door oogsten. "Zo merk je de impact van tegenvallend weer in de landbouwsector direct bij verse producten. Spinazie was bijvoorbeeld al vaak niet beschikbaar in de afgelopen maanden. Dat gaan we vaker zien."
Buysse wijst op de impact van de vele regen die in Nederland viel sinds vorig najaar. Boeren moesten wachten met oogsten en zaaien en zagen een deel van hun oogst verloren gaan.
Dat gaan we terugzien op de kassabon, waarschuwden boeren in juni al. Marktprijzen van aardappelen lopen al op, maar ook bijvoorbeeld bloemkolen zijn duur voor de tijd van het jaar.
Duurdere pindakaas en frisdranken
Verder merken liefhebbers van pindakaas dat ze voor een pot Calvé pindakaas van 350 gram meer betalen. Bij Albert Heijn kost het product 3,19 euro, 20 cent meer dan rond de jaarwisseling. Bij Jumbo kost de pindakaas 3,13 euro, 52 cent meer dan in januari en bij Plus ben je met 3,19 euro 44 cent meer kwijt.
Ook voor ijsthee, vruchtensap, alcoholvrij bier en havermelk betaal je meer, mede door de invoering van de frisdranktaks begin dit jaar. Ten opzichte van begin dit jaar betaal je al gauw 10 procent meer en vergeleken met juli 2023 zijn prijzen een kwart toegenomen.
Opvallend is dat een fles Coca-Cola bij de grote supermarkten juist goedkoper is geworden, ondanks de 25 cent extra belasting op een fles van 1,5 liter. Volgens Buysse komt dat doordat er meer factoren zijn die de prijs bepalen dan alleen die frisdrankbelasting.
Krimpflatie: product niet duurder, maar wel kleiner
Een andere opvallende ontwikkeling is dat krimpflatie nog steeds aan de orde van de dag is. Een kuipje margarine van Becel, een pak Cornetto's van Ola, een zak naturel chips van Lays en een zakje M&M's werden in de afgelopen maanden iets goedkoper. Maar er zit sinds kort ook minder in die verpakkingen, waardoor je in verhouding meer betaalt voor hetzelfde product.
"Die krimpflatie kan een verkapte manier zijn om een product interessant te houden, in plaats van de prijs te verhogen", zegt Buysse. A-merken moeten sowieso een inhaalslag maken om de gunst van de supermarktklant terug te winnen.
Ongeveer 53 procent van de producten in de winkelmand is inmiddels een huismerk en maar 47 procent een A-merk. Nederlanders kopen meer huismerken dan de afgelopen jaren. In coronatijd was de verhouding precies andersom.
"Mensen hebben tijdens de inflatieperiode uit besparing gekozen voor goedkopere huismerken en keren niet meer zomaar terug. Daarvoor moeten A-merken producten verbeteren of betere plekken in de schappen bedingen", zegt Buysse.
Meevallers zijn prijsdalingen bij brood, bier en yoghurt
Er zitten ook meevallers in de boodschappenkar. Zo zijn prijzen van eigen merk halvarine met ongeveer 8 procent gedaald en werd ook een pak eigen merk yoghurt 15 procent goedkoper. Een krat Heineken bier kost (zonder aanbieding) nu 18,65 euro bij Albert Heijn en Plus tegen 19,32 euro begin dit jaar.
Zelfs brood werd goedkoper. Voor een volkoren brood betaalde je bij Albert Heijn en Jumbo met 1,79 euro 10 cent minder dan begin 2024. Ook een pak stroopwafels van het huismerk (-7 procent) en English Breakfast thee van Pickwick (-4 procent) zijn nu goedkoper dan in januari.
Commentaar: Zie ook: Crops damaged by heavy rainfall and hail: Dutch agriculture organisation "extremely worried"