© AP Photo / Aflred de Montesquiou / FileEen gascentrale in Algerije
In de lente van 2022, op het hoogtepunt van het conflict tussen Rusland en Oekraïne, overwoog de EU om de levering van Russisch gas stop te zetten en het energieverbruik zoveel mogelijk te beperken. De EU-landen zochten hun heil elders en een van de plaatsen waar de aandacht naar uitging, was Algerije.
Nu, twee jaar later, is Algerije de EU's grootste gasleverancier via pijpleidingen en blijft het koploper in Afrika voor wat betreft de productie en export van aardgas. Maar Algerije's positie in een aantal internationale kwesties vormt nu een bedreiging voor de leveringen aan Europa, waarbij de landen van het Europese Middellandse Zeegebied concessies moeten doen aan hun buitenlandse beleid om zo'n belangrijke energiebron niet te verliezen.
Begin juni kondigde het Spaanse energiebedrijf Enagas aan dat Algerije al zes maanden op rij de grootste gasleverancier van Spanje was, vóór de voormalige koploper, de Verenigde Staten.
Volgens Enagas exporteerde Algerije afgelopen mei in totaal 10.267 gigawattuur (ongeveer 973 miljoen kubieke meter) naar Spanje - 36,3% van de totale gasimport in het land. Rusland en de Verenigde Staten volgen met respectievelijk 22,7% en 13,8%. Deze verhouding is over het algemeen stabiel gebleven sinds het begin van dit jaar. De import van Amerikaans LNG naar Spanje zakte naar de derde plaats en halveerde ten opzichte van het voorjaar van 2023.
Gas voor Europa
Algerije blijft de belangrijkste gasleverancier voor heel Europa, vooral het gebied rond de Middellandse Zee. In 2023 passeerde het Rusland om na Noorwegen de grootste leverancier van gas via pijpleidingen aan de EU te worden. Dit zorgt voor een nog belangrijkere rol van het Afrikaanse land met betrekking tot de energiezekerheid van Europa.
Algerije stuurt 85% van zijn gasexport naar Europa en wil zijn rol als exporteur van gas via pijpleidingen versterken door voor 2028 50 miljard dollar in deze sector te investeren. Voor 2024 heeft de regering tot 8,8 miljard dollar uitgetrokken, waarvan het grootste deel is bestemd voor gasexploratie en -productie.
Algerije heeft drie pijpleidingen naar Italië en Spanje, waarvan er momenteel één inactief is, terwijl er ook een project bestaat om een vierde vanuit Nigeria aan te leggen. Algerije is de grootste gasleverancier voor Italië en Spanje. Volgens een in 2022 gesloten overeenkomst tussen het Italiaanse Eni en het Algerijnse staatsolie- en gasbedrijf Sonatrach, zal tegen 2026 tot 9 miljard kubieke meter gas via pijpleidingen aan Italië worden geleverd.
Leningen niet langer nodig
In april 2024 plaatste het Internationaal Monetair Fonds (IMF) Algerije op de derde plaats op een lijst van de belangrijkste Afrikaanse economieën, na Zuid-Afrika en Egypte. Algerije haalde Nigeria in, dat dit keer de vierde plaats innam op de ranglijst van het IMF. Volgens het rapport bedroeg het BBP van Algerije dit jaar zo'n 266,78 miljard dollar, terwijl het IMF voor de komende maanden een groei van rond de 3,8% verwacht.
Algeriijnse president Abdelmadjid Tebboune
Tebboune zei ook dat de Algerijnse dinar met 4,5% was gestegen ten opzichte van harde buitenlandse valuta en dat "dit nog maar het begin is." De deviezenreserves van het land zijn gestegen tot 70 miljard dollar, waardoor het land geen nieuwe buitenlandse leningen hoeft aan te gaan.
Opmerkelijk is dat toen Tebboune in 2019 aan de macht kwam, de deviezenreserves 42 miljard dollar bedroegen, terwijl de importkosten boven de 60 miljard dollar uitkwamen. Bovendien merkte de president op dat Algerije vastbesloten is om zijn inkomstenbronnen te diversifiëren en af te stappen van een 'rentenierseconomie' die gebaseerd is op de export van olie en gas.
"In 2022 zag Algerije voor het eerst in 40 jaar een recordvolume niet-primaire export ter waarde van 7 miljard dollar, terwijl dit cijfer voorheen niet boven de 1,5 miljard dollar uitkwam," zo voegde Tebboune eraan toe.
Eerste positie in Afrika
In het rapport voor 2023 van de Organisatie van Arabische olie-exporterende landen (OAPEC) staat dat Algerije voor het eerst sinds 2010 de koppositie heeft ingenomen voor de LNG-export vanuit Afrika en dat het daarmee Nigeria, dat al ruim tien jaar deze positie innam, heeft ingehaald. Het volume van de LNG-leveringen uit Algerije naar het buitenland is het hoogste in de Arabische wereld.
Het rapport vermeldt dat Algerije zijn hoogste cijfers heeft bereikt in 2023, toen het totale volume van de LNG-export ongeveer 13 miljoen ton bedroeg, een stijging van 26,1% ten opzichte van 2022.
Nieuwe velden en centrales
Volgens een recente verklaring van de Algerijnse minister van Energie, Mohamed Arkab, ontdekte Sonatrach tussen januari en mei 2024 acht belangrijke olie- en gasvelden in het land. Het zijn allemaal nieuwe, onontgonnen locaties waarvan de meeste zich bevinden in de provincie Bechar in het zuidwesten van Algerije, de provincie Salah in het centrale deel van het land en de provincies Illizi, Djanet en Ouargla in het zuidoosten. Zonder de cijfers bekend te maken, merkte Arkab op dat deze afzettingen "een belangrijke aanvulling zullen vormen op de bewezen nationale koolwaterstofreserves, met name aardgas."
De minister merkte op dat de wet op koolwaterstoffen, die in 2019 werd ingevoerd, algemene maatregelen bevat die hun vruchten hebben afgeworpen door het sluiten van grote contracten met grote bedrijven als het Italiaanse Eni, het Noorse Equinor en het Amerikaanse Occidental Petroleum (OXY). In de afgelopen weken heeft Algerije ook contracten gesloten met de Amerikaanse energiereuzen ExxonMobil en Chevron voor de ontwikkeling van verschillende olie- en gasvelden.
© RT / RTHet hoofdkantoor van de Algerijnse gasreus Sonatrach
"Algerije is een betrouwbaar land op het vlak van contracten en grote volumes voor leveringen aan de Europese markt," benadrukte Arkab.
De huidige strategie van Sonatrach is om de jaarlijkse productie binnen vijf jaar te verhogen naar 200 miljard kubieke meter gas. Volgens de gegevens van het staatsbedrijf uit 2023 bedraagt het huidige winningsvolume 137 miljard kubieke meter.
Trans-Sahara gaspijpleiding
Algerije voorziet Europa momenteel van gas via twee pijpleidingen. De eerste, TransMed, verbindt Italië via de Middellandse Zee. Deze route loopt over het grondgebied van Tunesië en heeft een capaciteit van 32 miljard kubieke meter per jaar. De tweede pijpleiding, Medgaz, verbindt de haven van Beni Saf aan de westkust van Algerije met Almeria in Zuid-Spanje. Deze pijpleiding kan tot 10 miljard kubieke meter per jaar transporteren.
In 2009 werd ook een overeenkomst getekend tussen Algerije, Niger en Nigeria over de aanleg van een ambitieuze trans-Sahara gaspijpleiding, NIGAL, waarmee gas vanuit het zuiden van Nigeria via Niger en Algerije naar Spanje en Portugal kan worden getransporteerd. Dit plan blijft echter uiterst fragiel. Begin 2024 bleek dat het project was opgeschort vanwege de politieke situatie in Niger, waar in de zomer van 2023 een militaire coup plaatsvond. In maart verklaarde de minister van Energie, Muhammad Arkab, echter dat Algerije en Nigeria een akkoord hadden bereikt om de aanleg te hervatten.
© bne IntelliNewsDe voorgestelde trans-Sahara gaspijpleiding
Overigens overweegt Nigeria andere opties om zijn gas aan Europa te leveren. Met name de Nigeria Morocco Gas Pipeline (NMGP), die langs de kust van West-Afrika op de bodem van de Atlantische Oceaan zal worden aangelegd, is sinds 2016 in ontwikkeling. Als deze klaar is, zal het naar verwachting de langste onderzeese leiding ter wereld zijn met een lengte van 5.660 km.
Voor zowel Marokko als Nigeria biedt deze pijpleiding een kans om hun economieën te stimuleren en de levensstandaard van hun bevolking te verhogen. Voor Algerije betekent het echter concurrentie in de race om de nummer één gasexporteur te worden.
Levering aan Spanje: Toenemende spanningen
De gasexport van Marokko naar Spanje werd pas onlangs weer genormaliseerd. In voorgaande jaren vonden tal van gebeurtenissen plaats die ertoe leidden dat de gasuitvoer op het punt stond volledig te worden stopgezet. De bedreiging voor de leveringen wordt voornamelijk gevormd door het internationale beleid van Algerije en de betrekkingen met zijn buurlanden, met name Marokko, waarmee het een langdurig geschil heeft over de status van het grondgebied van de Westelijke Sahara.
Op 24 augustus 2021 beëindigde Algerije officieel de diplomatieke betrekkingen met Marokko en beschuldigde het land van "vijandige acties," die bestonden uit steun aan Algerijnse rebellengroeperingen en hulp bij het in brand steken van bossen in Algerije. Kort daarna werd aan Marokkaanse militaire en civiele vliegtuigen een verbod opgelegd om het Algerijnse luchtruim te gebruiken, terwijl op 31 oktober de beslissing werd aangekondigd om een contract voor de levering van gas aan Spanje via de Maghreb-Europa Pijpleiding (MEG), die door Marokko loopt, niet te verlengen. In plaats daarvan zou LNG rechtstreeks via de Medgaz-route worden geleverd. Even later verbood Algerije Spanje om gas dat vanaf zijn grondgebied aan het koninkrijk werd geleverd, door te verkopen. Deze beslissing plaatste zowel Madrid als Rabat in een moeilijke positie, vooral in het licht van de dreigende energiecrisis binnen de EU.
© The EconomistAl tientallen jaren eist Marokko de controle op over de Westelijke Sahara, terwijl de etnische Sahrawi vechten voor hun recht op zelfbeschikking.
In juli 2024 kondigde Sonatrach de opschorting van de gasleveringen aan Spanje aan vanwege schade aan de hoofdpijpleiding Medgaz, waarbij het beweerde dat de storing "aan Spaanse zijde" was ontstaan. Tegelijkertijd blijven er spanningen bestaan tussen Madrid en Algerije over de wederuitvoer van gas naar Marokko. Algerije heeft zich herhaaldelijk verzet tegen de omgekeerde gasstroom naar het naburige koninkrijk via de MEG pijpleiding, terwijl Madrid heeft aangevoerd dat de brandstof die aan Marokko wordt geleverd afkomstig is uit derde landen.
De gasleveringen van Algerije aan Spanje zijn momenteel gestabiliseerd, maar worden nu geconfronteerd met een nieuwe bedreiging. Afgelopen mei kondigde Algerije aan dat het zou stoppen met de levering van gas aan het Spaanse bedrijf Naturgy als dit zou besluiten zijn aandelen te verkopen. Een dergelijke verklaring kan vreemd lijken als men geen rekening houdt met het feit dat Naturgy onderhandelt met de Abu Dhabi National Energy Company (TAQA) en dat Algerije en de VAE al enkele maanden een onuitgesproken strijd voeren en elkaar beschuldigen van vijandigheid. De normalisering van de betrekkingen tussen de VAE en Israël, dat door Algerije niet wordt erkend, blijft de belangrijkste oorzaak van de spanningen tussen de twee landen.
Een maand eerder zei TAQA dat het in gesprek was met de drie grootste aandeelhouders van Naturgy, wat zou kunnen leiden tot een aankoop van aandelen en een volledige overname van het grootste gasbedrijf van Spanje. Naturgy heeft contracten gesloten met Sonatrach en bezit een aandeel in een grote gaspijpleiding tussen Spanje en Algerije. Woordvoerders van Naturgy ontkennen de mogelijkheid om hun aandelen te verkopen en op 11 juni kondigde TAQA aan dat het er niet in was geslaagd om aandelen in het Spaanse gasbedrijf te verwerven.
Zodoende kan Algerije, gedreven door zijn eigen belangen, de EU geen volledige energiezekerheid en onafhankelijkheid van Russische leveranties garanderen. Een voormalige kolonie kan nu dus op gelijke voet met Europa spreken, voorwaarden dicteren en zijn economie ontwikkelen terwijl het zijn eigen belangen beschermt.
Zie: https://www.rt.com/africa/603085-gas-supplies-algeria-europe/
Reacties van Lezers
voor onze Nieuwsbrief