Volgens de Hoge Commissaris voor Vluchtelingen (UNHCR) werden in Soedan in april 2024 meer dan 8,6 miljoen mensen uit hun huizen verdreven, terwijl meer dan 24 miljoen Soedanezen behoefte hebben aan humanitaire hulp.
Volgens een VN-rapport dat eerder dit jaar verscheen, werden vorig jaar tot 15.000 mensen gedood in El Geneina, de hoofdstad van de Soedanese deelstaat West-Darfur. Bij een van de meest recente aanvallen van de RSF kwamen op 6 juni 2024 meer dan 100 burgers om het leven in een dorp in de Soedanese deelstaat Gezira. De situatie is nijpend. Wat is er aan de hand?
In februari 2003 streden de 'rebellengroepen' Soedanese Bevrijdingsbeweging (SLM) of Soedanese Bevrijdingsleger (SLA) en de Beweging voor Gerechtigheid en Gelijkheid (JEM) tegen de Soedanese regering in de regio Darfur.
Een van de leiders van de SLM, Abdul Wahid Mohamed al-Nur, is een advocaat die een liberaal en democratisch Soedan voorstaat, waar religie en staat gescheiden zijn en Soedan nauwe banden met Israël onderhoudt. Hij ontving financiële steun van Israël.
De leider van JEM, Khalil Ibrahim, was een islamist en gekant tegen China. Hij zei: "[De JEM] willen dat alle Chinese bedrijven vertrekken. Ze kregen al vele waarschuwingen. Ze zouden daar niet moeten zijn." Analist Prof. Ecaterina MAŢOI schreef het volgende over hem:
JEM werd opgericht door Dr. Khalil Ibrahim, die zijn masteropleiding in Maastricht (1999) afrondde en JEM in 2001 vanuit Nederland lanceerde. Een artikel uit 2012 beweert: "Door de staat gesteunde mediabronnen beweerden midden november 2011 dat 400 JEM-rebellen in Zuid-Soedan waren aangekomen na een "intensieve militaire training" in Israël te hebben ondergaan, maar leverden geen bewijs (Sudan Vision, 13 november 2011). Khartoem beschuldigde Israël later van het leveren van wapens en voertuigen aan de JEM die naar Frankrijk en Tsjaad waren overgebracht (SMC, 27 december 2011)" (McGregor, 2012). Volgens een VN-rapport ontving SLA financiering van het Libische Nationale Leger, d.w.z. van veldmaarschalk Haftar, voor gevechtsactiviteiten in Libië (UN Rep., 2021, p. 42).Opmerkelijk is dat veldmaarschalk Haftar een Libische militaire officier is (die in de VS woont) en banden met de CIA heeft.
Gezien (1) de banden van deze rebellengroepen met Israël en de CIA en (2) de zienswijzen van de leiders die overeenkomen met het westen (SLM is pro-Israël en JEM is anti-China), is het duidelijk dat deze lieden niet het beste voor hebben met het Soedanese volk, maar een Soedan voor ogen hebben dat ten dienste staat van hun meesters: het westen en bondgenoten.
In juli 2007 verklaarde de Soedanese minister van Binnenlandse Zaken Zubair Bashir Taha aan een publiek van jongerenorganisaties dat de "CIA de demografie van Darfur wil ontwrichten" en dat de VS verantwoordelijk is voor "het verlengen van de oorlog in Darfur en de dood van duizenden mensen na het vredesakkoord van Abuja, net zoals ze in Irak hebben gedaan." Taha beschuldigde de CIA ook van het smokkelen van wapens naar Darfur, dat gemeld werd door de Soedanese nieuwssite Sudan Tribune.
In datzelfde jaar beschuldigde de Soedanese minister van Defensie, Abdel Rahim Mohamed Hussein, joodse organisaties ervan het conflict in Darfur aan te wakkeren. In een interview zei Hussein:
Interviewer: "Ondersteunen deze joodse groepen [de rebellen] financieel?"Het is dan ook niet verwonderlijk dat beide rebellengroepen in november 2011 een alliantie vormden onder de naam Soedan Revolutionair Front of het Soedanese Revolutionaire Front (SRF).
Hussein: "Ja, ze verschaffen politieke en materiële steun via hun controle over de media en binnen Amerikaanse en Britse kringen. Joodse groepen gebruikten alle middelen om deze conflicten aan te wakkeren."
Op 17 december 2014 berichtte de Sudan Tribune dat de toenmalige Soedanese president, Omar Hassan al-Bashir, de rebellenalliantie SRF tijdens een toespraak op een bijeenkomst beschreef als agenten, verraders en huurlingen, omdat ze samenwerkten met de CIA en de Israëlische inlichtingendienst (Mossad). Hij vroeg ook: "Waarom werken jullie in het buitenland en waarom pendelen zij tussen hotels in Parijs en Israël?"
De Soedanese regering bestreed de rebellenalliantie SRF met haar leger, politie en een militiegroep genaamd Janjaweed, waarvan Musa Hilal de leider was. Er volgde een lange strijd waarbij veel mensenlevens verloren gingen en velen ontheemd raakten.
In 2013 groeide Janjaweed uit tot een paramilitaire troepenmacht onder de naam Snelle Steuntroepen (RSF), onder operationeel bevel van Mohamed Hamdan Dagalo of Hemedti (naar verluidt een rivaal van Musa Hilal).
Analyst Prof. Ecaterina MAŢOI schreef:
In 2013 werden, na het oprichten van verschillende lokale paramilitaire strijdkrachten (milities of ingelijfde milities) [...] de Snelle Steuntroepen (RSF) opgericht. Hun rol was om de controle van de regering over gebieden als Darfur te versterken, maar aangezien ze ook voormalige milities inlijfden, bleken ze niet erg effectief. De Nationale Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (NISS) nam de RSF over en probeerde deze in te zetten om de invloed van de Soedanese Strijdkrachten (SAF) tegen te gaan. [...] Hoewel de RSF in 2016 middels een wet onder controle van de SAF werd geplaatst, tegen de wens van haar commandant Hemedti in, bleef de RSF "autonoom." In november 2019 streden RSF-elementen naar verluidt tegen de SAF. De inzet van enkele duizenden RSF-troepen in Jemen versterkte Hemedti's politieke invloed en betrekkingen met Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten.In 2017 bracht de voormalige president van Soedan sinds 1993, Omar al-Bashir, voor het eerst een bezoek aan Rusland en besprak de economische en militaire samenwerking tussen de twee landen.
Hemedti zou een van de rijkste mannen van Soedan zijn geworden nadat hij in 2017 de goudmijnen uit Darfur overnam. Zijn broer Abderrahim Dagalo is de tweede man van RSF en is eigenaar van het goudmijnbedrijf Al Junaid / Al Gunade (Nova.news, 2023).
Tijdens deze bijeenkomst zei Al-Bashir het volgende:
"We zijn Rusland dankbaar voor zijn positie op internationale podia. We waarderen zijn inspanningen om Soedan te beschermen. Onze standpunten over de meeste kwesties komen overeen. We zijn vooral tegen inmenging van de VS in de binnenlandse aangelegenheden van Arabische landen, in het bijzonder inmenging van de VS in Iran.Twee jaar later werd al-Bashir door middel van een militaire staatsgreep afgezet. Een jaar na de staatsgreep, op 31 augustus 2020, werd een vredesakkoord ondertekend tussen de regering en de rebellengroepen.
We denken dat de situatie die zich in ons land heeft ontwikkeld (hetzelfde geldt voor Darfur en Zuid-Soedan) dezelfde wortels heeft - het beleid van de VS. Als gevolg daarvan is ons land in twee delen gesplitst, wat een slechte situatie heeft verergerd. We hebben bescherming nodig tegen agressieve acties van de VS.
Wij menen dat wat er nu in Syrië gebeurt ook te wijten is aan inmenging van de VS, die daar tot zoveel rampspoed heeft geleid.
Wij denken dat vrede niet mogelijk is zonder president Bashar al-Assad. Wij geloven dat Syrië verloren zou zijn zonder de hulp van Rusland.
Nu lanceren we een grootschalig programma om onze strijdkrachten opnieuw uit te rusten en we hebben met de minister van Defensie [Sergei Shoigu] afgesproken dat Rusland ons daarbij zal helpen. We willen onze aanwezigheid in Rusland vergroten door meer militaire attachés naar Rusland te sturen.
We zijn ook bezorgd over de situatie in de Rode Zee. Wij geloven dat Amerikaanse inmenging ook daar een probleem is. We willen het gebruik van militaire bases in de Rode Zee bespreken.
Soedan kan Ruslands sleutel tot Afrika worden. We zijn ook geïnteresseerd in het ontwikkelen van betrekkingen met BRICS.
De generaal van het Soedanese leger, al-Burhan, werd vanaf april 2022 de de facto heerser van Soedan. Hij leidt de SAF tegen de RSF die aanhoudende aanvallen uitvoeren tegen het Soedanese leger, waarbij beide partijen met de vinger naar elkaar wijzen voor wat betreft slachtoffers onder de burgerbevolking.
Egypte en Iran steunen de SAF, terwijl de VAE Hemedti steunen. In december 2023 wees Soedan 15 diplomaten uit de VAE uit op beschuldiging dat de VAE wapens zouden hebben geleverd aan de RSF. Naar verluidt werkt het particuliere huurlingenbedrijf Wagner, dat onafhankelijk van Rusland opereert, samen met Hemedti/SAF.
De VS waren niet verheugd over het feit dat Iran wapens stuurt naar het Soedanese leger. De woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei:
"De Verenigde Staten zijn tegen externe betrokkenheid ter ondersteuning van het conflict in Soedan - het zal het conflict alleen maar verergeren en verlengen en het risico bestaat dat de regionale instabiliteit zich verder verspreidt."Dat is nogal een krasse uitspraak van de VS, aangezien zij al tientallen jaren bekend staan om hun externe betrokkenheid bij landen over de hele wereld.
Niettemin, nu de Soedanese-Iraanse betrekkingen opwarmen, ontving de de facto heerser van Soedan, al-Burhan, formeel de nieuwe ambassadeur van Iran in Soedan op 22 juli 2024, waarmee een einde kwam aan een diplomatieke impasse van acht jaar.
Vanwege de politieke instabiliteit van de afgelopen jaren stonden de plannen voor de bouw van een Russische basis aan de Rode Zee op losse schroeven, maar op 31 mei 2024 zei de assistent-bevelhebber van de SAF dat Rusland Soedan militair zal steunen in ruil voor een permanente Russische marinebasis aan de Rode Zee.
In mei 2023 zei de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo dat het voor de Russische president Poetin een grote vooruitgang zou betekenen als Hemedti de oorlog in Soedan zou winnen. Waarschijnlijk maakte hij een inschattingsfout door te veronderstellen dat al-Burhan de plannen voor een Russische marinebasis niet zou hervatten.
Mogelijk als gevolg van paniek bij de VS en hun bondgenoten nodigde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken op 23 juli 2024 het Soedanese leger uit om deel te nemen aan de voorgestelde besprekingen met RSF in Zwitserland op 14 augustus. De besprekingen zouden worden georganiseerd door Zwitserland, medegeorganiseerd door Saoedie-Arabië en met de Afrikaanse Unie, Egypte, de VAE en de VS als waarnemers. De RSF stemde in met deelname, maar al-Burhan zei:
"De regering heeft duidelijk gemaakt dat onderhandelingen vóór ... [de] volledige terugtrekking en een einde aan de uitbreiding (door de paramilitaire Snelle Steuntroepen) niet aanvaardbaar zijn voor het Soedanese volk."Wel vroeg hij om ontmoetingen met Amerikaanse functionarissen om de agenda voor de besprekingen door te nemen. In een tweet van 5 augustus 2024 schreef al-Burhan (vertaald uit het Arabisch door Google):
"Ik kreeg een telefoontje van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken en sprak met hem over de noodzaak om de zorgen van de Soedanese regering aan de orde te stellen voordat er onderhandelingen worden gestart. Ik vertelde hem dat de rebellenmilitie El Fasher belegerde en aanviel en de doorgang van voedsel voor de ontheemden van het Zamzam-kamp verhinderde."Gezien de voorgeschiedenis van de VS op het gebied van invasie en vernietiging van andere landen, is het moeilijk te geloven dat Blinken ook maar enigszins geïnteresseerd is in het tot stand brengen van vrede in de geopolitiek strategische regio. Ze willen waarschijnlijk een marionet in Soedan (of dat nou al-Burhan of Hemedti is) die met hèn samenwerkt in plaats van met Rusland, Iran en China.
Rekening houdend met het feit dat Soedan de op twee na grootste goudproducent van Afrika is, zou de recente Freudiaanse verspreking van de Amerikaanse senator Todd Young een idee kunnen geven van de Amerikaanse bedoelingen in Afrika:
Het is te hopen voor de vele onschuldige mensen in Soedan dat er vrede in het land komt en dat degene die Soedan leidt zich aansluit bij een multipolaire wereld.
Reacties van Lezers
voor onze Nieuwsbrief