Socrates wisdom
Is een boomer iemand die een SUV rijdt, in een riante villa woont en zicht heeft op een goed pensioen? Die denkt dat het met de klimaatcrisis wel meevalt? Of maakt leeftijd niet uit en is 'de boomer' vooral iemand die conservatieve ideeën heeft?

De Dikke van Dale maakte dinsdag bekend dat 'boomer' met 41,8 procent van de 17,5 duizend stemmen verkozen is tot het woord van het jaar. Maar waar staat het begrip precies voor? Ton den Boon (57), als hoofdredacteur van Van Dale organisator van de verkiezing, definieert boomer als 'persoon, met name van gevorderde leeftijd, met ouderwetse denkbeelden of conservatieve opvattingen.'

'Boomer' groeide in minder dan anderhalve maand tijd uit tot een wereldwijd gevleugelde uitspraak. De Nieuw-Zeelandse parlementariër Chlöe Swarbrick sprak begin november het parlement aan op het in haar ogen krachteloze klimaatbeleid. Een oudere collega onderbrak haar toespraak, waarop Swarbrick hem de mond snoerde met 'Ok, boomer.' De video van de woordenwisseling ging viral.

Boomer is inmiddels synoniem voor mensen met een achterhaald, conservatief gedachtegoed, licht Den Boon toe. De term is volgens hem in de Angelsaksische wereld al langer in zwang, zij het in een andere betekenis. 'Al rond 2010 droegen mensen in Amerika T-shirts met de opdruk Proud to be a Boomer. Maar de opmerking 'Ok, boomer' is juist een neerbuigende vermaning: 'Klets maar lekker door ouwe'.'

Boomer is een afgeleide van de term babyboomers; mensen die ter wereld kwamen in de geboortegolf na de oorlog (de babyboom) in de jaren 1946-1955. Het is een generatieterm, zegt Den Boon, zoals de 'patatgeneratie' (geboren in de jaren zeventig, lui; de term werd gemunt door voetbalcoach Leo Beenhakker) en de 'achterbankgeneratie' (kinderen geboren rond 1990, de generatie die met de auto naar school werd gebracht).

In tegenstelling tot babyboomers gaat het bij 'boomer' niet per definitie om oudere mensen. Den Boon: 'Boomers kunnen ook twintig of dertig zijn; het gaat niet om de leeftijd, maar meer om de conservatieve ideeën. Je kunt ook behoudend zijn op je twintigste of dertigste.'

De term boomer is ambigue, meent Den Boon. Het kan ook betrekking hebben op het ontkennen van het klimaatconflict. 'Iemand die beweert dat de klimaatverandering wel meevalt omdat het nog steeds elke winter sneeuwt, of omdat hij bij Scheveningen de zeespiegel niet ziet stijgen, kan een 'Ok boomer' verwachten. Tegelijkertijd is het ook een exponent van het generatiedenken: het zet groepen mensen weg.'

Die lezing wordt onderschreven door Jos de Haan (59), onderzoeker van het Sociaal Cultureel Planbureau. 'Jongeren maken tegenwoordig een latere start in het leven: ze hebben moeite een vast contract te vinden, maken daardoor geen kans op de huizenmarkt, en beginnen later aan een gezinsleven.' Cumulatief uitstel, noemt De Haan dit. Dat staat in schril contrast tot veel ouderen, die wel vaste contracten hebben, huizen bezitten en straks van riante pensioenen genieten. 'Ok boomer' is de culminatie van die verwijten.


Commentaar: Maar kunnen ouderen daar wat aan doen? Het is de gevestigde orde die gezorgd heeft voor de problemen in onze samenleving. Door de schuld bij ouderen te leggen, wordt er alleen maar nog meer verdeling gecreëerd.

De 'Ok, boomer'-uitspraak is derhalve koren op de molen van ver links die af wil van 'ouderwetse' en 'conservatieve' relaties tussen jong en oud, zodat jongeren geen toegang meer hebben tot de levenservaring en wijsheid van mensen die hen voorgingen.


schreeuwende vrouw Trumps overwinningszege
Ok, boomer!
Schrijver Philip Huff (35) verwoordt die verwijten. 'Het zijn mensen die vroeger zogenaamd heel progressief dachten', stelt hij. 'Maar tegenwoordig denken ze vooral aan hun hypotheekrenteaftrek. Ze negeren de precaire positie van jongeren op de arbeids- en woningmarkt.' Volgens Huff zijn ze niet bestand tegen kritiek. 'Als je een boomer tegenspreekt, stellen ze dat je het niet goed begrepen hebt.' De typische boomer volgens Huff: 'Iemand met een volledig vergoed gehoorapparaat die niet luistert naar een ander.'

Volgens schrijver Jan Donkers (76) demoniseert Huff een hele bevolkingsgroep. '65-plussers hebben niet één mentaliteit, we zijn een demografisch blok, met mensen die links en rechts zijn, arm en rijk', stelt hij. 65-plussers zijn volgens hem geen graaiers die de wereld naar de knoppen helpen. 'Met die stellingname demoniseer je ouderen. Het gaat erom dat we beter over de planeet gaan nadenken, daar kunnen jongeren als Greta Thunberg tot ouderen als ikzelf een rol in spelen. Een generatie wegzetten als boomers is demagogie.'

Onderzoeker De Haan nuanceert de verschillen tussen millennials en babyboomers. 'Het heeft niet veel zin als jongeren zich vergelijken met ouderen', stelt hij. 'Het is nuttiger als millennials zich spiegelen aan jongeren van vroeger; hoe gedroegen de babyboomers zich toen ze tussen de twintig en dertig waren?' Dat levert volgens De Haan een heel ander beeld op: de babyboomers ontpopten zich tot de protestgeneratie, wilden meer democratie en vrijheid en streden voor idealen als gelijkheid. Als je de generaties zo vergelijkt, lijken de millennials meer op de babyboomers dan ze lief is.'


Commentaar: De schrijver lijkt volkomen serieus te zijn:
Checklist voor de boomer

-Heeft teletekst op de mobiele telefoon

-Eet vlees en heeft daar geen wroeging over

-Luistert naar de nieuwste CD van Bob Dylan in een Volvo SUV, liefst 130 km/u. Of harder.

-Raadpleegt de consumentenbond voordat hij/zij een aankoop doet

-Draagt een jasje als Olivier B. Bommel

-Denkt dat de klimaatverandering wel meevalt
Lees ook: