© Amir Levy/Getty ImagesIsraëlische tank aan grens met Gaza
De door Hamas geleide aanval op 7 oktober 2023 leidde tot een staat van wanorde, die Israël voor het eerst sinds zijn oprichting in 1948 tot in de kern had geraakt. Het Palestijnse gewapende offensief vanuit Gaza had de status quo onderuit gehaald, niet alleen voor de Israëliërs, maar ook voor Amerika en diens projecten in West-Azië.
Voorafgaand aan de oorlog zag Hamas, dat het belegerde gebied van Gaza bestuurde, een langzame overgang op regionaal niveau plaatsvinden, zowel politiek gezien binnen Israël als door het uitdoven van de Palestijnse zaak voor nationale bevrijding. In september 2023 spraken zowel de Israëlische premier Benjamin Netanyahu als de Amerikaanse president Joe Biden in het openbaar hun voornemen uit om de regio opnieuw in te richten. Washington wilde een normalisatiedeal sluiten tussen Israël en Saoedi-Arabië om de start van de economische corridor tussen India en het Midden-Oosten en Europa te faciliteren.
Ondertussen vond er binnen het Israëlische sociaal-politieke landschap een aardverschuiving plaats. De binnenlandse Israëlische kwestie over de justitiële reorganisatieplannen van de regering onder leiding van Netanyahu was uitgemond in een diep polariserende strijd over de vraag of Israël een religieuze of seculiere natie zou zijn. Te midden van deze onrust dreigden de steeds groter wordende groepen religieus-nationalistische zionisten de op twee na heiligste plaats binnen het islamitische geloof, de al-Aqsa moskee, in te nemen.
Hamas was nauwelijks in staat om het op te nemen tegen een modern leger dat is uitgerust met de nieuwste militaire technologie en had geen schijn van kans om de strijd op eigen kracht te winnen, maar besloot desalniettemin een offensief te beginnen. De belangrijkste doelstellingen betroffen het straffen van Israël voor diens schendingen van de heilige plaatsen in Jeruzalem en het bewerkstelligen van een grootschalige gevangenenruil; uiteindelijk werd een keten van gebeurtenissen in gang gezet die de loop van de geschiedenis zou veranderen.
Een 'Nieuw Midden-Oosten'
Tijdens zijn toespraak voor de Verenigde Naties in september 2023 had de Israëlische premier Benjamin Netanyahu een "Nieuw Midden-Oosten" voorgesteld en vandaag spreekt hij nog steeds over het bereiken van dit doel.
Na 7 oktober 2023 hadden de Israëliërs eindelijk hun excuus gevonden om de "Gaza-kwestie" op te lossen. In 2005 had de toenmalige Israëlische premier Ariel Sharon IDF-soldaten en illegale kolonisten uit het gebied teruggetrokken, waardoor het onder een beleg kwam te staan dat in 2007 ernstig zou worden verscherpt. In 2008-2009 lanceerde de toenmalige Israëlische premier Ehud Olmert de eerste grote oorlog tegen het gebied en ontwikkelde een plan om de burgerbevolking langzaam uit te hongeren door hen "op dieet" te zetten.
De Israëlische oorlog van 2014, onder Netanyahu, bewees dat de Gaza-kwestie slechts op één van twee manieren kon worden opgelost: dialoog of een totale oorlog. Zelfs meer dan 50 dagen van bombardementen en een grondinvasie konden Hamas niet uitroeien en tot overgave dwingen. Tegen 2020 hadden VN-experts het gebied onbewoonbaar verklaard.
Tijdens de aanval van 2023 onder leiding van Hamas werd Israël beroofd van een van de fundamentele pijlers van zijn zionistische ideologie, namelijk dat het zijn Joodse bevolking beter kon beschermen dan welke andere staat dan ook.
Plotseling was de illusie van Israëlische onoverwinnelijkheid in rook opgegaan, waardoor de Amerikaanse machtsprojectie dreigde te worden ondermijnd. Als de kracht van het Israëlische leger nutteloos was gebleken en Amerika het land niet kon redden, wat zou er dan gebeuren met Saoedi-Arabië of andere door Amerika gesteunde Arabische naties?
Israël besloot daarom, met volle Amerikaanse steun, een vernietigingscampagne in Gaza te beginnen. Er zouden geen regels zijn, geen genade en geen reële vooruitzichten op onderhandelingen tot aan de volledige overwinning.
Hoewel de Amerikaanse regering uiteindelijk haar houding zou veranderen om enigszins wat bezorgdheid voor de burgerbevolking te tonen, werd dit geuit terwijl men de wapens bleef sturen om ervoor te zorgen dat meer Palestijnse lijken zich in de straten van Gaza zouden opstapelen.
Tot september 2024 leek Iran de sterkste speler in West-Azië. Zijn bondgenoot Hezbollah voerde dagelijks aanvallen uit op Israëlische militaire posities waardoor zo'n 100.000 Israëli's hun huizen ontvluchtten, terwijl de IDF in Gaza werd opgehouden en verliezen bleef lijden. Ondertussen werd Israël eveneens door de geallieerde milities van Teheran in Irak en de Houthi's in Jemen aangevallen.
Maar deze strategie van uitputting van Teherans As van Verzet miste verbeeldingskracht, waardoor de Israëliërs en Amerikanen de tijd kregen om een aantal complotten uit te broeden om elk van de fronten afzonderlijk te ontmantelen.
Israël stelde de grenzen van Iran op de proef door uitgekiende moorden op hooggeplaatste personen van de Islamitische Revolutionaire Garde (IRGC). Vervolgens besloot het om de hoge militaire functionaris van Hezbollah, Fouad Shukr, in Beiroet te vermoorden, uren later gevolgd door de moord op Hamas-leider Ismail Haniyeh in Teheran.
Hezbollah reageerde daarop zeer ingetogen, met de bedoeling om de spanningen te doen afnemen, terwijl Iran besloot om niet terug te slaan. Hoewel deze strategie bedoeld was om een grotere regionale brand te voorkomen, diende ze uiteindelijk slechts als groen licht voor Israël om nog verder te escaleren. Benjamin Netanyahu en de rest van zijn team besloten om te profiteren van de getoonde aarzeling, in de overtuiging dat ze de Iraanse dreiging hadden ontkracht.
Op 17 september ontploften duizenden pagers met boobytraps gelijktijdig in heel Libanon, waarbij zowel burgers als Hezbollah-leden werden verwond en gedood. Dit diende duidelijk als een grote klap voor de communicatie van de Libanese groepen, terwijl het grote publiek met afschuw werd vervuld door wat het voormalige hoofd van de CIA, Leon Panetta, als terrorisme had omschreven.
Zelfs na deze klap leek het er nog steeds op dat Hezbollah niet bereid was te escaleren naar een totale oorlog. Maar de Israëliërs waren nog steeds niet klaar met hun aanval en besloten een moordcampagne uit te voeren waarbij de meeste leiders van de groep, waaronder de secretaris-generaal Seyyed Hassan Nasrallah, werden vermoord.
Hoewel het Israëlische leger er niet in slaagde om in het zuiden van Libanon op de grond veel te bereiken, was het kwaad al geschied en moest Hezbollah een strijd voeren waar het niet op voorbereid was, hetgeen onvermijdelijk uitliep op een patstelling.
Op 27 november trad het staakt-het-vuren tussen Israël en Libanon in werking en werd vrijwel onmiddellijk gevolgd door een offensief vanuit de Syrische provincie Idlib door een groot aantal gewapende groepen onder leiding van Hayat Tahrir al-Sham (HTS).
De val van Bashar Assads regering in Damascus heeft inmiddels geleid tot het stopzetten van wapenleveranties aan Hezbollah, terwijl de Israëliërs Syrische gebieden zonder weerstand blijven binnenvallen en bezetten.
Israel Katz, Netanyahu's nieuwe minister van Defensie, verklaarde kort daarna:
"We hebben Hamas verslagen, we hebben Hezbollah verslagen, we hebben de Iraanse defensiesystemen uitgeschakeld en de productiesystemen beschadigd, we hebben het Assad-regime in Syrië omvergeworpen."Te veel te snel?
Hoewel Israël Gaza met de grond gelijk heeft gemaakt, de top van Hezbollah heeft uitgeschakeld en vrije toegang tot Syrië heeft gekregen zonder zelfs maar een veroordeling van de nieuwe regering onder leiding van HTS, heeft het niet de gewenste "totale overwinning" behaald.
Israëls economie verkeert in zwaar weer, zijn samenleving is diep verdeeld en zelfs zijn strijdkrachten zijn uitgeput. Zonder de constante aanvoer van wapens van zijn bondgenoten in het collectieve Westen, kunnen ze hun huidige offensieve houding onmogelijk volhouden. Hoewel het Libanonfront op pauze is gezet, wijzen de dagelijkse Israëlische schendingen van het staakt-het-vuren en de weigering om zich terug te trekken uit het zuiden van het land erop dat de oorlog daar elk moment weer kan oplaaien.
Bovendien zijn de twee publiekelijk verklaarde doelstellingen van de Gaza-oorlog volgens het Israëlische leiderschap - de terugkeer van de ontvoerde Israëlische burgers en het verpletteren van Hamas - niet volbracht. Wat Gaza werd aangedaan, heeft Israël ook beroofd van zijn internationale legitimiteit en heeft het in de ogen van een groot deel van het mondiale publiek tot een de facto schurkenstaat gemaakt.
Op de Westelijke Jordaanoever probeert de Israëlische regering ook plannen uit te voeren om grote delen van het grondgebied te annexeren, op een moment dat er een intern conflict woedt tussen een Palestijnse Autoriteit (PA) die legitimiteit ontbeert en lokale gewapende groepen die werden opgezet om de confrontatie met hun bezetter aan te gaan.
Ondertussen blijft de door Houthi's geleide regering in de Jemenitische hoofdstad Sana'a Israël met salvo's van ballistische raketten en drones bestoken, die onverminderd doorgaan als gevolg van Israëlische luchtaanvallen op de civiele infrastructuur van Jemen. Aan het Iraanse front bestaat ook nog steeds de dreiging dat de raketmacht van de IRGC een verpletterende slag zou kunnen toebrengen aan Israëls belangrijkste infrastructuur, mocht daartegen een directe actie worden ondernomen.
Er zijn nu talloze fronten die tegen een in het nauw gedreven Israël zouden kunnen ontstaan. Het lot van Syrië is nog steeds onzeker en de mogelijkheid van een gewapend antwoord is altijd aanwezig. Buurland Jordanië heeft ook te kampen met het vooruitzicht van onrust, wat de Israëlische grens zou kunnen overschrijden. Als reactie op de spanningen bij de al-Aqsa moskee en op de bezette Westelijke Jordaanoever, die worden uitgelokt door de extreemrechtse coalitie van Benjamin Netanyahu, is er ook kans op een opstand die vrij spontaan zou kunnen uitbarsten.
Het klopt dat Israël overwinningen heeft behaald die verder reiken dan de mogelijkheden die maanden geleden nog binnen kringen van analisten werden besproken, maar deze overwinningen zouden wel eens pyrrusoverwinningen kunnen blijken.
In West-Azië heerst nu chaos en in plaats van stappen te ondernemen om de situatie te stabiliseren, streeft Israël naar expansionisme en onderneemt een zoektocht om de zionistische visie volledig te herdefiniëren. Eén vergissing of misrekening kan Israël al in een existentiële overlevingsstrijd storten.
Zie: https://www.rt.com/news/610471-israel-2025-victory-middle-east/
Commentaar: De zorgvuldige en goed doordachte analyse in dit artikel is prijzenswaardig. Voor een heel andere kijk op Israëls zoektocht in Syrië, lees:
The Syria carve-up creates a de-facto Israel-Turkey border ensuring a broader ME war