Amerikaanse Dollar
© Strategic Culture Foundation
Zelfs de noodzaak van een overgang - voor alle duidelijkheid - wordt in de VS nog maar net erkend.

Voor het Europese leiderschap echter, en voor degenen die garen spinnen bij financialisering en die hoogmoedig klagen over de 'storm' die Trump onverstandig op de wereld heeft losgelaten, worden zijn fundamentele economische stellingen afgedaan als bizarre denkbeelden die volledig losstaan van de economische 'realiteit.'

Dat is absoluut niet waar.

Want, zoals de Griekse econoom Yanis Varoufakis aangeeft, de realiteit van de Westerse situatie en de noodzaak van een overgang werd al in 2005 duidelijk uiteengezet door Paul Volcker, voormalig voorzitter van de Amerikaanse Federal Reserve.

Zelfs toen was het harde 'feit' van het liberale globalistische economische denkmodel al duidelijk:
"Datgene wat het globalistische systeem bij elkaar houdt, is een enorme en groeiende stroom van kapitaal uit het buitenland, die elke werkdag oploopt tot meer dan 2 miljard dollar - en groeit. Er is geen besef van spanning. Als natie lenen of bedelen we niet bewust. We bieden niet eens aantrekkelijke rentetarieven, noch hoeven we onze schuldeisers bescherming te bieden tegen het risico van een dalende dollar."

"Voor ons is het allemaal heel comfortabel. We vullen onze winkels en garages met goederen uit het buitenland, terwijl de concurrentie een sterke rem zet op onze interne prijzen. Het heeft zeker geholpen om de rente uitzonderlijk laag te houden ondanks onze verdwijnende spaartegoeden en snelle groei."

"En ook voor onze handelspartners was het comfortabel, evenals voor degenen die het kapitaal leveren. Sommigen, zoals China [en Europa, met name Duitsland], waren sterk afhankelijk van onze groeiende binnenlandse markten. En voor het grootste deel zijn de centrale banken van de opkomende wereld bereid geweest om steeds meer dollars aan te houden, die tenslotte het dichtst in de buurt komen van een werkelijk internationale munteenheid."

"Het probleem is dat dit schijnbaar comfortabele patroon niet tot in het oneindige kan doorgaan."
Precies. En Trump is bezig het wereldhandelssysteem op te blazen om het vervolgens te resetten. Die Westerse liberalen die vandaag tandenknarsen en de komst van de 'Trumpiaanse economie' betreuren, ontkennen gewoon dat Trump op zijn minst de belangrijkste Amerikaanse realiteit heeft erkend - namelijk dat het patroon niet eindeloos kan doorgaan en dat het schuldgedreven consumentisme zijn houdbaarheidsdatum al lang heeft overschreden.

Vergeet niet dat de meeste deelnemers aan het Westerse financiële systeem hun hele leven niets anders dan Volcker's 'comfortabele wereld' hebben gekend. Geen wonder dat ze moeite hebben om buiten hun verzegelde repliek te denken.

Natuurlijk betekent dat niet dat Trumps oplossing voor het probleem zal werken. Het is mogelijk dat Trumps specifieke vorm van het scheppen van structureel evenwicht de zaken juist verergert.

Desalniettemin is herstructurering in een of andere vorm duidelijk onvermijdelijk. Het komt anders neer op een keuze tussen een langzaam faillissement of een snel en wanordelijk faillissement.

Het op de dollar gebaseerde globalistische systeem werkte aanvankelijk goed - tenminste vanuit het Amerikaanse perspectief. De VS exporteerden hun naoorlogse productieovercapaciteit naar een nieuw gedollariseerd Europa, dat het overschot consumeerde. En ook Europa genoot van het voordeel van zijn macro-economische omgeving (exportgeleide modellen, gegarandeerd door de Amerikaanse markt).

De huidige crisis begon echter toen het model omkeerde - toen Amerika zijn tijdperk van onhoudbare structurele begrotingstekorten inging, en toen de financialisering Wall Street ertoe aanzette zijn omgekeerde piramide van een 'derivatenportefeuille' op te bouwen, steunend op een minuscuul beetje reële activa.

Het harde feit van de structurele crisis van onbalans is al erg genoeg. Maar de Westerse geostrategische crisis gaat veel dieper dan alleen de structurele tegenstrijdigheid van binnenkomende kapitaalstromen en een 'sterke' dollar die het hart uit de Amerikaanse productiesector wegvreet. Want deze crisis is ook verbonden met het gelijktijdige in duigen vallen van de centrale ideologieën die ten grondslag liggen aan het liberale globalisme.

Het is vanwege deze Westerse diepgewortelde toewijding aan ideologie (en aan het Volker-'comfort' dat het systeem biedt) dat er zo'n stortvloed van woede en regelrechte spot is ontstaan over de 'evenwichtsherstellende' plannen van Trump. Er is nauwelijks een Westerse econoom te vinden die iets positiefs te zeggen heeft - en toch wordt er geen plausibel alternatief kader geboden. Hun passie die zich tegen Trump richt, onderstreept eenvoudigweg dat ook de Westerse economische theorie failliet is.

Wat wil zeggen dat de diepere geostrategische crisis in het Westen bestaat uit zowel een ineenstorting van de archetypische ideologie EN van een verlamde elitaire orde.

Dertig jaar lang verkocht Wall Street een illusie (schulden deden er niet toe) ... en die illusie is zojuist in duigen gevallen.

Ja, sommigen begrijpen dat het Westerse economische model van door schulden geleid, hypergefinancierd consumentisme op zijn retour is en dat verandering onvermijdelijk is. Maar het Westen is zó sterk verankerd in het 'Anglo' economische model dat de meeste economen verlamd blijven in het spinnenweb. Er is geen Alternatief (TINA) is de leus waar men op bedacht moet zijn.

De ideologische ruggengraat van het Amerikaanse economische model ligt in de eerste plaats bij De weg naar lijfeigenschap van Friedrich von Hayek, dat werd opgevat alsof elke overheidsbemoeienis met het beheer van de economie een inbreuk op de 'vrijheid' inhield - en gelijkstond aan socialisme. En ten tweede, na de Hayekiaanse vereniging met de Chicago School van Monetarisme in de persoon van Milton Friedman, die de 'Amerikaanse editie' van De weg naar lijfeigenschap zou schrijven (die (ironisch genoeg) Kapitalisme en Vrijheid ging heten), was het archetype bepaald.

Econoom Philip Pilkington schrijft dat Hayeks waanidee, dat markten gelijk stonden aan 'vrijheid' en daarom in overeenstemming waren met de diep verankerde Amerikaanse libertaire stroming, "wijdverspreid is geraakt tot het punt dat alle discussie er volledig doordrenkt van is":
"In beleefd gezelschap, en in het openbaar, kun je zeker links of rechts zijn, maar je bent altijd, in een of andere vorm, neoliberaal; anders word je simpelweg niet tot de discussie toegelaten."

"Elk land mag dan zijn eigen eigenaardigheden hebben ... maar in grote lijnen volgen ze een gelijkaardig patroon: het schuldgedreven neoliberalisme is in de eerste plaats een theorie over hoe je de staat moet herinrichten om het succes van markten te garanderen - en zijn belangrijkste deelnemer: moderne bedrijven."
Het fundamentele punt is dus: De crisis van het liberale globalisme is niet alleen een kwestie van het opnieuw in evenwicht brengen van een falende structuur. Onevenwichtigheid is hoe dan ook onvermijdelijk als alle economieën allemaal tegelijk het exportgeleide 'open' Anglo-model nastreven.

Nee, het grotere probleem is dat de archetypische mythe van individuen (en oligarchen) die hun eigen afzonderlijke en individuele nutsmaximalisatie nastreven - dankzij de verborgen hand van de marktmagie - zodanig is, dat hun gecombineerde inspanningen in hun totaliteit ten goede komen aan de gemeenschap als geheel (Adam Smith), ook in duigen is gevallen.

In feite berust de ideologie waaraan het Westen zo hardnekkig vasthoudt - dat de menselijke motivatie utilitair is (en alleen utilitair) - op een waanidee. Zoals wetenschapsfilosofen als Hans Albert hebben opgemerkt, sluit de theorie van nutsmaximalisatie a priori het in kaart brengen van de werkelijkheid uit, waardoor de theorie ontestbaar wordt.

Paradoxaal genoeg is Trump niettemin natuurlijk het opperhoofd van alle utilitaristische maximalisten! Is hij dan de profeet van een terugkeer naar het tijdperk van de op hol geslagen Amerikaanse tycoons uit de negentiende eeuw, of is hij voorstander van een meer fundamentele herbezinning?

Eenvoudig gezegd, kan het Westen niet overstappen op een andere economische structuur (zoals een 'gesloten' model met interne circulatie), juist omdat het ideologisch zo sterk verankerd zit in de filosofische fundamenten van de huidige structuur - dat het in twijfel trekken van die fundamenten gelijk lijkt te staan aan verraad aan de Europese waarden en de fundamentele libertaire waarden van Amerika (ontleend aan de Franse Revolutie).

De realiteit is dat de huidige Westerse visie op de Atheense 'waarden' net zo in diskrediet is geraakt als de economische theorie in de rest van de wereld, en ook bij een aanzienlijk deel van de boze en ontevreden eigen bevolking!

Het komt dus hierop neer: Kijk niet naar de Europese elites voor enige samenhangende visie op de opkomende Wereldorde. Hun tijd loopt ten einde en ze zijn druk bezig zichzelf te redden te midden van de afbrokkeling van de Westerse wereld en de angst voor vergelding van hun electoraat.

Dit nieuwe tijdperk betekent echter ook het einde van de 'oude politiek': De etiketten Rood versus Blauw; Rechts versus Links verliezen hun relevantie. Er worden al nieuwe politieke identiteiten en groeperingen gevormd, ook al zijn hun contouren nog niet duidelijk.

Zie: https://strategic-culture.su/news/2025/05/19/transition-to-new-world-order-beyond-most-in-west/