Het Westen wordt geconfronteerd met een systematische crisis, zowel op economisch als op sociaal gebied en het lijkt erop, dat de enige oplossingen die geboden worden bestaan uit het bijdrukken van nog meer geld en oorlogsvoering. Geen van beide zal helpen.
© REUTERS/Navesh Chitrakar
Terwijl de meeste aandacht van de wereld uitgaat naar Oekraïne, zou iedereen flink ongerust moeten worden van de gebeurtenissen die thans plaatsgrijpen in Sri Lanka. Sri Lanka is een kleine onafhankelijke eilandnatie nabij de zuidpunt van India. Hoewel het relatief onbeduidend is in de mondiale context, zou het wel eens de
"kanarie in de kolenmijn" kunnen blijken als voorbode van een bredere mondiale en economische crisis. Het sinds jaar en dag corrupte en slecht geleide land kondigde aan, dat het
niet langer aan zijn internationale schuldverplichtingen kan voldoen. Zoals zovele andere landen werd Sri Lanka verwoest door corona; zonder toerisme en handel beschikt het land niet over de deviezen die het nodig heeft om zijn schulden te betalen. Met zo'n 56 miljard dollar aan buitenlandse schuld ziet het zich genoodzaakt bij het IMF aan te kloppen voor nieuwe leningen, om de invoer van voedsel, energie en medicijnen te betalen.
Chaos en rellen zijn wijdverbreid over het hele land en op maandag trad premier Majinda Rajapaska af. Het aftreden bracht geen einde aan de rellen en de demonstranten eisen tevens dat de president, Gotabaya Rajapaska, de broer van de voormalige premier, aftreedt. Op dinsdag 10 mei
heeft de regering het leger opdracht gegeven iedereen neer te schieten die openbare eigendommen plundert. De regering heeft ook duizenden militairen van de Landmacht, Marine en Luchtmacht ingezet om te patrouilleren in de straten van de hoofdstad Colombo. Er werden acht doden en meer dan tweehonderd gewonden gemeld. Huizen van de Rajapaskas en andere ministers werden in brand gestoken. Het is niet de eerste economische crisis in het land, maar wel veruit de ergste en de al zo lang geteisterde bevolking heeft een breekpunt bereikt. Er zijn tekorten aan alles, de inflatie tiert welig en de gezondheidszorg is ingestort. En nu dus het IMF.
Zoals gewoonlijk heeft het IMF een plan voor dergelijke situaties. Structurele hervormingen, waarbij meestal geld wordt bijgestort om de rente op de schuld te kunnen blijven betalen, hoewel die nooit wordt terugbetaald. Het zal ook
inhouden dat alle overheidsuitgaven voor essentiële diensten worden teruggeschroefd en dat alle resterende overheidsactiva worden geprivatiseerd. Zoals we ons kunnen voorstellen, zal geen van deze maatregelen populair zijn bij de
bevolking, die, zoals altijd het geval is, het meest te lijden zal hebben. Niet dat het IMF of de investeerdersklasse die het vertegenwoordigt wakker liggen van de zorgen van de gewone man. Voordat de mensen te eten krijgen moeten eerst de schulden onder handen worden genomen. Dat zijn de regels van de "op regels gebaseerde orde".
Als de economische en maatschappelijke ineenstorting die zich in Sri Lanka voordoet slechts een geïsoleerd probleem zou zijn, dan zou het westen, zoals het in het verleden vele malen heeft gedaan, gewoon kunnen toekijken en het beschouwen als de zoveelste armoedeporno uit de derdewereld. Maar het is geen geïsoleerd incident, het is slechts de eerste domino die valt in wat een veel grootschaliger wereldwijde crisis zal worden. De Wereldbank waarschuwde dat er meer dan
zestig andere landen zijn die in een vergelijkbare hachelijke situatie verkeren als Sri Lanka. Eén daarvan is overigens Oekraïne.
Commentaar: Ondertussen hebben Oekraïense nationalisten volgens de Russen opzettelijk een groot graanpakhuis in de zeehaven van Mariupol in brand gestoken toen ze op de vlucht sloegen. Ongetwijfeld is dat ook de schuld van de Russen.