Het langverwachte telefoongesprek tussen Vladimir Poetin en Donald Trump heeft eindelijk plaatsgevonden en veroorzaakte schokgolven in het geopolitieke landschap. Maar voordat iemand zich laat meeslepen door triomf of wanhoop, is het de moeite waard om eerst vast te stellen wat er werkelijk is gebeurd: de betrekkingen tussen Rusland en Amerika zijn eenvoudigweg teruggekeerd naar hun natuurlijke staat - een staat van strategische rivaliteit, tegenstrijdige belangen en fundamentele verschillen in wereldbeeld.
Decennialang koesterden de VS een fantasie - een fantasie waarin ze Rusland naar hun eigen beeld konden vormen, eerst door stimulansen en later door dwang. Washington geloofde dat het Moskou kon kneden tot een volgzame partner binnen de 'liberale internationale orde,' een illusie waar pas een einde aan kwam toen de realiteit toesloeg: Rusland zou nooit opnieuw kunnen worden gevormd. Ondertussen probeerde Moskou jarenlang een gemeenschappelijke basis te vinden door zijn eigen beleid aan te passen in de hoop op een werkbare coëxistentie. Ook aan dat experiment kwam tien jaar geleden een einde.
Het uiteenvallen van het Koude-Oorlogssysteem aan het eind van de jaren tachtig was een historische anomalie, een toevalstreffer die door velen werd aangezien voor een permanente transformatie. Het Westerse narratief van de 'overwinning' was voorbarig - de geschiedenis eindigt niet, zij evolueert. Na verloop van tijd werd de illusie van een unipolaire wereld steeds moeilijker vol te houden en begon het mondiale machtsevenwicht te verschuiven. Degenen die profiteerden van de oude orde klampten zich daar wanhopig aan vast, terwijl degenen die zich tekortgedaan voelden harder terugsloegen. Oekraïne werd de ongelukkige breuklijn in deze strijd, het strijdtoneel van onverzoenlijke visies.
Wat er nu gebeurt is niet het begin van een nieuw tijdperk, maar de onvermijdelijke correctie van een oud tijdperk. De VS hebben, zelfs onder het presidentschap van Trump, erkend dat rivaliteit tussen grote mogendheden opnieuw het bepalende kenmerk is van de internationale politiek. Maar in tegenstelling tot voorgaande decennia, toen ideologische gevechten geopolitieke belangen maskeerden, is de nieuwe rivaliteit pragmatischer, ontdaan van de pretentie van universele waarden. De liberale wereldorde is niet langer een leidend beginsel - het is een overblijfsel uit het verleden.
Deze verschuiving biedt geen garantie voor vrede, noch wordt het risico van confrontaties geëlimineerd. Maar het brengt wel een zekere rationaliteit terug in het spel. De ideologische gedrevenheid van het Westen, die vaak leidde tot roekeloze, contraproductieve acties, maakt plaats voor een nuchtere inschatting van macht en belangen. De focus ligt niet langer op het dwingen van de ene partij om zich te onderwerpen, maar op het onderhandelen over tastbare voordelen.
Rusland heeft zich ondertussen gepositioneerd als een belangrijke speler bij het vormen van deze nieuwe wereldorde. De strategische fantasieën van de jaren negentig hebben plaatsgemaakt voor een keihard realisme dat de grenzen van de Westerse macht erkent. De reset naar 'fabrieksinstellingen' betekent geenszins stabiliteit - het betekent een terugkeer naar de grondbeginselen van de wereldpolitiek, waar kracht, invloed en berekende diplomatie de loop van de geschiedenis bepalen.
Zie: https://www.rt.com/news/612651-trumps-call-with-putin/
Commentaar: Rusland zal het als positief beschouwen dat de VS met wat meer gezond verstand en een volwassen aanpak te werk zullen gaan, ook al heeft het land op pijnlijke wijze geleerd niet te veel van de VS te verwachten.