NAVO hoofdkwartier
© OnbekendNAVO-hoofdkwartier in een buitenwijk van Brussel
De eventuele terugtrekking van Amerika uit zijn vooraanstaande positie binnen de NAVO, zelfs als het land zich niet uit het Atlantisch Bondgenootschap zou terugtrekken, dwingt het politieke Westen ertoe zijn eigen boontjes te doppen. Hoe kan vrede op het continent worden gewaarborgd? Het Europese defensieproject, ontwikkeld door François Mitterrand en Jacques Chirac, maakt de verdediging van het Europese grondgebied niet mogelijk, maar geeft de EU enkel de middelen om in geval van een bloedbad in het buitenland in te grijpen. De projecten van Emmanuel Macron en Keir Starmer stemmen overeen met de behoeften van hun landen, maar geenszins met die van het continent. De tijd begint echter te dringen nu er conflicten in het noorden van Oekraïne, Moldavië en Bosnië-Herzegovina dreigen.

De talrijke besprekingen in Parijs, Londen en Brussel over de toekomst van het Westerse defensiebeleid gingen alle over een gedeeltelijke of volledige terugtrekking van de VS uit de NAVO. De Oekraïense kwestie was slechts een voorwendsel waar maar enkele deelnemers in geïnteresseerd waren.

Wat houdt "terugtrekking van de VS" in?

Tijdens zijn eerste termijn overwoog Donald Trump een volledige terugtrekking van de VS uit de NAVO. Uiteindelijk drong hij er eenvoudigweg bij de lidstaten op aan om hun defensiebudgetten te verhogen tot 3% van hun BBP. Hij stelde zich "Jacksoniaans" op en wilde oorlog vervangen door handel.

Toentertijd werd de kwestie alleen vanuit het oogpunt van de financiële bijdragen van elk lid beoordeeld. Hoewel de bijdragen van elk lid aan het Atlantisch Bondgenootschap onduidelijk zijn, neemt het Pentagon 16% van het jaarlijkse budget voor zijn rekening en levert veel voordelen die alleen de Amerikaanse strijdkrachten kunnen bieden. Om zijn aandeel niet te hoeven betalen, verklaarde de Franse president Emmanuel Macron de NAVO "hersendood." [1]

De huidige situatie ligt totaal anders. President Donald Trump moet onmiddellijk bezuinigen: zijn land heeft een duizelingwekkende schuld opgebouwd en zou failliet gaan als de schuldeisers terugbetaling zouden eisen. Twee weken geleden legde ik uit dat "Donald Trump de mogelijke economische ineenstorting van Joe Bidens 'Amerikaanse imperium' probeert te managen op de manier waarop Joeri Andropov, Konstantin Tsjernenko en Michail Gorbatsjov het 'Sovjet-imperium' van Leonid Brezjnev probeerden te managen." [2]

Bovendien, net zoals Gorbatsjov dat deed met het Warschaupact, zal Trump zich niet uit de NAVO terugtrekken, maar wel stoppen met betalen. In de praktijk betekent het zich niet terugtrekken uit het Atlantisch Bondgenootschap, maar wel uit de organisatie ervan, de NAVO, dat het leiderschap uit handen wordt gegeven. Sinds de oprichting wordt de NAVO geleid door een "Supreme Allied Commander Europe" (SACEUR), die Amerikaans moet zijn. Tegenwoordig combineert generaal Christopher G. Cavoli deze rol met die van commandant van de Amerikaanse strijdkrachten in Europa.
Trump Rutte
© OnbekendOp 13 februari 2025 informeerde Donald Trump Mark Rutte over de aanstaande terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Europa en het opgeven van de SACEUR-privileges van zijn land.
Tijdens de bespreking op 13 maart in het Witte Huis met NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte leek president Trump aan deze optie de voorkeur te geven: de Verenigde Staten zouden gewoon onderdeel van het bondgenootschap uitmaken, op gelijke voet met bijvoorbeeld Luxemburg.

Zonder de aanzienlijke Amerikaanse capaciteiten op het gebied van inlichtingen en troepentransport zou de NAVO echter geen enkele mogelijkheid meer hebben om troepen buiten het eigen grondgebied in te zetten en in het veld te houden. De NAVO zou gereduceerd worden tot een verzameling kleine legers, die geen van allen in staat zijn om zich buiten het eigen nationale grondgebied te verplaatsen.

Wat betekent "Europese defensie?"

Tijdens de Koude Oorlog namen Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, die samen het bondgenootschap leidden, zich voor om de West-Europese bondgenoten te coördineren zodat ze konden worden uitgezonden om in Korea te vechten. Deze "Europese Defensiegemeenschap" (EDC) werd in 1954 gedwarsboomd door Franse patriotten, dat wil zeggen de verenigde Gaullisten en Communisten. Toen deze op niets uitliep, richtten de Britten en Amerikanen de "West-Europese Unie" (WEU) op, die voornamelijk belast werd met de herbewapening van Duitsland.
Mitterrand Kohl
© OnbekendFrançois Mitterrand en Helmut Köhl stichtten het Eurokorps en het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid zodat hun twee landen nooit meer oorlog tegen elkaar zouden voeren.
Tijdens de Duitse hereniging in 1991 werd de Europese Economische Gemeenschap omgevormd tot de Europese Unie op grond van het Verdrag van Maastricht. Ze voeren nu een "Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid" (GBVB). Maar toen het Eurokorps tijdens de Joegoslavische oorlogen werd opgericht, steunde Duitsland Kroatië, terwijl Frankrijk Servië steunde. In december 1998, tijdens de top in Saint-Malo, accepteerde Groot-Brittannië echter de idee van een Europese defensie, los van de NAVO. Enkele dagen later breidden de Europeanen het GBVB uit met een "Gemeenschappelijk Europees veiligheids- en defensiebeleid" (EVDB), dat toevertrouwd werd aan voormalig NAVO-secretaris-generaal Javier Solana. Vanaf dat moment was de EU gereed om op eigen initiatief vredesoperaties uit te voeren.
blairchirac
© OnbekendTony Blair en Jacques Chirac richtten het Gemeenschappelijk Europees veiligheids- en defensiebeleid op, zodat de EU gezamenlijke vredeshandhavingsoperaties kon uitvoeren.
In 2003, toen aan het einde van de Tweede Congo-oorlog rivaliserende Lendu- en Hema-milities elkaar in Ituri uitmoordden, deed VN-secretaris-generaal Kofi Annan een oproep waaraan de Europese Unie gehoor gaf. Dit betrof Operatie Artemis: meer dan 2.000 troepen uit 18 landen namen hieraan deel. In de praktijk maakten de Fransen vier vijfde van de troepen uit. Na deze operatie stelden Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland voor om het Europees Defensieagentschap (EDA) op te richten, dat verantwoordelijk zou zijn voor de ontwikkeling van militaire capaciteiten, onderzoek en bewapening. Voortbouwend op dit momentum werd in 2009 met het Verdrag van Lissabon de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) opgericht, die belast werd met het beheer van de civiele en militaire middelen van de EU om te reageren op crises. In 2015, na de door Turkije gesteunde aanslagen op de Bataclan en Saint-Denis [3], beriep Frankrijk zich op de wederzijdse verdedigingsclausule van de EU (artikel 42.7 van het Verdrag van Lissabon).
groep
© OnbekendFederica Mogherini en de 23 EU-ministers van Defensie (op deze foto vertegenwoordigt Ursula von der Leyen Duitsland) bekrachtigden de Permanente Gestructureerde Samenwerking (PSC), waardoor enkele EU-staten binnen het kader van de Unie kunnen samenwerken bij gezamenlijke militaire operaties.
In 2016, nadat Groot-Brittannië uit de EU was gestapt, stelde Federica Mogherini, hoge vertegenwoordiger van de EU voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, een "Mondiale strategie van de Europese Unie voor het buitenlands en veiligheidsbeleid" (EUGS) voor. In 2017 werd de Permanente gestructureerde samenwerking (PESCO), zoals voorzien in het Verdrag van Lissabon, geactiveerd. Het is de bedoeling om een "harde kern" van staten samen te brengen rond inclusieve en ambitieuze projecten, die naast gezamenlijke operaties worden uitgevoerd. Tegelijkertijd wordt er een Europees Defensiefonds opgericht om de financiering van deze versterkte samenwerking te vergemakkelijken.

Met de oorlog in Oekraïne, waarbij de EU zich aan de zijde van de Oekraïense "integrale nationalisten" schaart tegen Rusland, komen de zaken in een stroomversnelling: Brussel mobiliseert tientallen miljarden euro's om wapens te produceren en aan Oekraïne te schenken. Tegelijkertijd coördineert de NAVO Europese legers rond het slagveld om militaire inlichtingen te verzamelen en het Oekraïense leger bij te staan.
Deze symbiose wordt door de herverkiezing van president Donald Trump plotseling op losse schroeven gezet.
Welke opties heeft West-Europa?

Toen het sommige Europeanen (vooral Frankrijk, Duitsland en Denemarken, maar niet de Baltische staten, Polen en Roemenië) duidelijk werd dat de Verenigde Staten, die de Oekraïense "integrale nationalisten" in de steek lieten, een afzonderlijk vredesakkoord met Rusland zouden sluiten, kwamen de West-Europeanen (d.w.z. met Groot-Brittannië, dat geen lid is van de EU en zonder Rusland) tegenover elkaar te staan.

De verschillende vergaderingen, spontaan in Parijs, Londen en Brussel belegd, maakten het mogelijk een plan te ontwikkelen om de chaos die een plotselinge terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Europa onvermijdelijk zou veroorzaken, te voorkomen. Alle deelnemers waren het eens over de gedachte (1) dat ze wapens moesten aanschaffen die ze momenteel niet hebben en (2) dat ze nieuwe soldaten moesten opleiden. Het zou 5 tot 10 jaar kosten voordat een dergelijk plan vruchten zou afwerpen. [4]

Vooralsnog beschouwen alle West-Europeanen Rusland min of meer als een gevaarlijke potentiële vijand. In werkelijkheid is er, zoals de zaken er nu voorstaan, geen risico dat Rusland zijn buren binnenvalt. Moskou is Oekraïne nooit binnengevallen; het voerde eenvoudigweg een "speciale militaire operatie" uit tegen "integrale nationalisten" in overeenstemming met resolutie 2202 van de VN-Veiligheidsraad. Na de oorlog in Oekraïne bestaat er echter een reëel risico op een Poolse invasie in Oost-Galicië, een Roemeense invasie in Moldavië en vooral een afscheiding van de Republika Spreska van Bosnië-Herzegovina. [5]

De vraag wie een "coalitie van bereidwilligen" zal leiden om Oekraïne tegen Rusland te verdedigen, is dus bijzonder moeilijk op te lossen. Parijs en Londen zijn elkaars concurrenten, aangezien Frankrijk en Groot-Brittannië de enige twee kernmachten in de groep zijn. Een atoombom is echter nutteloos voor iemand zonder een geloofwaardige conventionele defensie. Het voordeel dat door Parijs en Londen wordt voorgestaan, bestaat dus niet, noch voor henzelf noch voor hun bondgenoten.

Roemenië heeft al duidelijk gemaakt dat het de Franse nucleaire paraplu niet nodig heeft (wat betekent dat we blijven rekenen op die van Amerika). [6] Wat Londen betreft, beweert een groot deel van het ministerie van Buitenlandse Zaken dat het zinloos is om plannen voor de toekomst te maken en dat het beter zou zijn om zich te richten op een alliantie met China tegen Rusland.

Laten we niet vergeten dat de Europese Commissie historisch gezien de verre nazaat van de Hoge Autoriteit van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) is. In dit opzicht zet haar voorzitter, Ursula von der Leyen, het beleid van haar voorganger, Walter Hallstein, voort.

Deze hoge Europese ambtenaar was echter in de jaren 1930 de jurist die het project Neuordnung Europas (Nieuwe Europese Orde) bedacht in opdracht van kanselier Adolf Hitler. Mevrouw von der Leyen wil dus een Europees leger oprichten voor de verdediging van de EU. Deze visie heeft echter nog minder kans van slagen dan die van president Emmanuel Macron en premier Keir Starmer, omdat een NAVO niet kan worden gevormd... zonder NAVO-middelen.

Referenties:

[1] «Emmanuel Macron warns Europe: NATO is becoming brain-dead», The Economist, November 7th, 2019.

[2] "Is Donald Trump managing the possible collapse of the "American empire"?", by Thierry Meyssan, Translation Roger Lagassé, Voltaire Network, 11 March 2025.

[3] "The unavowable project for a pseudo-Kurdistan", by Thierry Meyssan, Translation Pete Kimberley, Voltaire Network, 7 December 2015. "Erdoğan threatens the European Union", by Recep Tayyip Erdoğan , Translation Pete Kimberley, Voltaire Network, 18 March 2016. « La Turquie revendique le bain de sang de Bruxelles », par Savvas Kalèndéridès , Traduction Christian Haccuria, Réseau Voltaire, 24 mars 2016. "Mohammed Abrini is a British Informant", Translation Anoosha Boralessa, Voltaire Network, 28 June 2016.

[4] «European military powers work on 5-10 year plan to replace US in Nato», Henry Foy & Ben Hall, Financial Times, March 20, 2025.

[5] "The position of Republika Srpska on the current constitutional crisis in Bosnia and Herzegovina", by Željka Cvijanović, Voltaire Network, 6 March 2025.

[6] «Romania does not need France's nuclear umbrella — adviser to acting president», Tass, March 17, 2025.

Zie: https://www.voltairenet.org/article221970.html