Wapens van massadeceptie
Wapens van massadeceptie
Lezers van 'samenzweringswebsites' werden door de media vaak gekscherend complotgekkies genoemd. Dat stadium zijn we inmiddels voorbij.

De gevestigde media kwamen onlangs met een nieuw project: 'samenzweringswebsites' maken zich schuldig aan nepnieuws.

Toen bleek dat het vooral de gevestigde media zelf waren die nepnieuws verspreidden, moest er weer iets nieuws worden bedacht.

Minder gunstig

NU.nl, eigendom van mediakolos Sanoma, heeft sinds kort iets nieuws: NUcheckt. Het werkt als volgt: de redactie plukt jaren oude artikelen van 'samenzweringswebsites' en bestempelt ze als onwaar.

We leven in het internettijdperk en dat is voor de gevestigde media minder gunstig. De burger heeft toegang tot alle mogelijke informatie en hoeft zich dus niet langer te beperken tot de eenzijdige berichtenstroom die zij doorgaans via de media voorgeschoteld krijgt.

Het mooie is dat er over vrijwel ieder onderwerp vele wetenschappelijke studies worden gepubliceerd, studies die fenomenen bevestigen dan wel ontkrachten.

Mist in

Dat geldt ook voor klimaatverandering. NUcheckt heeft ervoor gekozen een artikel van 'samenzweringswebsite' NineForNews over medeoprichter van The Weather Channel John Coleman te analyseren.

NUcheckt gaat eigenlijk gelijk al de mist in. De onderzochte stelling is: John Coleman heeft gezegd dat het debat over klimaatverandering door menselijke (sic) handelen kan worden afgesloten. De beoordeling is: Niet waar. Een beetje een vreemde check.

John Coleman heeft deze uitspraak toch echt gedaan. Of het klopt wat Coleman heeft gezegd of niet, dat is weer een heel ander verhaal.

Sprookje

Het wordt er vervolgens niet veel beter op. Het belangrijkste argument dat NUcheckt aanreikt in een poging de bewering van Coleman te ontkrachten is de zogeheten klimaatconsensus.

Tot vijf keer toe wordt ons ingewreven dat ruim 90 procent van de klimaatwetenschappers achter de consensus over klimaatverandering staat.

We kunnen hier kort over zijn: die consensus blijkt eenvoudigweg een sprookje. Eén en ander is zorgvuldig uitgezocht door journalisten van The Wall Street Journal.

Wezenlijk verschil

In 2013 besloot de Australische blogger John Cook een aantal studies door te spitten, waarna hij concludeerde dat 97 procent van de klimaatwetenschappers van mening is dat de mens verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde.

Zijn werk werd al snel gedebunked. In augustus 2013 analyseerden professor David R. Legates van de Universiteit van Delaware en drie coauteurs dezelfde studies en zij kwamen uit op een heel ander percentage, namelijk 1 procent. Een wezenlijk verschil.

Uit een studie die is gedaan door de Duitse wetenschappers Dennis Bray en Hans von Storch blijkt bovendien dat de meeste klimaatwetenschappers níet achter de consensus staan.

Politici

Maar als John Kerry, Barack Obama of de NASA het zegt, dan móet het wel zo zijn, toch?

Het klimaatakkoord van Parijs werd geratificeerd door 148 landen. Volgens NUcheckt betekent dit dat de veelgehoorde stelling van klimaatsceptici dat er binnen de wetenschappelijke wereld veel discussie bestaat over menselijke klimaatverandering, sterk overdreven is.

Het klimaatakkoord is geratificeerd door politici, niet door wetenschappers.

IJsberen

NUcheckt probeert vervolgens puntsgewijs de argumenten van oud-weerman Coleman te weerleggen.

Hij zei bijvoorbeeld dat ijsberen het op de Noordpool nu beter doen dan op enig punt in de afgelopen 100 jaar.

NUcheckt: Van de 19 ijsberenpopulaties waarvan genoeg waarnemingen zijn, nemen er acht af in grootte en groeit er maar één.

Onjuist

Uit een nieuwe studie van de Lakehead University in Canada blijkt echter dat er geen bewijs is dat ijsberen worden bedreigd door klimaatverandering.

De Canadese studie is gepubliceerd in het tijdschrift Ecology and Evolution.

De wetenschappers leggen tot in detail uit waarom het meeste 'bewijs' waaruit zou blijken dat ijsberenpopulaties afnemen als gevolg van klimaatverandering, onjuist is.

Op de man spelen

NUcheckt gaat verder niet echt diep in op de argumenten die de oud-weerman aandroeg, maar vindt het belangrijker om te bepalen of hij al dan niet een topmeteoroloog en een wetenschapper is.

Dat is een bekend fenomeen binnen de media: op de man spelen zodat de boodschap ondergesneeuwd (no pun intended) raakt.

Denk even terug aan de Panama Papers: het ging er al vrij snel niet meer om wie hoeveel geld had weggestopt in welk belastingparadijs, maar dat het allemaal de schuld was van Poetin.

Hardnekkige mythe

NUcheckt sluit af: zijn mening dat er geen bewijzen voor menselijke klimaatverandering zijn wordt niet gedeeld door 97 procent van de momenteel actieve klimaatwetenschappers. Daarom beoordelen wij deze stelling als niet waar.

Nogmaals: meerdere wetenschappelijke studies (zoals hier en hier) hebben uitgewezen dat de klimaatconsensus een hardnekkige mythe is.

Dus NUcheckt, enkele tips: Stop alsjeblieft met dit tenenkrommende 'factchecken'.

En controleer het artikel in het vervolg even op spelling.

Succes!